"

᾿ I ad pe) E «t 2^ - ! í o d t 1 Lo j a ] j^ * : » : - ᾿ * | * x uh

; CORPUS SChIPTORUM HISTORIAE DYZANTINA -E.

EDITIO EMENDATIOR ET COPIOSIOR, CONSILIO B. G.- NIEDUHRII C. F. INSTITUTA, AUGTORITAJOME

ACADEMIAE LITTERARUM REGIAE bBORUSSICAE

GCONTINUAT A.

Vot 12

GEORGIUS PHRANTZES. IOANNES CANANUS. IOANNES ANAGNOSTES.

BONNAE IMPENSIS ED. WEBER I

MDCCCXXXVILI.

GEORGIUS PIIRANTZES, IOANNES CANANUS,

IOANNES ANAGNOSTES

EX RECENSIONE

IMMANUELIS BEKKERI.

BONNAE

IMPENSIS ED. WEBERI MDCCCXXXVIII.

; IMMANUELIS BEKKERI PRAEFATIO.

Georgi Phrantzae chronicon Graece primus edi- dit Franciscus Carolus Alterus, Vindobonae, anno su- perioris seculi nonagesimo sexto. Latine versum vel ex- cerptum lacobus Pontanus publicaverat, cum Simocatta: suo, Ingolstadii, anno 1604. codice usi ambo eodem, Monacensi olim 903 nunc 239, seculi decimi sexti, charta- ceo, quadrato. quem mendis scatere querenti Altero fidem habemus: tale et ipsi specimen eius libri vidimus. ut

recte fecerit Alterus quod non omnia inde lectionum mon-

᾿ς stra protulit: modo quae protulit lenius et prudentius

procurasset. Monacensi recentior, non deterior est quo ego nune utor, Parisiensis Regius, supplementi 80, em- ptus Patris a Ferando anno 1774. cuius scriba ab ini- tio ἐν ἔτει inquit. αψξβ' δεχεμβρίου β΄ ἠρξάμην γρά- qt» τὴν παροῦσαν βίβλον ἐν τῇ πόλει ἀρχαδίᾳ ἔνδον ᾿ τῆς μητροπόλεως, καὶ ἀξιώσαι μὲ τὸ ϑεῖον τελέσαι "o vaUrqy. κωνσταντῖνγος ἀντωγίου ὁ ἐχ πατρῶν ἀχαΐας. - sub finem vero: xotd τὸ αψέγ' σωτήριον ἔτος σε- πτεμβρίου δ΄ εἴληφε τέρμα τὸ παρὸν διὰ χειρὸς τοῦ εὐτελοῦς χωνσταντίγου ογντωγιάδου τοῦ απὸ πατρῶν

τῆς οἐχαΐας ἐν βυτιγη. οὗ οἱ ἐγτυχόντες τούτῳ ὑπερ- εὐχεσῶε ἐπονορϑοῦντες εἴ τι σφαλερὸν εὕρητε. οἱ insunt σῴαλερο plurima, quae incredibili bonarum lectionum numero redimuntur. earum ope emendatis Graecis versio accessit Latina nova et integra, molestum sane negotium, quo fortiter instituendo sollerter confi- ciendo praeclarum eruditionis diligentiaeque documen- - tum dedit Eduardus Brockhoffius, Schopeni nostri di-

scipulus.

Scrib. Berolini idibus Iunis a. 1838,

ΓΕΩΡΓΊΟΥ ΤΟΥ ΦΡΑΝΊΖΗ XPONIEKGQ Wy,

Phrantzes.

d MEAS ER

NS RR SM. de

Rc dtum

ih

tr ES SS

XPONIKON

TEO9PLIIOT TOT ÓOPANTZH

TOT HPOQTOBEZTIAPIOT. HPOOIMIOYX.

ANNALES

GEORGII PHRANTZAE

PROTOVESTIARII. PROOEMIUM.

x p τῆς ἱστορίας χρήσιμον καὶ πρὸ ἡμῶν oi πολλοὶ Ἐὰ Al. συγγραψάμενοι διωρίσαντο: καὶ ἅπερ ἂν ἐπῆλθεν εἰπεῖν, Ῥ' 3 ταῦτ᾽ ἂν καὶ ἡμεῖς ἐρεῖν ἔχομεν. τί γὰρ xai εὕροιμεν και- γότερον νόημα τοσούτων ἱστορησάντων καὶ σύμπαν τῆς στο-

"ρίας ἀποφηναμένων ἐν τοῖς σφετέροις συγγράμμασιν; τάχα δὲ 0 πλέον ἐκείνων ἐν τοῖς νῦν προκειμένοις ἡμῖν λέξειν ἄξιον,

ΧΡΟΝΙΚΟΝῚ κωνσταντίνου τοῦ παλαιολόγου P i. e. codex Parisi- ensis. [Γεωργίου τοῦ φρατζῆ μεγάλου Aoyo9érov τῆς ἐν χωνσταν-- τινουπόλεν ποτὲ βασιλείας δωμαίων ἐπὲ τῶν ἡμερῶν τοῦ πρωτο- βεστιαρίτου τοῦ μετέπειτα γεγονότος μεγάλου λογοθέτου x«i ἐν ὑστέροις μετονομασϑέντος Γρηγορίου μοναχοῦ codex Turinensis102. 1. Tó τῆς —] cf. Ge. Acropolitae prooemium. om haec Tà τῆς --- p. 5,19 βούλομαι διηγήσασϑαι P 2. ἀπῆλθεν M i. e. codex Monacensis. 5. σφετέροις Acropolita : fepgoig M

Hinoriae uanta sit ntilitas scriptores ante nos plerique do- uerunt, et quae illis se obtulerunt dicenda, eadem nos possimus in medium proferre. quid enim novi excogitemus post tot viros, qui hi- storiam tractarunt, universamque libris suis sunt complexi? enimvero quod in hoc instituto dignius ést de quo dicamus, id nostrae prae-

Á GEORGII PHRANTZAE

τοῦτό γε Gv τῆς ἡμετέρας συγγραφῆς προβαλούμεϑα. τὸ δέ ἐστιν ὅτι καινοτέρων ἡμῖν προκειμένων πραγμάτων, ἃ μήπω τις γραφῇ παραδέδωκε, καινότερον συμβαίνει εἶναι καὶ τὸ ὠφέλιμον ἐχείνων ἐν γνώσει τῶν ἀνθρώπων γεγενημένων, ἅπερ ὃ δέων χύδην λόγος οὐκ ἀληθῶς ἀποφαίνεται. οἱ μὲν οὖν τὰ a9 ἡμᾶς 5 ἱστορικῶς συγγραψάμεγοι ἄλλην. ἄλλως πεποίηνται τὴν ἀρχήν" οἱ μὲν γὰρ αὐτῶν ἀπὸ τῆς τοῦ χύσμου γενέσεως ἤρξαντο, οἱ δὲ ἐξ ἀξιολόγου τινὸς τῆς ἀρχῆς, ἢ Περσῶν ἢ Ἑλλήνων ἢ Ῥω- μαίων ἢ ἄλλου οὑτινοσοῦν τῶν ἐθνῶν, ἕχαστος πρὸς τὸν ἑαυτοῦ σκοπὸν τὸ οἰκεῖον καταρτιζόμενος σύγγραμμα. χαὲΐτο ἡ ιν οὐχ ἥκιστα οὕτω τὰ τῆς συγγραφῆς τελεσϑήσεται. τὼ μὲν γὰρ ἅπαντα τὰ ἀπ’ ἀρχῆς γεγενημένα τῆς τοῦ χύσμου γενέσεως πολλοῖς τε καὶ πολλάκις ἐξιστορήϑη " οὐχ ἦν λέγειν μοι" καὶ ὡς πρὸς ἀλλήλους οἱ πλείους οὐ συνεφώνησαν, τὰ τῶν βασιλέων. συγγράφοντες, ἀλλοιώσεις τε χωρῶν xab πό- r5 λεων στάσεις καὶ πολέμων συρρήξεις καὶ ἀνδραποδισμοὺς καὶ γίχας καὶ ἧττας, καὶ ὅσα τοιαῦτα σύμμικτα τοῖς xa9^ ἡμᾶς" πολυσχεδῶς γὰρ τὰ αὐτῶν τελούντων καὶ μηδὲ παρ᾽ αὐτῶν ἔσως τῶν ἐνεργούντων γινωσχομένων σχολῇ γε ἂν τοῖς ἐξιστο- ροῦσι τὸ ἀληθὲς παντάπασι γενήσεται ἣ ἐπίτευξις. x τοῦ 20 póvov δὲ xai ὅσα τῇ κοινῇ φήμῃ γνωρίζεται, ταῦτα τὸν é&t- στοροῦντα παραλήψεσθαι δέον, εἶ μὴ ἀδικεῖν οὗτος ἐϑελή-. σειε τὴν ἀλήϑειαν ὡς οἱ τοὺς ὀβολοὺς κερματίοις ἐλλυμαινό-

13. γὰρ et ἄπ’ ἀρχῆς add. Acropolita. 16. στάσεις Acropo- lita: x«i τὰς M. 18. τελούντων add Acropolita. 19. ἂν τοῖς Acropolita: αὐτοῖς M

tendamus marrationi. nempe quoniam res recenti aetate gestas scri- bere instituimus, quas nemodum litteris consignavit, consentaneum est, recentem etiam fructum fore, quuin in notitiam hominum, vene- rint, quae nunc vago rumore parum ad veritatem feruntur, iam qui res nostras scripserunt historici, alii aliunde ceperunt initium : qui- dam. a mundo inde condito inceperunt, nonnulli a memorabili aliquo imperio, Persarum, Graecorum, Romanorum,. vel alius gentis cuius- cunque, ad suum quisque consilium opus accommodantes. atque hac utique ratione nos in his utemur commentariis. nam a rerum inde principio quae facta sunt, quum a multis sint et saepe enarrata, non erant mihi cuncta commemoranda. accedit, quod plerique non con- sentiunt, qui regnorum conscripserunt historias, mutationes regionum et civitatam turbas, contentiones bellorum, servitia, victorias, clades et quae alia id genus solent contingere. res principum enim multi- plices sunt, et fortasse ne ab iis quidem, qui gerendis illis inter- sunt, satis perspiciuntur: nedum historici veritatem ubivis attin-

PROOEMIUM:- 5 μενοι ἢ καὶ παραχαράττειν βουλόμενοι. οὔτε yov» πρὸς χά- gw οὔτε πρὸς φϑόνον, dÀÀ' οὐδὲ πρὸς μῖσος ἢ καὶ πρὸς εὔνοιαν συγγράφειν χρεών ἐστι τὸν συγγράφοντα, ἀλλ᾽ ioro- Qíag μόνον χάριν χαὶ τοῦ μὴ λήϑης βυϑῷ παραδοϑῆναι, ἣν

56. χρόνος οἷδε γεννᾶν, τὴν ἱστορίαν, μένειν δὲ ζῶσάν τὲ χαὲ λαλοῦσαν φωνὴν καὶ ἔμψυχον xai διαπρύσιον χήρυχα δὲ ἀπεράντων αἰώνων. οὕτως τοίνυν κἀγὼ Γεώργιος Φραντζῆς, ὃ χρηματίσας xci πρωτοβεστιάριος καὶ Γρηγόριος τάχα μο-

| γαχός, ταῦτα ἔγραψα περὶ τῶν xaJ' αὑτὸν καὶ τινῶν μερι- τοκῶν ἀναγκαίων γεγονότων ἐν τῷ τῆς ζωῆς μου χρόνῳ πρὲν τῆς αἰχμαλωσίας ἡμῶν χαὶ μετὰ τὴν αἰχμαλωσίαν. καὶ πρῶ- τον μὲν διηγησώμεϑα περὲ τῶν ἀφορμῶν xai αἰτιῶν τῆς τῶν Παλαιολόγων βασιλείας ἐκ πρώτου βασιλεύσαντος ἐκ τοῦ γέ- vovg αὐτῶν ἄχρι τῆς ἁλώσεως τῆς ΙΚωνοταντινουπόλεως ὑπὸ

15 Τούρχων, καὶ πόσοι καὶ τίγες οἱ viol xai ϑυγατέρες καὶ δε-

᾿σπόται ἐγένοντο αὐτοῖς" καὶ τῶν γεγονότων πολέμων ἐν τῇ Πελοποννήσῳ ἀνὰ τοῖν δυοῖν αὐταδέλφοιν, τοῦ δεσποτίου κυρίου “ΖΪημητρίου, λέγω καὶ δεσποτίου κυρίου Θωμᾶ, xai ἑτέρων ἀναγκαίων καὶ μνήμης ἀξίων βούλομαι διηγήσασθαι.

ἡ. παραδοϑῆναν et 5. οἶδε γεννᾶν add Acropolita. 5. τὴν ἵστο-

ρίαν μὲν ζῶσάν — χίνυραν dv ἀπεράντων αἰώνων. M: 5 δ᾽ ἱστορία

ζῶσά τὲ x«i λαλοῦσα φωνὴ xci ἔμψυχος καὶ διαπρύσιος κήρυξ διαπερᾷ τὸν αἰῶνα Alterus, 9. περὶ! πρὶν M 13. ἐχ 190* ztQorou? 17. δεσπότου xUQ? 19. ἕτερον M ;

gere possint. at enim nonnisi ea, quae communis fama divulgavit, excipere debent, nisi veritatem infringere velint, eorum instar, qui numos circumcidunt vel cudunt adulterinos. certe quidem neque ad gratiam vel studium, neque ad invidiam vel odium scribendum est, sed solius memoriae causa, ut res oblivione ne deleantur, in quam temporis diuturnitate solent adduci, sed quasi viva et clara voce praeconis saeculorum aeternorum personent spatia. itaque ego quoque Georgius Phrantzes, protovestiarii olim functus dignitate et deinde Grezorii nomine monachus factus, de rebus memnioria mea gestis, et speciatim miseriis quibusdam, quae partim ante, partim post captam Cpolim nos afflixerunt, hos conscripsi commentarios. ac primum qui- dem originem explicabo imperii Palaeologorum, et historiam eorum à primo eius domus imperatore ad Cpolim usque a Turcis expugnatam perscribam , dicamque quot et qui eius gentis filii filiaeve et despo- tae fuerint, atque de bellis in Peloponneso inter Demetrium et 'Tho- mam, fratres despotas, gestis, aliisque de rebus necessariis et memo- ritu dignis exponam.

0 GEORGII. PHAANTZAE

BIBAION A.

"uro τῆς ἀρχῆς ἐπιβήτωρ ᾿Αλέξιος "ἄγγελος ὃ Κομνη- γός, 6 τὸν ἀδελφὸν Ἰσαάκιον "“Δγγελον τυφλώσας καὶ τὴν ἡ βασιλείαν λαβών, ἐφ᾽ οὗ καὶ τοσαῦτα καὶ τοιαῦτα κακὰ τῇ “Ῥωμαΐδι ἀρχῇ παρὰ τῶν Ἰταλῶν ἐφύη, ἄρρεν μὲν οὐκ εἶχε, ϑυγατέρας δὲ δύο" καὶ τὴν μὲν πρωτογενῆ Εἰρήνην τοὔνομα 5 ἐρυϑροῖς πεδίλοις ὑποδεδέσϑαι ἔταξεν, ἵνα αὐτή τε xai ὃ ταύτῃ μνηστευϑησόμενος διάδοχοι καὶ κληρονόμοι τῆς βασι- λείας ὦσι μετὰ τὸ τεϑνάναι αὐτόν» ὅϑεν καὶ εἰς λέχος δέ- δωχεν αὐτὴν ᾿“λεξίῳ τῷ Παλαιολόγῳ καὶ εὐθὺς αὐτὸν δέσπό- τὴν τετίμηκε. καὶ εἰ μὴ ἐκ τοῦ βίου τούτου ἐγένετο, αὐτὸς τὸ ἂν ἐβασίλευσε μετὰ τὸν πενϑερὸν αὑτοῦ. ἐπεὲ δὲ ϑανὼν 6. Παλαιολόγος ᾿Αλέξιος ϑυγατέρα μόνην κατέλιπεν, ἐλϑὸν δὲ εἰς νόμον ἡλικίας τὸ κοράσιον Εἰρήνη ἡ μήτηρ αὐτῆς συγέ- ζευξεν αὐτὴν ᾿Ανδρονίχῳ τῷ Παλαιολόγῳ,, ὃν καὶ 6 βασιλεὺς Θεύδωρος ὃ “άσκαρις, ὃ τὴν ἑτέραν ϑυγατέρα τοῦ βασιλέως 15 "Ais&ov εἰς γυναῖχα λαβών, μέγαν δομέστικον ἐτήμησεν ὕστε-

1. Ὁ τῆς] Περὶ τῆς ἀρχῆς καὶ τῶν αἰτιῶν τῆς τῶν Ἰαλαιολόγων

βασιλείας. Ὃ τῆς P 2. ὃ τυφλώσας τὸν ἀδελφὸν αὑτοῦ Ἰσαά- xiv Ἰάγγελον M. 3. ἐφ᾽ οὗ om M τοῖς Ῥωμαΐδος ἀρχῆς ἔγινε παρὰ τῶν Ἰταλῶν Ov αὐτοῦ M 4. οὐκ ἣν αὐτῷ, ϑυγα- τέρας δὲ εἶχε δύο M 5. τοὔνομα om M 6. τάξας ἵνα ἣ αὐτή M 7. ταύτην M 10. ἐγένετο ἂν P αὐτὸς ἐβασί- λευσεν εἶχε μετὰ M tr. ἐπειδὴ 9$. M 13. vóuov. ἡλικίας M. 15. ó ante “άσκαρις om M 16. ἐποέησε xai τετίμηκεν P

LIBER L

τ. A texius Angelus Comnenus imperator, qui, excaecato Isaa- cio fratre, regnum occupavit, cuiusque imperio tot tantisque cladi- bus res Romama ab Italis afflicta est, nulla virili prole suscepta, filias duas habuit. natu maiorem, Irenen nomine, calceos purpureos induere iussit, ut ipsa et is, cui desponderetur, semet mortuo, suc- cessores sibi essent. et imperii heredes. itaque Alexium Palaeologum filiae matrimonio iunctum continuo dignitate despotae honestavit. et tenuissel is post socerum imperium, nisi praematura morte e vita cessisset. reliquit Alexius Palaeologus unam filiam: eam viro ma- turam Irene mater Andronico Palaeologo collocavit, quem imperator Theodorus Lascaris, qui alteram Alexii imperatoris filiam duxerat,

LIB. I. CAP. 1. EUN

pov: ἐξ ov' ἐγεννηϑησαν vioi τρεῖς, IMiyag ὃ Kourgvoc, ἹΚωνσταντῖνος ὃ Παλαιολόγος xai Ἰωάννης διπλοπαλαιολύγοι ὄντες πατρύϑεν xai μητρόϑεν. εἶχε μὲν κἀντεῦϑεν ἀφυρμὰς εἰς τὴν αὐτὴν ὑπόϑεσιν, ὡς εἰρήσεται: ἀνδρυνϑεὶς δὲ ὁ IMi- δχαήλ, πρῶτος" υἱὸς ὧν τῷ ᾿Ανδρονίκῳ κατὰ γέννησιν, μεταξὺ τῶν ἐν τέλει τῶν ἄλλων ἐπέχεινα εἷς ἦν, πολλὴν ἔχων τοῦ προσώπου τὴν ἱλαρύτητα, τῇ ὁμιλίᾳ χρηστὸς, ἀστεῖος τὸ ἦϑος, πρὸς τοῖς ἄλλοις καὶ τὴν χεῖρα ἔχων φιλότιμον. wol |. διὰ ταύτας οὖν τὰς ἀρετὰς αὐτοῦ καὶ χάριτας πολλοὶ αὐτὸν xo yünovy καὶ ἤϑελον, xai ἐν εὐχολίᾳ πάντας εἴλκιζε στρατη- -. ovg ταξιάρχας δημότας καὶ τῆς συγχλήτου πολλούς. διὰ τοῦτο γοῦν διαβολαί τινες ἀνεφύησαν κατ᾽ αὐτοῦ, ὅτι βασι- λείας ὀρέγεται" ἦν γὰρ τότε ὃ βασιλεύων Ῥωμαίων Θεύδω- |. ρὸς “άσχαρις ὃ νέος. καὶ ταῦτα ψιϑυρίζοντες ἦσάν τινες αὐτῶν φίλων αὐτοῦ, λέγω ΠΠιχαὴλ τοῦ Κομνηνοῦ. ὅϑεν προσ- ᾿ς τάγματι βασιλικῷ ἄγουσιν αὐτὸν εἰς ἐξέτασιν. ἦσαν δὲ οἱ Β δξετάζοντες ὃ ἀρχιεπίσκοπος 2dooéviog , ὃ καὶ πολλὰ δυνύμε- γος τότε παρὰ τῷ βασιλεῖ, καὶ ἕτεροι τῶν ἐλλογίμων. πα- ραστὰς δὲ ΠΠιχαὴλ ὃ Κομνηνὸς καὶ πολλὰ ἐρωτηϑεὶς καὶ εἴ- χοπόγτες αὐτῷ, εἶτα λέγει ὃ ἀρχιεπίσκοπος “μὴ γὰρ τοῖς ἅμαρ-

1. ἐγένοντο M 2. τῷ διπλώ παλαιολόγοι M. 3. χαὶ μη- -τρόϑεν om M ἐντεῦϑεν M ἄφορμας, ὡς εἴρηται, εἰς τὴν τοιαύτην ὑπόϑεσιν .M 6. τοῦ προσώπου ἔχων M 8. πρὸ τῆς ἄλλης Μ 9. γοῦν Μ αὐτοῦ om M 12. feo. ἔρωτι τρέφεται P 13. ῥωμαίοις Ἰωάννης ὃ βατάτζης P 14. ψε-- ϑυρίσαντες ΨἹϑοὀ 15. Μιχαὴλ om M 16. οὗ ποιοῦντες τὴν ἐξέ- τασιν ΜΔ — 17. ᾿““ρσέγιος om P óg M 20. λέγεε αὐτῷ ὃ ἐπί- σχοπος M 1] uto P, εὐγενῆς ὧν x«i ἐξ εὐγενῶν χκαταγό- μέεγος" μὴ M, qui haec εὖγ. — χαταγ. mox om

postea declaravit magnum domesticum. huius erant filii tres, Michael Comnenus, Constantinus Palaeologus et Iohannes, ab utroque pa- rente Palaeologi. atque ab his profecta initiis gens Palaeologa, ut iam narrabitur, ad imperium accessit. nam adultus Michael, filius Andro- nici natu maximus, unus inter omnes proceres excellebat, insignis suavitate oris, consuetudinis comitate, morum elegantia et liberali; tate insuper largitionum. propter has eius virtutes et gratias a multis diligebatur et habebatur carus, inque sui studium omnes trahebat duces, centuriones, plebeios, ac senatorii ordinis permultos. unde adversus eum criminationes quaedam affectati imperii natae sunt, quod tm Theodorus Lascaris minor tenebat. talia qui susurrarent, in ipsius numerabantur amicis, in amicis, inquam, Michaelis Comneni. itaque iussu imperatoris vocatur in quaestionem. habebant eam quaestionem Arsenius archiepiscopus, cuius magna tum apud imperatorem auctori- tas erat, et alii viri illustres. adductum Michaelem Comnenum mulia

cHpNEEE

8 GEORGII PHRANTZAE 1

τάγουσιν ἀπολείπεται συγγνώμη τὸ σιγᾶν καὶ μηδὲν. ὑπὲρ τῶν D γεγενημένων φϑέγγεσθαι- εὐγενὴς οὖν ὧν καὶ ἐξ εὐγενῶν κα- ταγόμενος, τιμιώτατε ἄνερ, ἐρωτῶ σε, xat δηλοποίησόν μοι τὴν ἐλήϑειαν. τίνες ὑπάρχουσι συνωμόται καὶ συνίστορες καὶ συνήγοροι τῆς βουλῆς ταύτης καὶ οἱ συμβουλεύσαντες à»5 z0UI( ; φράσον μοι τάληϑές " καὶ ὀμνύω σοι ἐν τῷ “σωτῆρί μου Χριστῷ ὅτι αὐτοὶ μὲν κολασϑήσονται ταῖς τοῦ γύμου ποιναῖς, σὺ δὲ ὀλεύϑερος ἔσῃ ἀπὸ παντὸς πειρατηρίου." 2 ἀπελογίσατο οὗτος “ ἐγὼ μὲν εἶπόν σοι xai λέγω ὅτι οὔτε ἐνεϑυμήϑην. περὶ τούτου πώποτε, οὔτε ἐν τῇ διανοίᾳ μου 610 αὐτὸς σκοπὸς ἦλϑεν, οὔτε τις μικρὸς ἢ μέγας negl τοιαύτης ὑποθέσεως ἀνέφερέ μοι. εἰς τὸν αἰῶνα μὴ γένοιτο. μάρτυρα χρῶμαι τὸν ϑεὸν καὶ τοὺς ἀγγέλους τοὺς ἀοράτως παριστα- μένους μοι. εἰ δὲ οἱ συκοφαντήσαντές us τοῖς coi τοῦ βα- σιλέως μου ἐβάρυναν ψεύδη κατ᾽’ ἐμοῦ τοῦ δούλου αὐτοῦ,ιὉ | καὶ εἰ οὐ πιστεύετέ μοι, οὐκ ἔχω τί λέγειν. ἢ τίς ἐσεταί μοι μάρτυς τῆς ἀληϑείας μου; εἰ μή, ὦ δέσποτα μου, δέο- pat σου, ποίησόν μοι χάριν. βάλον σίδηρον ἐν τῇ φλογὶ τῆς καμίνου, καὶ ἔασον αὐτὸν ὑπερμέτρως ἐκκαῆναι, καὶ φέρετέ μοι αὐτόν, καὶ πιάσω ταῖς χερσί μου, καὶ ἄνθρακας πυρὸς 20

3. δηλόν uos ποίησον M. ή. ὑπαρχουσονομιται M 5. συμ- βουλεύοντες M. 6. Χριστῷ μου σωτῆρι Μ' 7: χολωσϑῶσοι M ὃ. o om P 9. ἀπελογήσατο P 11, μικρὸν ἢ βιέγα Μ 13. xci πάντας àyy. M τή. uot om M δὲ καὶ oí M 15. μου om M ψεύδει P 16. εὐ on M uos ὄν, οὐκ M 17. μάρτυρ M ov alterum om M 18. βαλὼν M 9. ὑπὲρ μέιρον Μ᾿ 20. ἄνϑραχα καὶ τοῦ πυρὸς M

interrogant et cohortantur, tandemque archiepiscopus his verbis compel- lat: "qui quid peccarunt, inquit, iis non haec venia datur, ut taceant et nibil quidquam pronuntient de patrato crimine. quare tu, vir hono- ratissime, quum sis generosus et ex generosis oriundus, interroganti mihi aperi veritatem: quinam tecum coniurarunt consiliique istius conscii sunt et participes vel comprobatores? dic, quod res est, ac iuro per Christum servatorem meum, illos legibus poenas daturos esse, te liberum fore et ab omni quaestionis genere immunem." cui ille sic re- spondit: "ego et antea tibi dixi, et nunc dico iterum, nec ipsum un- quam me istius rei concepisse cogitationem consiliumve, nec alium sive humilis sive illustris conditionis hominem de tali negotio mecum egisse: idque utinam nullo unquam modo fiat. cuius rei testes in- 'woco deum optimum maximum atque angelos, qui invisi mihi ad- stant. quodsi ii, qui me criminati sunt, aures imperatoris menda- ciis adversum me, servum eius, venfictis. onerarunt, nec mihi fides | est, non habeo, quod dicam. aut quis erit, qui vere me dicere te-

LIB. 1. CAP; I. 9 ἐπὶ τὸ 01580g μου ϑέλξωμαι" καὶ ἐλπίζω tig τὸν ϑεὺν τὸν λυτρώσαντα τοὺς τρεῖς παῖδας ἐκ τῆς φλογὸς τῆς καμίνου "

» ' 3 , - »

x«i ὃ ἀλάϑαστος καὶ ὃ ἀκοίμητος ἐκεῖνος ὀφθαλμός, ὃ ἐρευ- - . ^ , » γῶν καρδίας καὶ γεφρούς, εἰδὼς ὅτι οὔτε ἐνεθυμήϑην οὔτε

ῃ , € - LO ,

5 ἐλογισάμην περὶ ὧν μὲ ἐρωτᾷς, φυλάξει με, εἰ τύχοι, , -.» - Ἁ - » , * AD IM IE S ἀβλαβὴ ἐκ τοῦ πυρὸς τοῦ καιομένου." λέγει dà αὐτῷ ὃ ἐπί-

. cc - € , ' - - e ᾽ » Li σκοπὸς “τοῖς Ῥωμαίοις xat τοῖς σοφοῖς ᾿Ελλησιν ovx ἔστι vo- »€«* D» DU , M 7. , ^ , uoc οὐδὲ εϑὸος ἵνα βασανίζωσι τοὺς ἐξεταζομένους, καὶ μαλι- στα τοὺς εὐγενεῖς, ὡσαύτως: ἀλλὰ βαρβαρικόν ἐστι τὸ τοπρᾶγμα καὶ ἄτοπον, xai ἐθνικὸς ὃ νόμος. λέγει δὲ αὐτῷ c , «c » , e , 7 » 57) » L ὃ Kouvgvóg * ἐπεί, ἅγιε δέσποτα, ovx ἔστιν εϑος ovre νόμος Ύ, * LU -" , “Ῥωμαίοις ἃ εἰπὸν σοι, χαϑὼς λέγεις, ἀλλὰ τῶν βαρβάρων - LÀ , ^ , - c M € καὶ τῶν ἐθνῶν, xcyo τῇ χάριτι τοῦ Χριστοῦ ταπεινὸς Po- μαῖος εἰμί, καὶ ἀγακρίνατέ μὲ καὶ ἐξετάσατέ με, εἰ τῇ ὑμε- τὐτέρᾳ βουλῇ ἀρεστόν ἐστι, κατὰ νόμους Ῥωμαίων καὶ ἔϑη. xai εἰ μὲν νομίμως αἴτιος εὑρεθῶ καταδίκης, ἔλεος μὴ ἔστω ἡ μοι" εἰ δὲ xai ἀναίτιος χατὰ τοὺς νόμους πάλιν, μή μοι τὸ χριτήριον, χαὶ μὴ ὅρα τοὺς λόγους τῶν συκοφαντούντων 3€6/ * , er , 4 24 »» 3 , με ὠδίκως καὶ παραλόγως ἕνεκεν φϑύγου xai ἔριδος." ἀχού- 20GG6 δὲ ταῦτα ὃ ἐπίσκοπος ἀναφέρειν τοὺς λόγους πάντας τῷ

τ, ϑέλξομαι M εὶς ϑεὸν τὸν λυτρωσάμεγον M 2. χαμίγου τῆς φλογὸς Μ 3. ἀλάϑητος 4. ὅτε om M 5. ἐπερω- τῇς M τύχῃ M 9. ὡς αὐτός M 11. δέσποτα ἅγιε M 12. τοῦ M εἴρηκας M 13. post ἐϑγῶγν P λέγω δὲ οὕτως εἶναι. 14. ἀναχρίγετε M ἐξετάσετε M 15. Ῥωωμαϊχοὺς M | 18. x«i μὴ ὅρα] χώρα M —— 20. ὃ ἐπίαχοπος — πάγτας] δῆλα P

stetur? verumtamen obsecro te, mi domine, hanc mihi benevolen- . tiam praesta, ut ferrum in camini flammas coniectum et bene cande- factum mihi apportetur: manibus illud.tractabo prunasque in sinum immittam, deo confisus, qui tres pueros in ardente fornace servavit. namque oculus ille omnituens semperque vigil, qui scrutatur corda et renes, ea, quae interrogor, me nec animo concepisse nec medita- ium esse novit atque illaesum me, si voluerit, praestabit a vi ignis." occurrit episcopus: "Romanis et sapientibus Graecis nec lege, nec more receptum est, ut reos, nobiles praesertim, extorqueant. barba- rus iste mos est et nefastus planeque gentilis" hic Comnenus "quo- niam, domine venerande, inquit, Romanis id, quod volui, nec legibus nec moribus sancitum est, ut tu quidem dicis, sed barbaris genti- busque, ego autem Christi munere humilis Romanus sum, examinate me et in me inquirite, si ita vobis placet, secundum leges moresque Romanos. si legitime videbor criminis reus esse, ne esto mitis; sin ex iisdem legibus non reus, ne vocato me in iudicium neu respicito sermo- nes hominum, qui inique mihi ac praeter rationem obtrectant, invidia

10 GEORGII PHRANTZAE

βασιλεῖ πεποίηκε" καὶ πάλιν ἀντέλεγον οἱ ἐλέγχειν ἑτέρωϑεν προτξίγογτες. ἀλλ᾽ οὐκ ἐφάνησαν, ὡς ἀληθείᾳ ἐδόκει καὶ ὡς ψευδεῖς αἱ διαβολαὶ ἔδοξαν, εἰ καὶ σχεδιάσαντος τοῦ καιροῦ. καὶ οὕτως ἦν. ὅμως ὃ βασιλεὺς προστάξας ἐνόρχως βεβαιῶσαν ὅτε αἱ διαβολαὲ ψευδεῖς εἰσὲ καὶ οὐπώποτε ἐβουλήϑη ποιῆσαι 5 ἃ ἐσυκοφαντήϑη " ὃ xai ἐγένετο. καὶ ἐλεύϑερον εἶναι τοῦ- τὸν ἐκέλευσεν ὃ βασιλεὺς τῆς καταδίκης καὶ ὑποψίας ἁπάσης καὶ τὴν προτέραν ἀπολαμβάνειν τιμήν, καὶ τὴν ἡγεμονίαν Νικαέων ἐπέτρεψεν αὐτὸν ἔχειν. a Ποιήσας δέ viva καιρὸν ἐν τῇ Βιϑυνίᾳ, εἶτα φυγὼν ἄνα- το, χωρήσας διέβη ἐν τῷ "Ixovip πρὸς τὸν σουλτάνον. ἡ δὲ αἷ- τία τῆς φυγῆς αὐτοῦ ἦν ὅτι ξώρα οὐκ ὀλίγους καϑ' &xd- στὴν ἡμέραν πάλιν ἐκ δευτέρου πολλὰς μηχανὰς πολυτρύπως συρράπτειν περὶ αὐτοῦ καὶ συκοφαντίας πρὸς τὸν βασιλέα ἕνεχεν φϑόνου καὶ ψιϑυρισμοὺς πολλοὺς καὶ λόγους φϑόνου 15 μεστοὺς λάϑρα τὴν ἀκοὴν αὐτοῦ περικλύζοντας, καὶ πάντοτε κολάσεις x&v αὐτοῦ πρὸς τοῦ βασιλέως μελετωμένας ἐμάν- ϑανε. ἐφ᾽ ἡσυχίας μένειν ὅλως οὐκ ἐδύνατο, ἀλλὰ μεστὸς λογισμῶν ὑπάρχων καὶ qofo)vusvol* καὶ γὰρ ἐδεδίει τὸ οξύρροπον καὶ ἀπότομον xai ἀπηνὲς τοῦ αὐτοχράτορος, καὶ 0 οὐδὲν ἥμερον οὐδὲ συμπαϑὲς ἐνενόει γενησύμενον. ἐπεὶ δὲ οὗ on M 2. προύτεινον Μ ὧς] ἐν ΜΝ 3. ἔδειξαν M 4. ive ἐνόρχως βεβαιώσῃ M. 5. οὔποτε P. 6. x«i χελεύσας ὃ βασιλεὺς ἐλεύϑερον τὸ λοιπὸν τῆς M eA προτέρας —

τιμῆς P 10. τενὰ ὀλίγον x. M 18. ἡδϑύγατο Ρ 21. δὲ] χαὶ Ρ

commoti et, aemulatione." his-auditis episcopus ad imperatorem cun-^ cia renuntiat. rursus contra dicunt, qui crimen illi intendebant, at non videbantur vere dicere, sed commenticiis uti calumniis, etiamsi postea, conciliante tempore, res ita evenit. verumtamen decrevit im- perator, ut illas meras esse calumnias, nec unquam se molitum esse; de quo argueretur, iureiurando interposito Michael asseveraret. quo facto, eum et crimine et suspicione omni liberum esse pristinisque ho- noribus restitui iussit, ac praefecit insuper civitati Nicaeensium. Commoratus aliquamdiu in Bithynia Michael mox fuga se Ico- nium ad sultanum recepit. cuius fugae causa erat, quod rursus non paucos sibi invidos multas quotidie machinas dolosque apud impe- ratorem struere animadvertebat, et aures eius sentiebat susurrationi- bus sermonibusque malignis circumstrepi, atque imperatorem perpe- tuo contra se meditari supplicia intelligebat. quamobrem quieti se dare plane non poterat, sed cogitationibus agitabatur metuque. no- verat enim praeceps et acre atque ab omni clementia alienum inge-

1

E UBL AB SOAPCI OO II

| μεγάλας συκοφαντίας καὶ μηχανὰς εἰς τέλος χορυφωϑείσας

' 5 - ^ - M | μαχρὸν oL ἀντίδικοι αὐτοῦ ἐποίησαν καὶ τὰς τοῦ ἄνακτος &vé-

πλησαν ὠχοάς, διὰ τοῦτο πρὸ τοῦ παϑεῖν φυγῇ τὴν σωτηρίαν ἐχρήσατο. ἀπελθόντος δὲ αὐτοῦ ἐν τῷ Ἰκονίῳ, εὗρε τὸν δ σουλτάνον σπουδὴ τὰς ξαυτοῦ ἀϑροίζοντα δυνάμεις, ἵνα ἐξέλ- ϑῃ κατὰ τῶν μαχομένων αὑτῷ Σκυϑῶν. ἐδέξατο οὖν αὐτὸν ὃ σουλτάνος μετὰ χαρᾶς μεγάλης, καὶ συλλέξας στρατὸν ἐκ τῶν Χριστιανῶν (ἦσαν γὰρ ὑπ᾽ αὐτῷ πάλαι δεδουλωμένοι τινὲς Ῥωμαῖοι) καὶ ὑπὸ στρατηγὸν τὸν Παλαιολόγον ἔταξεν τοαὐτούς, καὶ Ρωμαϊκὴν καὶ ξένην στολὴν κελεύσας ἵνα φορέ- σωσιν, ὅπως καταπλήξῃ τοὺς πολεμίους. ὃ καὶ ἐγένετο" ἰδόν- τες γὰρ οἱ Σχύϑαι ἐξαίφνης στρατὸν ἐπαγόμενον ὃν οὐκ ἤλπι- Lov, φεύγοντες ᾧχοντο. xoi οὕτως τὰ ἐν τῷ Ἰκονίῳ γε- γόνασι. 15 Oi δὲ Νικαεῖς γράφουσι τῷ βασιλεῖ, ἔνϑα ἦν, negi τῆς φυγῆς τοῦ Παλαιολόγου. καὶ ὡς ἤκουσεν ὃ βασιλεύς, περίλυπος ἐγεγόνει καὶ εἰς ταραχὴν λογισμῶν οὐχ ὀλίγην ἐνέ- πεσε. καὲ ὀλίγου παρελθόντος καιροῦ γράφει πρὸς τὸν Πα-

e

ὕψος 1. τέλος P 2. of ἀντιχείμενον ἤτοι ἀγντίδισχοι Ρ ἔπλησαν P 3. zt. σωτηρίας ὅδὸν ἔχρ. P. an ἐπορίσατο ἢ cf. p. 14 im. 4- ἐπεὶ δὲ ἀπελϑων αὐτὸς εἰς τὸ Ἰχόνιον P a secunda manu 5.

&990íC.] συγκρούοντα vel, si Pindero fides, συγχροτοῦντα margo P 7. χαταλέξας M 9. συχνοὶ δωμαίων P a secunda fortasse manu ὑποστρατηγὸν M, ὑπὸ τὸν στρατηγὸν M ro. αὐτοῖς M 11. ἕνα M ἐναντίους" ὡς Μ 13. ἐγεγόγασι P 18. zai ó λόγος παρελϑὼν χαιρός. εἶτα γράφει M

nium imperatoris, nec ullam mansuetudinis vel misericordiae spem fore sibi persvaserat. itaque quum calumnias machinasque ad summum fastigium commoliti essent eius inimici imperatorisque occupassent aures, antequam funesta pateretur, fuga saluti prospexit. Iconium ut venit, sultanum studiose copias comparantem reperit, contra Scythas, - quibuscum dissidebat, profecturum, recepit eum magno cum gaudio sul- lanus et exercitui conscripto e Christianis (erant enim ei pridem nonnulli subiecti Romani) praefecit, iussitque milites Romanum ac peregrinum induere vestitum , quo hostibus incuterent terrorem. nec eum spes fefellit. nam Scythae, quum subito exercitum contra se duci vidissent, quem non sperarant, in fugam praecipitem se tradiderunt.

Haec dum Iconii geruntur, Nicaeenses de fuga Palaeologi ad imperatorem litteras dederunt; quo nuntio ille tristitia non medio- cri affectus δὲ animo admodum perturbatus, brevi tempore inter- misso, Palaeologum litteris ad reditum invitat, summam ei polli- citus benevolentiam securitatemque, interposito iureiurando. atque hoc

12 GEORGII: PHRANTZAE |

| λαιολόγον, ἀνακαλούμενος αὐτὸν καὶ πολλὴν ὑπισχνούμενος τὴν

στοργήν, καὶ ἔνορχον ἔχοντα τὴν ἀσφάλειαν ὧν διελάμβανεν.

καὶ οὕτως πάλιν τὸν Κομνηνὸν ἡ “Ῥωμαίων γῆ ἔλαβε. ὁμοίως

πρῶτον καὶ αὐτὸς μετὰ ὅρκων φρικωδεστάτων" ᾿δέδωχε τὴν

ἀσφάλειαν πρὸς τὸν αὐτοχράτορα, ὥστε ἐμμένειν del πιστὸς δ΄, καὶ ὑποτεταγμένος, καὶ μὴ «ζητεῖν ποτὲ βασιλεῦσαι, ἀλλ᾽ ἔχειν

τὴν εὐγνοιαν χαὶ τὴν στοργὴν πρός τὲ τὸν βασιλέα Θεόδωρον

καὶ τὸν υἱὸν αὐτοῦ Ἰωάννην xai τοὺς ἐφεξῆς διαδόχους τῆς

βασιλείας. καὶ ἐπὶ τοῦτο πάλιν ὃ βασιλεὺς μέγαν κοντύσταυ-᾿

Ao» ἐτίμησεν, χαϑὼς αὐτὸς εἶχε καὶ πρότερον.

'Ev τούτῳ γοῦν ἀσχολούμενος ὃ βασιλεὺς ἀσϑενείᾳ πε- ριπεσὼν βαρυτάτῃ ἐξ ἀνθρώπων ἐγεγόνει, καὶ πρὶν τῆς τὲ- λευτῆς αὐτοῦ μοναχὸς γενόμενος, χαταλιπὼν ἐπίτροπον τῶν βασιλικῶν πραγμάτων ᾿“ρσένιον τὸν πατριάρχην καὶ Γ΄ εώργιον ! τὸν ΠΠ]Πουζάλωνα πρωτοβέστιάριον ὄντα, μέχρες ὃ υἱὸς αὐτοῦ 15. Ἰωάννης φϑάσῃ εἷς τὴν ἀνήκουσαν ἡλικίαν" ἣν γὰρ τῇ ἡλιχίᾳ ἕκτου ἔτους ὃ παῖς. καὶ ἐν τούτοις ὃ πατριάρχης τὴν σύγκλη- τὸν πᾶσαν συγάξας xal δημηγορήσας, πάντες ὕρχους ἐποίησαν φριχτοὺς ἵνα φυλάσσωσιν τὴν πρέπουσαν εὔνοιαν καὶ πίστιν πρὸς τὸν τοῦ βασιλέως υἱὸν καὶ ὑποταγὴν εἰς τὸν Πουζάλωνα 20 | ὡς ἐπίτροπον αὐτοῦ. ὀλίγαι οὖν παρῆλθον ἡμέραι, καί τινες

οἶδα φῶς DR a στρατῶν. ννϑι:

E inde pies ea

- sas cuiie us di aa dian NUN DA.

B

ἘΞ ΤΡ Ὅ 0 ||...

x

1. τὴν τιμὴν χαὶ στοργὴν Pa Secunda manu, cum prima dedis- set παῦσαι τὴν ὀργήν 5. ἣν διελάμβανον Ῥ 4. φριχτῶν ἢ μᾶλλον εἰπεῖν φρικωδεστάτων P 6. ζητεῖν ἢ ϑέλειν βασι- λεῦσαί ποτε M. 7. Θεόϑωρον om M $8. ἐφεξῆς] ἑτέρους M 9. δομέστικον P, χογντόσταυλον margo P ει. yap M 12.

πρὶν] x«i περὶ M 21. ὀλίγων οὖν παρελθουσῶν ἡμερὼν τι-- 1 yig P

modo Romano solo Comnenus restitutus est, postquam et ipse sacra- mentis horrendis se obstrinxit imperatori, ut in fide et obedientia sem- per maneret, neu unquam appeteret imperium, sed benevolentiam et amorem tum ipsi imperatori Theodoro tum lohanni, eius filio, et secuturis deinde successoribus praestaret. quibus peractis imperator eum rursus mngnum contostaulum nominavit, qua etiam antea orna- ; tus fuerat. dignitate. i His curis distentus imperator, morbo correptus gravissimo e vita cessit, quum paulo ante mortem monachi habitum induisset et procuratores imperii Arsenium patriarcham et Georgium Muzalonem protovestiarium designasset, donec filius Iohannes, qui tum annum sextum agebat, ad iustam pervenisset aetatem. itaque patriarcha, se- natu convocato et habita concione, omnes in dira adigit sacramenta, quibus studium. et fidem imperatoris filio, et obedientiam Muzalomi - tutori eius, adiurant, at paucis interiectis diebus quidam honoribus et

:

EB. AUIDABo ORG 13

τῶν ἐν ἀξιώματι καὶ λαμπρότητι ταχέως ἐνεωτέρισαν, q3o- ' YN c-r v £ ^5, y ^ M γήσαντες τὸν ουζάλωνα. ἔννατος ἡμέρα ἣν μετὰ τὴν ϑα- γὴν τοῦ βασιλέως, xui ἅπασαι αἱ τῶν ἐνδόξων συνήχϑησαν γυγαῖχες ἐπὶ τὴν μονὴν τῶν Σωσάγδρων, ὅπου τέϑαπται ὁ 5 βασιλεύς, ἵνα ποιήσωσιν τὸ νενομισμένον πένϑος καὶ τὰ urn- μόσυνα. παρόντες δὲ οἱ ἄρχοντες καὶ ἀρχόμενοι, καὶ ἔτι τῆς ἱερᾶς τελουμένης λειτουργίας τὰ ξίφη γυμνώσαντες πάντες οἱ στρατιῶται ἐν τῷ ναῷ, καὶ ἐν τῇ ϑείᾳ καὶ ἱερᾷ τραπέζῃ φυ- γόντα τὸν ΠΠουζάλωγα κατέσφαξαν ἀπηνῶς. xai οὕτως «i

- δε ὦ 4 LI * , » X * τογυναῖχες xat ὃ λοιπὸς λαὸς τὸ πὲᾶνϑος εἴασαν xat ἔφυγον, xat

^ ^ , - € ' , πολὺς ϑροῆνος καὶ ϑόρυβος ἐγένετο. φεῦ τῶν χϑὲς καὶ πρύτριτα τελεοϑέντων φριχτῶν ὅρχων εἰς ἐχείνους καὶ παλαμναιοτάτων , - e , γ ᾽ y ' ) D » v , ἀρῶν, αἵ σήμερον avr! οὐδενὸς ἐλογίσϑησαν. ὦ τῆς ἀν φηλαγι χνίας σου, Χοροιστὲ βασιλεῦ, καὶ τῆς μακροθυμίας σου. ὁ δὲ

ῆπατριάρχης μόνος ἐναπολειφϑεὶς καὶ οὐ τοσοῦτον ἔμπειρος

ὧν περὲ τὴν τοιαύτην διοίκησιν εἰς λογισμοὺς xai φροντίδας - μεγάλας ἐνέπεσε, φαγταϊζόμενος τὸν κίγδυνον τοῦ παιδὸς xai τῶν ὅλων πραγμάτων. ϑλιβόμενος καὶ στενοχωρούμενος ὑπῆρχε καὶ χατὰ νοῦν ἐθορυβεῖτο, τίς ἂν εἴη ἐκ τῆς συγκλήτου ὃ ὃυ-

3. «f om M 4. γυναιχῶν M 6. post ἀρχόμενον margo P:

ἐν οἷς καὶ οἱ τὴν ἐπιβουλὴν ἐξαρτύσαντες ἦσαν... 7. πάντες

oí στρατεῶταν supra versum P, om M 8 φυγὼν ὃ ουζα- » M -

AÀerec, ἔνϑα αὐτὸν xar. M et pr P 9. post ἀπηνῶς margo

inf. P: Παχ. κἀπὶ τούτῳ τοὺς δύο ἀδελφούς, ᾿Ανδρόνιχόν τε φημι τὸν μέγαν δομέστικον xci Θεόϑωρον τὸν πρωτυὐχυγηγόν, καὶ τὸν σφῶν ὑπογραμματέα Ov ὁμοιότητα προσώπου τιγος. Gr. ϑροῦς M τοὺς y9ig xci πρῶτα M — 12. παλαμαιότατες ἀρὲς M 13. αἵ] χαὶ M 15: ὃ τοσοῦτον P, οὐ τοσοῦτος M 16. ἣν

, περὶ Pridie 10.0025; M. 17. “μεγάλας ἐμμείγας P 19. ó om

nobilitate illustres viri, Muzaloni invidentes, res novas moliuntur, dies ab obitu imperatoris nonus erat, quum quidquid erat nobi- lium matronarum, in Sosandrium monasterium, ubi sepultus est im- perator, ad memoriam eius sollenni luctu cohonestandam confluxisset. aderant proceres ac plebeii. medio liturgiae sacrificio, milites in templo enses stringunt et trepidantem Muzalonem ad sanctam divi- namque mensam crudeliter trucidant. matronae et reliquus populus omissis sacris foras se proripiunt, strepitu ac tumultu ingenti. heu bominum perfidiam, qua horrendis sacramentis et dirissimis exsecra- tionibus, vix devincti, proterve illudunt. pro, Christe rex, misericor- diam et patientiam tuam! patriarcha solus relictus , nec admodum peritus administrandae rei publicae, curis ac sollicitudinibus vehe- menter aestuabat, quum reputaret pueri et rerum omnium periculum. afflicio et perturbato animo anxie circumspiciebat, quis potissimum

14 GEORGII PHRANTZAE

γάώμεγος τοσούτους καὶ τοιούτους κλύδωνας xat ϑαλάσσας vv- βερνῆσαι xai τὰς ναῦς καὶ τοὺς πλέοντας οὐ βλάψαι ἢ κατα- ποντίσαι. ἐφάνη αὐτῷ περὲ τοῦ εἰρημένου Konvrroó {{Πι- γχαὴλ ἵνα διὰ συνδρομῆς αὐτοῦ τῷ παιδὲ βοηϑήσῃ. ἦν δὲ 6 «ipo τοῖς πᾶσιν ἐπίσημος καὶ περίβλεπτος, καὶ 7j φήμη αὖ- ἢ τοῦ τὰς τῶν “ἁπάντων Gxouc ἐνηχίζουσα. φιλούμενος ὑπὸ πολλῶν, ὡς εἴρηται, δμοίως καὶ ὃ πατριάρχης τῶν ἐκχεῖγον ἀγαπώντων οὐ μακρὰν διέκειτο, ἀλλὰ κρεῖττον καὶ πλέον τῶν ἄλλων xai αὐτὸς ἐφίλει τοῦτον. καίτοι ye καὶ τὰς κλεῖς τῶν βασιλικῶν ϑησαυρῶν αὐτῷ μόνῳ ἐνεπίστευεν" καὶ ὅπότε τοῦ χρημάτων. τὰ στρατιωτικὰ ἐδέετο πράγματα καὶ ἡ τῶν κοι- γῶν χρεία, αὐτῷ ἀπήτουν" ὕπερ εἰς τὰ μελετώμενα more καιρὸν ἔμπροσϑεν δι’ αὐτοῦ ἀνυσιμώτατον, καὶ τοῖς ϑρυλλου- μένοις ἐκ πολλοῦ πέρας ὀξύτατον παρέσχεν. λαβόμενος γὰρ ἀδείας εἰς τοσαῦτα μεταχειρίζεσοϑαι χρήματα, πάντας τοὺς 15 ἐν γένει καὶ τῶν στρατιωτῶν οὐκ ὀλίγους ἐνέπλησεν, ἀλλὰ ὁ καὶ τῶν ὅσοι τὴν γλῶσσαν δᾳδίαν εἶχον δημαγωγεῖν τὸν ὄχλον [ἐδύγαντο]. ἦν δὲ καὶ αὐτὸς 0 Κομνηνὸς ἱκανὸς ἐν γνώσει τὸ χαὶ πράξει, καὶ ἐν τῷ λέγειν ἐπιτηδειότατος, καὶ ἔμπειρος πραγμάτων παντοίων καὶ βασιλείαν καὶ λαὸν διοικῆσαι. τίχο

1. τοσούτους κινδύνους X«L τοιούτους καὶ 5. 2, γῆας P 3. μιχαὴλ τοῦ κομνηνοῦ P — 4. παιδὶ] πατριάρχῃ Μ 6. φοβού- μένος Ρ 10. ὁπότε] οἵῳ δὴ χαιρῷ Ρ 11. ἐδέογτο M 12. ἀπαιτοῦσα: ὃ M 13. χαιρῷῶ περὲ αὐτοῦ P τή. παρέσχεν] ἦν P 15. ἀδείας τοσαύτης P χαὶ πάντας ἄρας εὐγεγεῖς 17. χαὶ ὅσων P 18. ἡδύναγτο pr P, πλέον sec. 29. βα- σιλείας xci λαῶν διοιχήσεως P

e principibus navem cum vectoribus in tanta fluctuum aestuatione sine aliqua offensione aut demersione moderari ac regere posset. in mentem occurrit is, de quo diximus, Michael Comnenus , cuius. ope saluti pueri prospiceret. erat is nobilis et illustris famaque apud omnes inclitus. accedebat, quod, sicut apud multos eum gratiosum fuisse docuimus, ita patriarcha minime abhorrebat ab eius amore, sed ceteris etiam magis amice eum amplectebatur. itaque illi soli claves fisci tradidit, ita ut, quae opus erat ad rem sive bellicam sive civilem administrandam pecunia, omnis petenda esset a Comneno. quae res ad consilia olim inita perficienda occasionem ei opportunissimam de- dit, et exitum iis, quae pridem fama iactarat, celerem imposuit, ad- ceptus enim tantae pecuniae liberam potestatem proceres omnes et milites non paucos, eosque, qui linguam facilem habebant ad per- .tentandam plebem, 'cuimulabat praemiis. erat etiam ipse Comnenus strenuus in consiliis tum ineundis tum perficiendis, exercitatus in di- cendo et rerum omnium ad administrandam rem publicam regendam-

Usa da QUE. aai m

Vw reve TER. SA

"VuMCrT EON e

LIB. 1. CAP. HI. 15 χρὴ λέγειν; οἱ πάντες. αὐτὸν ἐψηφίσαντο. οὕτω xci ὁ πα- τριάρχης αὐτὸν ἐβεβαίωσε xai σύμψηφον ἐποιεῖτο, ἕως οὗ ὃ τοῦ βασιλέως παῖς φϑάσῃ ἐν ἡλικίᾳ τῇ προσηκούσῃ. καὶ ἦν ᾿ς ἐπὲ τῶν χοινῶν πραγμάτων πάσῃ ἐξουσίῳ διεζωσμένος ὃ Πα- Ββλαιολόγος ὃ ΠΠ]ιχαήλ' καὶ αὕτη ἡ αἰτία γίνεται πρὸς τὸν — ἡΠιχαὴλ τῆς εἰς βασιλείαν ἀγαγωγῆς καὶ κατάστασις. μετὰ δέ τινας ἡμέρας πάλιν ἑτέρας μηχανὰς ῥάπτουσιν οἱ σπουδά- ζοντες ἀναβιβάσαι αὐτὸν εἰς τὴν τῆς βασιλείας περιωπήν. βουλὴν καινὴν ἀνὰ μέσον αὐτῶν ποιήσαντες ἔλεγον ἔν τε πλα- xoce(atg καὶ ῥύμαις “οὐκ ἔστι πρέπον οὐδὲ δίκαιον τὸν τὰ κοινὰ . διοικοῦντα πράγματα καὶ πρεσβείας ἐϑνῶν πολλὼν ἀναδεχό- μδνον μὴ ἔχειν καί τε ἀξίωμα μέγα. ἐγγὺς τῆς βασιλείας, ἵνα πρῶτον ἔσηται φήμη xe μεγαλοπρέπεια τῷ γένει τῶν “Ῥωμαίων καὶ βεβαίωσις τῆς τῶν γινομένων καταστάσεως ἐν τῦ τοῖς ἔθνεσι." μετὰ τοιαύτῃ γὰρ αἰτίᾳ καὶ ὑποχεχρυμμένῃ àv- γοίᾳ καὶ τὸ δεσποτικὸν ἀξίωμα δέχεται γνώμῃ τοῦ λαοῦ xai τοῦ πατριάρχου καὲ τοῦ δυστυχοῦς κληρονόμου τῆς βασιλείας. (2.) ἐν ἐκείνοις δὲ τοῖς καιροῖς τὰ βασίλεια καὶ ὃ πατριάρ- χῆς ἐν Νικαίᾳ τῆς Βιϑυνίας ὑπῆρχε διὰ τὸ χρατεῖσϑαι τὴν 20TG» πόλεων βασιλεύουσαν ὑπὸ τῶν Ἰταλῶν. καιροῦ δὲ πα-

1. πατρ. στέῤξας χαὶ σύμψηφον ἑαυτὸν ἐποιεῖτο, ἵνα μέχρις ὃ

τοῦ B. υἱὸς — προσηχούσῃ, ἢ M 4 πᾶσαν ἐξουσίαν Ρ 5. ν

ἐγένετο πρώτη πρὸς P . 9. ἐν ταῖς πλατείαις χαὶ δίμαις P

10. καὶ πολιτιχὰ supra χοιγὰ P 11. πρέσβεις M 13. τοῦ

γένους M. 14. βεβαιώσεις τῶν γενομένων καταστάσεων μετὰ M 15. dv ἣν αἰτίαν καὶ ὑποχεχρυμμέγνην ἔννοιαν Ῥ 30. ἃ χαιροῦ caput alterum incipit P

qué multitudinem necessariarum peritia insignis. quid multa? omne ferebat punctum. qua re etiam factum est, ut patriarcha eum promo- veret sibique deligeret muneris consortem, donec imperatoris filius iustam, aetatem attigisset. itaque Michael Palaeologus rei publicae summam nactus est potestatem, eamque habebat occasionem occu- pandi imperii. nam «diebus aliquot post rursus alias moliuntur ma- chinas, qui ad fastigium imperii eum evehere nitebantur. communi consilio in plateis vicisque dictitabant, non decere nec aequitati con- sentaneum esse, qui omnem administraret rem publicam multarumque gentium legationes exciperet, eum non dignitate insignem esse, quae prope accederet ad imperium: id quod primum ad augendam gloriam am- plitudinemque Romanorum facturum esset, deinde pactiones cum exte- ris gentibus initas confirmaturum. ex tali igitur causa et simulato con- silio despotae honorem adipiscitur, consensu populi, patriarchae et infelicis heredis imperii. (5.) illo tempore imperii et patriarchae sedes Nicaeae in Bithynia erat, Cpoli ab Italis occupata. tempore

16 GEORGII PHRANTZAE

θελϑόντος πάγυ ὀλίγου καὶ οἱ τὰ παντοῖα zaxu συρράπτοντες, καί TLYEG τῶν ἐν δόξῃ, χαὲ μένους [κα ἢ λαμπρότητι ὑπερέ- χοντες χαϑίσαντες αὐτὸν ἐπὲ ἐσπίδος βασιλέα ἀναγορεύουσιν. ἀκούσας δὲ ὃ πατριάρχης ᾿ΑΙρσένιος τὴν τοιαύτην παράνομον ἀναγόρευσιν ξίφος ὡς εἰπεῖν χαλεπὸν ἐδέξατο κατὰ τῆς καρ- ὅ ὁὀίας, καὶ ἐν ἀφορισμῷ φρεκώδει χαϑυπέβαλε τούς τε ἀναγο- ρεύσανταςξ καὶ τὸν ἀνηγορευμένον ὡς ἐπιόρκους καὶ παρανόμους καὶ ἐπιβάτας καὶ δυνάστας. ἔπειτα βουλευσάμενος ἐν τῇ δια- voía καὶ μετά τινων τῆς συγχλήτου ἱερωμένων τὲ χαὲ λαΐϊ- xQv, βέλτιον ἡγήσατο ὅρκοις ἀσφαλίσασθαι φρικωδεστάτοις 10 τὴν τοῦ παιδὸς ζωήν, μὴ χεῖρας ἐπιβάλῃ ἐπιβουλῆς μήτε πα- ρευδοχίμησιν τῆς βασιλείας αὐτοῦ ἢ ὑστέρησίν τινα ἐνθυμη- 95. καὶ οὕτως ἐγεγόνει, καὶ ΠΠιχαὴλ τὸν Κομνηνὸν οἰκείαις χερσὶν ὃ πατριάρχης διαδήματι ἔστεψε τῷ βασιλιχῷ, καὲ οὐ τὴν αὐτοκρατορίαν διηνεχῶς χαρίζεται, ἀλλὰ διὰ τὰ συμ- 15 βάώντα τοῦ xaigo) , καὶ τῶν πραγμάτων ἀναγκαζόντων, καὶ διοικητὴν αὐτὸν ποιεῖ μετὰ ἐξουσίας βασιλικῆς, μέχρις ὃ τῆς βασιλείας κληρονόμος ὃ γνήσιος καὶ διάδοχος φϑάσῃ àv τῷ προσήκοντι καιρῷ " τότε δὲ παραχωρῆσαι τῶν αὐτοχρατορι- κῶν ϑρονῶν, καὶ τῶν ἑτέρων ἁπάντων βασιλικῶν συμβόλων. 20 καὶ ἀνὰ μέσον τούτων πάλιν αὖϑις ὅρκοι φρικωδέστατοι τῶν προτέρων ἐτελοῦντο.

2. λαμπρότητος Μ΄ ὀ 3. ἐπὶ τῆς ἀσπίδος Ῥ, qui in margine περὶ

τὴν Μαγνησίαν 7. καὶ ante παρ. et ἔπ. om » 9- zc prius

om P 15. ἢ om M 15. αὐτοχρατορικὴν Μ χαρίξ] ἡναγχά-

ζετο P 19. παραχωρήσῃ Μ τὸν αὐτοχρατορικὸν ϑοόνον P 20. συμβόλων βασιλιχῶν Ρ 21. μέσου P z&hy om P

perexiguo interiecto tum isti malorum omnium machinatores tum alii nonnulli homines auctoritate et generis splendore illustres Michaelem in clipeum sublatum imperatorem consalutant. qua comperta iniuria, Arsenius patriarcha quasi gladium sibi in praecordia defigi sensit, atque exsecrationi horribili subiecit et eum qui consalutatus' erat impe- rator, et a quibus erat consalutatus, ut homines periuros et iniustos ' seditiososque. deinde re apud se pensitata et deliberata cum proceri- bus nonnullis tum clerici tum laici ordinis, satius arbitrabatur sacra- mentis gravissimis pueri tueri vitam, ne Michael illi insidiaretur neve imperii ei eripiendi aut differendi consilium caperet. quo facto, Michaelem Comnenum patriarcha ipse diademate ornavit regio, nec tamen perpetuam illi tribuit eam dignitatem, sed, cogente tem- porum rerumque ratione, rei publicae eum fecit administratorem po- testate imperatoria, donec heres et successor legitimus aetatem ma- turiorem attigisset: tum solio et ommibus insignibus imperatoriis se abdicaret. atque haec rursus sanctiore etiam, quam priora, iureiuran- do confirmantur.

ΠΡ Yi: CAP: TRO. 17

—— - ᾿Αναϊζωσάμενος δὲ τὴν ὕλην βασιλείαν, καὶ πολέμου με- γάλου συμβεβηκότος ἀνὰ τῶν Ῥωμαίων καὶ τοῦ τῆς «“ἰτωλίας uat Ἠπείρου κρατοῦντος ἹΠιχαὴλ τοῦ δεσπότου, ἔχοντος xat

1 i

συμμάχους τοὺς δύο γαμβροὺς αὑτοῦ τὸν τῆς Σικελίας Ónyo 5.Μαφρὰ, καὶ τὸν τῆς Τελοποννήσον" καὶ ᾿Αἰχαΐας πρίγκιπα"

(1

x«i xara κράτος νικήσαντες αὐτὸν οἱ Ρωμαῖοι πολλοὺς ἠχμα- j D 3 T7 2 X - 2 , € - , λώτισαν, ἐν οἷς tig ἣν τῶν αἰχμαλώτων ὁ τῆς Heiotemgowm xai ᾿“χαΐας πρίγκιψ. καὶ εἰς ὦνησιν τῆς ἐλευϑερίας αὐτοῦ o πρίγκιψ ἐδωρήσατο χώρας τρεῖς τὰς ἰσχυροτέρας τῆς Πελο- το πογρήσου τῷ βασιλεῖ Ῥωμαίων, τήν τὸ Moveufiaotay χαὲ τὰ ^ DA A ^ , - “Πεῦχτρα lMaivgc, ἢ καὶ Ταιναρία πάλαι ἄκρα ἐκαλεῖτο παρ᾽ hy 1 ' b νεῖν ' e , € ἔλλησι, καὶ τὴν “αχκωνιχὴν Σπάρτην. καὶ οὕτως πάλιν οἱ “Ρωμαῖοι ἐ ic Πελοποννήσο (oe ἐπέβαλο ἡ ἐξ αὖ μαῖοι ἐν τοῖς Πελοπογνήσου χεῖρα ἐπέβαλον, xai ἐξ αὐὖ-"Ὁ - ^ t - 5 3.7: - τῶν τῶν τριῶν καὶ ἅπασα ἡ νῆσος Ῥωμαίοις ἐγεγόνει ὡς xad e Y 1 ΄ * - ra τῇ τὸ πρότερον ἦν, πλὴν ὀλίγων φρουρίων καὶ χωρῶν ὧν 7 ἐριστοχράτεια τῶν “Ἑνετῶν ἐγκρατὴς ἐγένετο.

Καὲ πάλιν ἑτέρα γίχη περιφανὴς καὶ μεγάλη xod ἀξία μνήμης αἰωνίου ἐν τῷ κόσμῳ τοῖς καιροῖς ἐχείγοις ἐγεγόνει. τὸν γὰρ Καίσαρα ᾿Αλέξιον τὸν ἐπίκλην Στρατηγόπουλον, ὃς

, ' - - οχαὲ τὰ δηϑέντα νιχητήρια Ῥωμαίοις ἐποίησε κατὰ τοῦ τῆς

6. χαὶ πολλοὺς αἰχμαλωτήσαντες M 8 zai διὰ τὸ ὥνησε τὴν ἐλευϑερίαν ó P 11. μαΐνην p 0M 12. οὗ om M 13, τῇ τοῦ πελοπονγήσου χώρᾳ Μ 15. ὀλέγω χρόνω χωρῷ Xv ἄρ. M 18. ἐγεγόνει xc ἐχείγους τοὺς χαιρούς Ρ 20. δηϑέντα]. ἐξώτερα M τοῦ τῆς] τὸν .4ir. — δεσπότην M, qui addit καὶ τὸν γαμβρὸν αὐτοῦ, ὡς εἴπομεν.

Rerum iam potitus Comnenus gravi bello decertavit cum Aetolo- rum et Epirotarum despota Michaele, qui belli socios duos generos habuit, Manfredum, Siculorum regem, et principem Peloponnesi et Achaiae. Romani, ingenti de hostibus reportata victoria, multos eorum

| ceperupt , in quibus. Peloponnesi et Achaiae princeps redimendae li- bertatis causa imperatori urbes tres munitissimas Peloponnesi tradi- dit, Monembasiam, Leuctra Mainae, quod antiquitus Taenarum pro- montorium dicebatur a Graecis, et Spartam Laconicam. qua ratione quum. Romani in Peloponnesi possessionem rursus pedem posuissent, ex tribus illis profecti urbibus insulam recuperarunt universam prae- ter castella et regiones aliquot, quae in potestate Venetorum man- serunt.

Alia insuper victoria magna et praeclara et per totum terrarum orbem perpetuo comuanemoranda illis temporibus reportata est, Alexium enim Caesarem, cognomento Strategopulum, qui etiam priorem triumphum Romanis pepererat ex Aelolis Epirotisque actum, iterum imperator

Phranizes. 2

18 GEORGII. PHRANTZAE

«Αἰτωλίας καὶ "Hasígov δεσπόζοντος, στείλας πάλιν ὃ flagu- —— λεὺς κατὰ τοῦ ἀποστάτου Πἤιχαήλ, δοὺς αὐτῷ τινὰς τῆς τῶν - , « , S vr? ' Βιϑυνῶν μοίρας ὡσεὶ ὀκτακοσίους ἱππότας καὶ ἑτέρους στρα- τιώτας ὀλίγους Θρᾷκας καὶ Maxsüovac. ὃ δὲ Καῖσαρ έ- λων περᾶσαι νυχτὸς μετὰ τοῦ στρατοῦ ἐκ τοῦ μέρους τῆς ἤ πόλεως ὀλίγον ἐγγύς, κατὰ συγκυρίαν συνήντησεν αὐτοῖς γη- , », * 5€ LJ x ραιός τις ἀνήρ. ὡς δὲ εἶδον αὐτὸν oi στρατιῶται, ἤγαγον αὐτὸν πρὸς τὸν Καίσαρα. λέγει δὲ αὐτῷ ὃ Καῖσαρ “πόϑεν J ! ποῦ n ;" εἶπε δὲ ὃ γέρων “ἐκ τῆς πόλεως." λέ ἔρχῃ καὶ ποῦ πορεύῃ ;" εἰπε δὲ ὃ γέρων “ἐκ τῆς πόλεως." M - E » » »^ ^ .« , * ys. αὐτῷ ὃ Καῖσαρ "ovx ἔστιν ἀληθῆ ἃ λέγεις" νυχτὸς οὐ- 10 σης πῶς ἐξῆλθες τῶν τειχῶν; Ó δὲ γέρων δειλιάσας ἔφη — , , - - ] “ἔστιν ὑπὴ ὑποχεχρυμμένη, κύριέ μου, τῇ γῇ, ἣν οὐδεὶς — οἶδεν εἰ μὴ ἐγώ, ἣν καὶ ἔχπαλαι γινώσκω" καὶ δι’ αὐτῆς ἐξέρ- χομαι καὶ εἰσέρχομαι, ὅταν βούλωμαι, ἀνεμποδίστως. ὡς δὲ “- H - , ' ἤκουσεν ὃ Καῖσαρ περὶ τοῦ τοιούτου πράγματος, χαρίεις τῇ, ἐγένετο. xad. λέγει τῷ γέροντι πολλῶν δωρεῶν ἐπαγγελίας, ἵνα "δ, »" ' a ONE » AM S - δείξῃ αὐτῷ τὸν τόπον, ὅπως καὶ ὁ Καῖσαρ εἰσέλθῃ, ἔνδον τῆς πήλεως μετὰ τοῦ στρατεύματος. ὃ καὶ ἐποίησε. καὶ προστά- ξας πῦρ βαλεῖν ἐν τοῖς οἴκοις, εὐθὺς ἐνέπρησε τὴν πόλιν xarà : ' , bj , - Ι τύπους οὐκ ὀλίγους τὸ στράτευμα" ἣν γὰρ καὲ πνεῦμα Gvéí-20. μου βορέως πολὺ πνέον κατὰ τῆς πόλεως. καὶ ἀγῆψεν ἡ "c v3 ' € - «€ 7 c "o »» φλὸξ, καὶ ὠλαλάζοντες οἱ στρατιῶται “γίχη Ῥωμαίοις" éxga- 1. στείλειν M πάλιν ἐκ δευτέρου ὃ P 2. αὐτῷ βιϑυνί- ους μέρος M 3. στρατοῦ M 4. ὀλίγους — ὃ δὲ om M 6. ἐσυνήντησεν αὐτοὺς M 9. ὅ δὲ γηρεὸς ἔφη M 12. ἐν τῇ γῆν κύριέ μου P 16. ἐγεγόνει M. 17. τύπον, χαὶ ὃ

χαῖσαρ εἴσεισι μετὰ τοῦ στρατεύματος ἔνδον τῆς πόλεως, xci zt90001, M 22. ἀλαλάξαντες οὗ στρ. δωμαῖοι γίχη 0. M

Aia i e

contra Michaelem rebellem mittit cum Bithynis equitibus circiter octin- gentis et aliis aliquot militibus e 'Thracia et Macedonia conductis. is noctu cum copiis suis prope ad Byzantium traiecLurus, in senem quendam forte incidit, quem interceptum milites adducunt. inter- roganti Caesari, unde veniret et quo tenderet, ille ex urbe se venire respondit. Caesar "falsa, iuquit, narras: nox enim quum sit, quo pacto e moenibus egredi potueris?" terrefactus senex "occultus est, domine, inquit, euniculus, praeter me nemini, at mihi iam pridem cognitus , per quem, quoties libet, libere egredior ingrediorque." his auditis Caesar gavisus senem magnis praemiorum conditionibus cohortatur, ut sibi in urbem cum exercitu intrataro eum. locum demonstret, voti compos. factus, ignem aedibus iniici iubet, atque illico locis haud paucis urbem milites incendunt. aquilo qui forte flabat vehe. mens suscitabat flammam, militesque exsultantes victoriam. conclama- bant. Latini, repentino tumultu exciti, hostium et incendii conspectu

πότ ἧς ζγν......... CI a

dia uii rici zi

LIB. I. CAP. II. 19

Low. οἱ δὲ Ἰταλοὶ τὸν ϑόρυβον ἀκούσαντες ἄφνω, μέγας ἐνέ- πεσὲ θόρυβος ἐπ᾽ αὐτοὺς ἔκ τε τοῦ πυρὸς καὶ τῶν πολεμίων, καὶ γυμνοὶ ἐκ τῶν κοιτώνων ἐξήρχοντο, καὶ φόνος πολὺς κατ’ αὐτῶν ἐγένετο καὶ ἀπώλεια, καὶ 5 νίκη τοῖς “Ῥωμαίοις περι.-. 5 φανής. καὶ οὕτως ἡ βασιλεύουσα παντοκρατορικῇ βοηϑείᾳ xad διὰ στρατιωτικῆς ἐμπειρίας τοῦ Καίσαρος Ρωμαίοις ἐγένετο ἡ xal ἐκ τῶν Ἰταλικῶν χειρῶν ἠλευϑέρωτο. ἣν δὲ ἢ μεγαλύπολις χρατουμένη $m αὐτῶν ἔτη νϑ' μῆνας y xai ἡμέρας δ΄. ᾿᾿γγελϑεῖσα δὲ ἐν Νικαίᾳ ἡ τοιαύτη μεγάλη νίκη τῷ βα- τοσιλεῖ, ἐθαύμασε καὶ οὐκ ἐπίστευε πῶς μετ᾽ ὀλίγου πάνυ στρα- τοῦ ἐγένετο ἐγκρατὴς ὃ Καῖσαρ τῆς τοιαύτης καὶ τηλιχαύ- τῆς πύλεως. καὶ ἐκ δευτέρου ἕτερος ἐλϑὼν δρομαῖος τὰς ἀγ- γελίας κομίζων τῷ βασιλεῖ καὶ ἐκ τῶν χειρῶν τοῦ Καίσαρος γράμματα, ὡς εἶδεν, ἐπίστευσε καὶ τῷ ϑεῷ χαριστήρια ἀπέ- τὸ δωχε, καὶ προστάξας ὃ βασιλεὺς καὶ ὃ πατριάρχης μετὰ γνώ- puc τῆς συγκλήτου πάσης διὰ τὴν νίκην τὴν ϑαυμαστὴν καὶ ἔργα μεγάλα ἃ ἐποίησεν ὃ Καῖσαρ εἰς αὔξησιν τῆς ἀρχῆς Ῥωμαίων, ἵνα εἰς πᾶσαν τὴν ἀρχὴν Ῥωμαίων 0 τε πα- τριάρχης ἀρχιεπίσκοποι ἐπίσκοποι χαὶ πᾶσα ἡ ἐκχλησία μετὰ τὴν τοῦ αὐτοχράτορος φήμην εὐφημήσωσι καὶ μνημονεύσωσι

6. ἐμπειρίας καὶ μηχανῆς τοῦ M 7. Ἰταλῶν M ἦν dà om M 10. πῶς] ἵνα μετ᾽ ὀλίγων πάνυ στρατιωτῶν ὁ Καῖσαρ γέν-- γησαι ἔχχρατος M — 12. δρομαῖος] xci M — 14. γράμματα ἰδὼν πιστεύσας χαὶ τῷ 9& τὰ χαριστήρια δοὺς ΜΙ 15. fao. γνώμῃ τε τοῦ πατριάρχου zcL τῆς πόλεως συγχλήτου M 17. ἡ αὖ- ξησις M 18. Ῥωμ. μετὰ τοῦ αὐτοχράτορος εἰς τὴν ἀρχὴν τῶν Ῥωμαίων ὃ πατριάρχης ἀρχιεπίσχοποι καὶ πᾶσα ἡ ἐχκλησία ἐφή- μουν καὶ ἐμνημόνευον τὸν Καίσαρα ἐν M

vehementer consternantur; plerique nudi e cubilibus prosilinnt et ingenti. caede tracidantur: Romanis praeclara constat victoria. tali modo Cpolis auxilio dei omnipotentis et Caesaris peritia rei milita- ris Romanis restituta est et. ab Italorum manibus vindicata, in quo- rum potestate fuerat annos novem eL quinquaginta, menses tres et dies quatuor.

Nuntiata Nicaeam magna haec victoria fide carere videbatur impe- ratori, miranti, quo pacto cum perexigua manu Caesar tali ac tanta urbe potitus esset. postquam deinde alius advenit nuntius idque cum lit- teris ab ipso Caesare conscriptis, tum demum his lectis dubitationem a se amovit, deoque gratias egit, atque, consentientibus patriarcha et omni senatu, propter victoriam illam admirabilem et praeclara faci- nora, quibus Caesar auxisset. Romanum imperium, eius nomen toto regno a patriarcha, archiepiscopis, episcopis et universa concione in divinis sacrisque liturgiis et omnibus aliis sanctarum ecclesiarum

20 GEORGII PHRANTZAE ; E,

τὸν Καίσαρα ὅμοῦ τοῖς βασιλεῦσιν ἐν ταῖς ϑείαις vai ἱεραῖς λειτουργίαις καὶ ἐν πάσῃ ἑτέρᾳ ἱεροτελετῇ καὶ ἀκολουϑίᾳ τῶν ἁγίων ἐκκλησιῶν μεγαλοφώνως: ὁμοίως xai τὰ παράσημα τοῦ Καίσαρος φορεῖν καϑ' ἑκάστην ἡμέραν ἐν παντὲ τόπῳ καὶ ὥρᾳ ἐφ᾽ ὅλης τῆς ζωῆς αὐτοῦ καὶ ἐν παντὶ καιρῷ καὶ ϑριάμ- 5 βους μεγάλους ποιήσαντες αὐτῷ, ὡς ἔϑος ἦν ποιεῖν τοῖς νικήῆτ — ταῖς ἐν ταῖς τοιαύταις νίκαις. εἶτα ἐξογκωθεὶς ταῖς τῆς τύχης γίχαις ὃ βασιλεύς, γνωρίσας καὲ τῆς συγκλήτου τινὰς καὶ τοῦ δήμου. πολλοὺς διαφυλάττοντας πρὸς αὑτὸν εὔνοιαν xad ἀγά- πην χαὲ πίστιν, καὶ ἐπαρϑεὶς τὴν διάνοιαν, μὴ φοβούμενος 10. τοὺς φριχώδεις καὶ φοβεροὺς ὅρκους οὕς κατενώπιον τοῦ TOU Χριστοῦ βήματος ἐποίησεν, ἀλλ᾽ ἐξαποστείλας ἐλεεινῶς ἐστέ- Qgos τῶν ὀφϑαλμῶν τὸν διάδοχον καὶ κληρονόμον τῆς βᾶσιυ-: λείας Ἰωάννην τὸν “άσχαριν δεκαετῆ ὄντα, xad οὕτω, ἀνύ.- ποπτὸν φόβου παντὸς τὴν βασιλείαν ξαυτῷ κατεστήσατο. ὡς τ δὲ ἤκουσεν ὃ πατριάρχης τὴν τοῦ ταλαιπώρου κληρονόμου τῆς βασιλείας τύφλωσιν, χερσὲ μὲν ἔτυπτε τὰ στέρνα, ξίφει δὲ ὡς εἰπεῖν ἐτέτρωτο τὴν καρδίαν. γῇ καὶ ἡλίῳ τὴν ἀδικίαν ἐβόα καὶ τὰ στοιχεῖα πρὸς ἐπικουρίαν ἐπεκαλεῖτο, κλαίων καὶ στενάζων xai τὸν πώγωνα χερσὶν ἐκριζῶν. xoi μετὰ λίϑων 20 ἀγρίων 10 στῆϑος καὶ τὰ γόνατα ὀδυρόμενος ἔτυπτε, καὶ τὴν κεφαλὴν ἐπὲ τοῦ στήϑους ἔρριπτε κράζων γοερῶς “ὦ φοῖξον ἥλιε, ὦ στέναξον γῆ, καὶ χλονουμένη βόησον τὴν ἀδικίαν xai 2. τῶν — χαϑ] τὸ τοῦ Καίσαρος φέρειν Mos xo P 5.

xci ἐν παντὲ καιρῷ om P 10. τῇ διανοίᾳ 14. δεχαετῇ ὄντα om Μὀ καὶ ἀνύποπτον q. zt. οὗτος τὴν B. ἐλευϑέραν ἕαυ--

τῷ M 15. ἀπεχατεστήσατο Ρ᾽ 20. ἐχριζώνων Μ 21. ἔτυ-- nit om P καὶ τὴν --- ἔρριπτε om P

actionibus post imperatorem una cum principibus clara voce commemo- rari ac laudari iussit. praeterea constituit, ut insignia Caesaris gesta- rentur quotidie, quavis hora et loco, donec eius vita suppeteret , eidemque triumphi eximii agerentur, quales victoribus in eiusmodi victoriis agi solebant. deinde his fortunae blanditiis inflatus imperator, praesertim quum optimatium quorundam et plurimorum civium erga se propensionem, fidem et caritatem perspexisset, animos ac spiritus capiebat, nec quidquam veritus dira et horribilia sacramenta, quibus coram Christi tribunali se obstrinxerat, heredem imperii Iohannem Lasca- rim, novem tum annos natum, ablegavit δὲ miserabiliter oculis privavit, ac sic omnis expers metus sibimet vindicavit imperium. patriarcha ubi comperit infelícis pueri. excaecationem , manibus pectus plangere et gladio, ut ita dicam, perfodi , terrae ac coelo scelestum facinus queri eL elementa ipsa ad ulciscendum invocare, gemitus et lacrimas fun- dere, barbam evellere et saxo aspero pectus ac genua contundere, caput demittere et. lugubriter. exclamare: “Ὁ. sol, horresce, o tellus,

LIB. I. CAP; HI. —— 21

ἐπιβουλὴν καὶ ὠμότητα καὶ ἀπανϑροωπότητα. ὡς δὲ ὃ na. , $ » ,!o€ me. ^ , 1 τριάρχης μὴ ἔχων τί ἕτερον πρᾶξαι, ἐν ἀφορισμῷ ἀλύτῳ τὸν βασιλέα καὶ τοὺς συνίστορας χαὶ συνηγόρους καϑυπέβαλεν, ᾿ 4 , 3 m , xai τὴν ἐκκλησίαν παραιτησάμενος xai τὸν ϑρύόνον ἐν τῷ ὑπ

? ? - , , » * '

5avzoU) κτισϑέντι ἀσκητηρίῳ qyero. καὲ τοιουτοτρόπως ἦλϑεν € € 2. ᾿ - »

ἡ βασιλεία, ὡς εἰρήκαμεν, ἐπὲ ΠΠιχαὴλ τὸν πρῶτον τῶν lla- ' v : λαιολόγων, ὡς μὴ ὠφελεν. T * c Al P , * 1 - 3. Οὗτος μὲν ὃ βασιλεὺς MiyengA, μετὰ τὸ κερδῆσαι M Li M] , P 3 » - M , , τὴν πόλιν καὶ εἰσελθεῖν ἐν αὐτῇ, τὸν διαδράσαντα βασιλέα - , , 3.759 , , , E] L D

10 Βαλδουῖνον ἀκούσας εἰς ᾿Ιταλίαν ἀφικόμενον καὶ μετὰ Iaoo- λου τοῦ ῥηγὸς τῆς Ἰταλίας καὶ ἑτέρων αὐϑεντῶν ὁμονοήσαν- τα, καὶ συνθήκας ἀνὰ αὐτῶν. ποιησάντων ivo κατὰ τῆς βα- σιλευούσης τῶν πόλεων διὰ ξηρᾶς καὶ ϑαλάσσης παρασχευά.. ζωνται ἐλθεῖν, ἵνα πάλιν τὸν Βαλδουῖνον εἰς τὴν ἀρχὴν ἣν ? , , M - *

1 ἀπώλεσεν ἀποκαταστήσωσι, καὶ τὸ τῆς πόλεως ἀσϑενὲς ϑεω- ρῶν καὶ οὐκ ἔχων ἕτερόν τε πρᾶξαι, διαπρεσβεύεται πρὸς τὸν πάπαν ᾿“λέξανδρον περὶ τῆς τῶν ἐχχλησιῶν δνώσεως, εἰ

, 3 , ' » a , μὴ μόνον ἵνα ἐμποδίσῃ τὴν τοιαύτην ἐπιχείρησιν. καὶ ὃ πά- πας ἀσμένως τὴν πρεσβείαν δέχεται, καὶ ὑπίσχεται ἐκτελέ-.

200at ὁπόσα τῷ βασιλεῖ ἀρεστά. καὶ ἢ ἕνωσις ἐγεγόνει ἐφ’ ὕρῳ

τριῶν κεφαλαίων, πιρῶτον ἐν ταῖς ἱεραῖς ὑμνῳδίαις τὸν πά- * - € , ,

παν μγημονεύεσϑαι μετὰ τῶν ἑτέρων τεσσάρων πατριάρχων,

2. τὸν] x«i τὸν M 7. ὡς μὴ ὥφελεν om P 8. αὐτὸς P 10. βαλδούγιον M ἐλϑεῖν ἀφιχόμενον M χαρούλου Μ 11. ὅὁμογοησάντων P 12. ποιησάντων om ΜῈ. χατὰ — πό- λεὼν om M 13. προσπαρασχευάζωγνται M 14. ἵνα M. 15. τὸ] ὅτι M 7. ᾿4“λέξαν δρον om P 18. ἕγα om P 19. ὑπόσχεται P 20. ὅρων P

ingemisce et concussa atrocissimum crimen, insidias, saevitiam , im- manitatem ulciscere." quia vero non habebat, quod aliud faceret, im- peratorem eiusque socios ac conscios anathemate perpetuo constringit ; deinde relicto solio patriarchali in monasterium a se exstructum sece- dit. hoc igitur modo, quo nequaquam debebat, imperium ad Michae- lem pervenit, primum e Palaeologis imperatorem. ,

3. Hic in recuperatam urbem ingressus, quum profugum Balduinum regem in ]taliam pervenisse audivisset et cum Carolo, Italorum rege, aliisque principibus se coniunxisse atque pactum esse, ut terra marique Cpolim proficiscerentur, regnum, quod amisisset, sibi restitutum, quum- que urbis cerneret infirmitatem, nec, quid aliud ageret, videret, ad Alexandrum papam legatos misit de conciliandis ecclesiis , modo ille istam impediret expeditionem. papa legationem benigne excipit eL, quae expelat imperator, facturum se pollicetur. conciliatio convenit in tres has conditiones. prima erat, ut iu sacris hymnis papa cum reliquie

22 GEORGII PHRANTZAE

δεύτερον δὲ τοῦ ἐχκλήτου τὸν βουλόμενον ἐξεῖναι ποὺς αὐτὸν χαϑάπερ ὡς μεῖζον ἀνατρέχειν δικαστήριον, τρίτον τοῦ ngo τεύειν ἐν πᾶσι " περὶ δὲ τῶν ὕσα αὐτοὲ καινοτομοῦσιν οὐδὲν ἐρρέϑη. ἐπὶ τούτοις ó ἱερὸς τῆς ἐχχλησίας κατάλογος οὐκ ἠρέμησεν καὶ τὸν ὕχλον ἀγνέσειεν, ὡς μέγαν ἐντεῦϑεν ἐγείρε- 5 — σϑαι ϑόρυβον καὲ ἐπὲ μέγιστον κορυφοῦσϑαι τὰ πράγματα κλύδωνα. καὶ ὃ βασιλεὺς οἰκονομίᾳ ἔλεγε γενέσϑαι τὸ πρᾶγμω, οὐχὲ καινοτομίᾳ, καὶ τῶν μὴ πειϑομένων πολλοὺς ἐμαστίγωσε καὶ ἐκάκωσε καὶ ἐξώρισθΘ. καὶ ταῦτα πάντα μεϑοδεύων ὅ βασιλεὺς οὐδὲν ὠφελήϑη ἢ κατώρϑωσεν. ἀλλὰ τοῦ Καρόλου τὸ καὶ Βαλδουίνου μετὰ στρατοῦ πολλοῦ κατὰ τῆς τῶν Ῥωμαίων ἀρχῆς ἐλϑόντων καὶ πολέμου γεγονότος ἡ ἄμαχος δύναμις τὰς βουλὰς xai τὰς δυνάμεις τῶν Ἰταλῶν ἀπράκτους καὶ ἐζημίω- μένας μετὰ αἰσχύνης ὠπέπεμψε, καὶ τὸ τοῦ Ζαβὲδ᾽ ϑεῖον Β ῥητὸν ἐπληρώϑη τὸ “ἐπικατάρατος πᾶς ὃ ἐλπίζων ἐπ’ ἄνϑρω- 15 πον" καὲ ἐν τῇ ϑαλάσσῃ πάλιν ὃ στόλος τῶν Ῥωμαίων τὸν τοῦ Καρόλου στόλον ἐτρύπωσεν. εἶτα ἐξελϑὼν προσέλαβε καὶ τὰς ἐν τῷ «Αἰγαίῳ πελάγει νήσους μιχρὸν πιάσας, Ῥόδον v6 χαὶ Κῶον, Xíov καὶ “ῆμνον καὶ ὕσας ἑτέρας, ab τοῖς «ατίνοις ἐδούλευον. ᾿Αρσένιος δὲ ὅ πατριάρχης τὸν ϑρόνον 20

1. τῆς ἐχχλήτου M , τοῦ ἐχχλήτου ἤτοι τῆς συγχλήτου P πρὸς αὐτὸν om M 3. τὰ M ὅσων P 6. ἐπὲ τὸν μέγιστον P εἱ * , 7. λέγων M 8. τοὺς μὴ πειϑομένους M 9: μεϑοδεύοντος τοῦ βασιλέως Μ i0. ἐχατώρϑωσεν M | — 12. γέὲγ. τὰς ἀμά- xovg δυνάμεις voy M. 14. μετὰ αἰσχύνης om P 16. &x τῆς ϑαλάσσης Μ τῶν Ἰταλῶν P 17. προσελήφϑη M 18. πιώσας P, ut μικροῦ legalur aut παρὰ μικρὸν. 19. τῶν .«1α- τίνων Μ qualuor patriarchis nominaretur; altera, ut integrum esset cuilibet, ad eundem ut summum iudicem provocare; postrema, ut papae in omnibus rebus concederetur principatus. haec quae movabantur, quum initio celata essent, sacrum clericorum collegium non quiete ierebat , sed concitabat plebem, ita ut graves inde orirentur tumul- tus οἱ fluctus rerum omnium excitarentur vehementissimi. imperator prudenti consilio, non studio novandi, duci se aiebat, atque eorum, quos non sedaret, multos flagellavit vel mutilavit vel eiecit. cete rum haec omnia frustra laboravit, nec quidquam effecit aut praeca- vit. etenim quum Carolus et Balduinus magno cum exercitu contra im- perium Romanum profecti bellum commovissent, invicta nostrorum virtute consilia copiaeque Latinorum re infecta et cum damno atque ignominia repulsa sunt, et comprobatum est divinum Davidis dictum : "exsecrandus est, quicunque confidit homini? etiam mari Romana classis classem Caroli dissipavit; atque mox cum navibus egressus im- perator Aegaei maris insulas levi oppugnatione recuperavit, Rhodum, Coum, Chium, Lemmum, et quotquot alias Latini occuparant, Árse-

LIB. I. CAP. Ill. 23

καταλιπών χειροτογεῖταε Γερμανὸς ὃ ὠρχιεπίσκοπος zfdgia- γουπόλεως. εἴτα δὲ πάλιν ὃ Γερμανὸς ἀκούών ὑβριζόμενος ὡς παρανόμως τὸν ϑρόνον ἔχων τοῦ ᾿“ρσενίου ἔτι ζῶντος, πα- ᾿ φεχώρει τοῖς βουλομένοις τὸν Jgóvor* καὶ χειροτονεῖται ἀντ᾽ | 5aUro) ᾿Ιωοήφ, πατριαρχεύσας ἔτη δύο, εἶτα ὃ Déxxog ὃ τῆς ᾿ μεγάλης ἐκκλησίας χαρτοφύλαξ.

Ἐπὶ τῆς βασιλείας τοῦδε τοῦ αὐτοχράτορος διὰ τοὺς πο- λέμους τοὺς ἐν τῇ Εὐρώπῃ παρὰ τῶν Ἰταλῶν ἀρχὴ τῶν δει- γῶν τῆς ἐν ᾿σίῳ Ῥωμαϊκῆς ἀρχῆς ἐγεγόνει παρὰ τῶν Tovo- aoxo»* ἐν τῇ Παφλαγονίᾳ γὰρ πόλεμον ἔχων μετὰ τῶν Τούρ-

κων, τὰ τῶν Ῥωμαίων εἰς ἄκρον ἐοφάλησαν καὶ εἰς φυγὴν ἐτράπησαν, καὶ ἔν τῷ φεύγειν πολλοὺς οἱ Τοῦρκοι ἀπέχτει- vov καὶ ἠχμαλώτιζον. αὐτοὶ δὲ πάντοτε ἔφευγον παρὰ τὸν ποταμὸν ἀμεταστρεπτί. καὶ ὕσην αἰχμάλωτον ἔσχον γὴν οὗ τὸσατράπαι αὐτῶν, αὐτὴν διελόμενοι ἐδήωσαν πᾶσαν dnÓ Ja- λάσσης τῆς περὲ τὸν Πόντον καὶ Γαλατίαν ἕως ϑαλάσαης τῆς σπιερὲ “υκίαν καὶ Καρίαν καὶ τὸν ποταμὸν Εὐρυμέδοντα. xa οὗτος Ó πόλεμος ἀρχὴ ἣν καὶ αἰτία καὶ ὠφορμὴ τῆς τῶν Ῥω- nator. βασιλείας καταστροφῆς. καὶ ὃ βασιλεὺς ἀπηγορευκὼς ο πολεχνίοις συχνοῖς τὸν ποταμὸν Σαγγάριον ὠχύρωσεν, ἵνα μὴ ἀποβάντες κυριδύσωσε xai τῆς Βιϑυνίας.

χαταλιπὼν 3. ὡς om M τοῦ] xai τοῦ M 4. τοῖς P. 5. ey M τῆς ἐχχλησέας μέγας ΡΟ vi. εἰς prius om M 12. o£ Τοῦρ- xo, om M 14. ἀμετάτρεπτο Ρ εἶχον P 15. αὐτῶν om P

! |

διελωμένην M —— διέζωσαν Ρ 17. τὸν ποτ. τὰν εὖρ. M — ar. ἐπιβάντες Alterus

nius quum se abdicasset patriarchatu, excipitur a Germano; archiepi- scopo Adrianopolis, qui rursum ipse, quum male audiret ut iniuria, vivo Arsenio, ea ornatus dignitate, solium cupientibus concessit. sub- rogatur huie losephus, qui patriarchatui annos duos praefuit; dein Beccus, magnae ecclesiae chartophylax.

Comneno regnante, e bellis in Europa contra Latinos gerendis magnae illae calamitates ortae sunt, quas Romano in Asia imperio Turcae iuflixerunt. nam in Paphlagonia Romani cum "Turcis bellantes graviter afllicti; iuque fugam conversi sunt, quorum in fluminis ripa irepidantium magnam partem "Turcae aut occiderunt aut ceperunt. deiude eoram satrapae quolquot occuparant regiones, eas onmes in- ier se distribulas populabantur, a Ponto et Galatia ad mare usque Lycium et Carium et Eurymedontem fluvium. atque hoc quidem bel- lum evertendi imperii Romani initium, causa et occasio fuit. ceterum imperator, fessus tantis malis, ripas Sangarii fluminis frequentibus oppidis coimmunivit, ne in ipsam quoque Bithyniam "Turcae de- scenderent.

24 GEORGII. PHRANTZAE

'"Eyévvgos δὲ υἱοὺς δύο, ᾿αἰνδοόνικον τὸν βασιλέα καὶ Kcv- σταντῖνον τὸν πουφυρογέγνητον, καὶ ϑυγατέρας τρεῖς, Eion- vg» Εὐδοχίαν καὶ 4vvay. καὶ ἐν τῷ Θετταλικῷ πολέμῳ ἐρ- χόμενος xai ἔν τινι χωρίῳ εὑρισκόμενος λεγομένῳ Παχωμίου καὶ ᾿“λλαγῆς, νόσος ἐνοκήπτει δεινὴ περὶ τὴν καρδίαν, ϑά- 5 varov σύντομον ἀπαγγέλλουσα: καὶ ἐν τῷ τόπῳ ἐχείνγῳ διὰ ἡμερῶν δύο τὸ ζῆν ἐξεμέτρησεν ἐπὲ ἔτους eS, ἰνδικτιῶνος ιδ΄, ἐτῶν ὑπάρχων ἑξήκοντα καὶ ὀχτώ, ἐξ ὧν ἐβασίλευσεν ἐτὴ τριάχοντα καὶ πέντε. ὅ δὲ υἱὸς αὐτοῦ xai βασιλεὺς κύριος ᾿Ανδρύνιχος τηνικαῦτα παρὼν τῆς νενομισμένης τοῖς βασιλεῦσι τὸ ταφῆς τὸν πατέρα οὐκ ἠξίωσεν, ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ὁποία δημόταις ἢ ἀπόροις ἐφεῖται" uóvov δὲ κελεύσας νυχτός τινας ὀλίγους ἄνδρας πόρρω τοῦ στρατοπέδου τὸ πτῶμα ἀπαγαγεῖν, πλεί- στὴν ἐπεσώρευσαν γῆν, ἵνα μὴ ϑηρίων στόμασι τὸ βασιλικὸν σῶμα διαμερισϑῇῆ. τὸ δὲ αἴτιον 7j τοῦ ὀρϑοῦ τῆς ἐχχλησίας 15 δόγματος παρατροπή, ἢ ζῶν μὲν ἐκεῖνος, ὡς εἰρήκαμεν, ἐχρήσατο.

4. Ἐπειδὴ λοιπὸν πρὸς τὸν υἱὸν ᾿ανδρόνικον 7 τοῦ κρά- τους xoi τῶν βασιλικῶν σκήπτρων μετέβη διαδοχή, εἰς τα- ραχὴν οὐκ ὀλίγην ἦλϑον τὰ πράγματα" ἵνα δὲ μὴ νεωτερι- 20

2. τρεῖς --- ἄνναν om P 8. πεντήχοντα sec P 9. αὐτοῦ om M κύριος om P. usitatius xo. 11. ὁποίας P, omisso ἐφεῖται — 13. ἀγαγεῖν ιή. ἐπισωρεῦσαι P ι8. 4. Βασιλεία ἀν δρογίχου παλαιολόγου τοῦ πρώτου. χεφάλαιον τέταρτον Ρ 20. ἕνα μήτε νεωτέρισις γέγηται ἤτοι ἀπόστασις ἢ ἀφηνιασμός,, αὖ-- τὸς δὲ o. M

Procreavit filios duos, Andronicum imperatorem et Constantinum Porphyrogenitum , filias tres, Irenen, Eudociam et Annam. quum ad bellum '"Thessalicum proficiscens in locum. quendam Pachomium et Allagen appellatum venisset, gravi quodam morbo cordis correptus, qui citissimam praesagiebat mortem, ibidem biduo post animam efflavit, anno ab orbe condito 6791, indictione XIV, aetatis anno octavo et sexagesimo , imperii quinto et tricesimo. filius eius Andronicus im- perator, qui tum praesens aderat, sepultura imperatoribus legitima patrem non honestavit, imo ne ea quidem, quae plebeiis et inopi- bus concedi solet, sed paucis. quibusdam hominibus mandavit, ut noctu cadaver procul a castris elatum multa terra obruerent, ne au- gustale corpus a bestiis dilaniaretur. cuius rei causa fuit, quod ΜῈ. chael, dum vivebat, ut supra a nobis expositum est, a vera. eccle- siae doclrina desciverat.

4. Posteaquam deinceps ad. Andronicum ,. filium eius, imperium et regia poleslas transiit, iumultus hand leves exorti sunt, at ille, ue quid novandis rebus detrimenti afferret, ut vir intelligens. futuri-

"pi. ἰ ΧΡ V. o “Ὁ

σμοῖς γένηται, ἀφανισμός, αὐτὸς συνετὸς ὧν καὶ προϑεωρῶν τὰ ἐρχόμενα ἤτοι ——— πάντα σάλον καὶ σκάνδαλον φρο- γήμως ἐκυβέργησε, xai τὰ ὅσα ἀρεστὰ τοῖς ὑπηκόοις ἐποίησε. . χαὶ πρῶτον μὲν τὴν τῆς ἐχχλησίας κατάστασιν καὶ διόρϑωοιν δ ἐπρομηϑεύσατο καὶ ἐποίησε" ζῶντος γὰρ τοῦ πατρός, ὡς ἔφημεν, ἔκρυβε" καὶ ϑεσπίσματα βασιλικὰ καὶ διδάγματα ᾿ διεπέμποντο τὴν τῆς ἐχχλησίας διόρϑωσιν εὐαγγελεζόμενα xat ἅμα τοὺς διὰ τὸν τῆς ἐκκλησίας ζῆλον ὑπερορίους κατάγοντα. καὶ τὸν πατριάρχην Βέχκον εὐθὺς ἐκ τοῦ ϑρόνου καταβιβά- τοσᾶντες ὡς τὰ “ατίνων φρονοῦντα, διαδέχεται δὲ τὸν πατρεαρ- gixóv ϑρόνον μοναχός τις ᾿ϑανάσιος τοὔνομα, παιδιύϑεν τοῖς ἀσκητιχοῖς γεγυμνασμένος πόνοις, διατρίβων δὲ ἐν τοῖς τοῦ Γάνου ὄρεσιν, δρμώμενος ἐκ Πελοποννήσου ἐκ χώρας λεγο- μένης ᾿Ανδρούσης" xai διὰ τοῦτο μὲν προστάξει βασιλικῇ καὶ τ ψήφῳ συνοδικῇ τὴν ξαυτοῦ πατρίδα ᾿Αἰνδροῦσαν ἐπισκοπὴν ἐτίμησε, καὶ τῇ μετροπόλει Πονεμβασίας ὑποτάσσεσϑαι. μετὰ δὲ τὴν χαϑαίρεσιν xai ἐξορίαν τοῦ πατριάρχου DBéx- χου τοὺς ἑτέρους ἀρχιερεῖς τοὺς συγκοινωνοὺς τῇ γνώμῃ τοῦ βασιλέως καὶ τοῦ πατριάρχου μετ’ αἰσχύνης πάντας ᾳοτῆς, ἀρχιερωσύνης ἐγύμνωσεν. καὶ ἕτερα σκάνδαλα ἄξια ϑρήνου ἐν τῇ ἐκχλησίᾳ γεγόνασι παρὰ τῶν τότε ἀρχιερέων. καὶ τὸ φιλότιμον, ὡς σύγηϑες ) τοῖς στρατιώταις ἔπειτα μὲν ἄσμενος ἐδωρήσατο: καὶ τὸ ὑπήκοον πᾶν χαρᾶς ἐνεπλή-

op τ 3

Νὴ ES

2. ἐρχόμενα] γενησόμενα P 3. x«t 10; P 6. ἐχρύβη δόγματα, Ρ i0. δὲ om P 11. ὀνόματι ἀϑανάσιος Ρ 18. τοὺς} πάντας τοὺς M ἑτέρους om P τοὺς ὄντας συγχ. P

23, ἀσμένως Μ

que prospiciens, omnes fluctus et. offensiones prudenter temperabat atque civium voluntati se praestabat facilem. ac primum quidem, quum patre vivo dissimulasset, ut diximus, consilia sua, corrigendae et compo- nenda? ecclesiae operam dedit. atque circummisit decreta edictaque, quibus correctio illa denuntiabatur et revocabantur ii, qui ob eiusdem | ecclesiae studium exsulabant. itaque Beccum patriarcham, ut qui seu- | tiret cum Latinis, solio statim depulsum monachus quidam, Athanasius | nomine, excepit. is a puero vitam coluerat ascelicam in Gani mon- (0 dibus; e Peloponneso oriundus, patria Andrusa, quam ob id ipsum aucloritate imperaloris et suffragio synodi episcopalus dignitate hone- | stavit, Monembasiae metropoli subiectam. exauctoralo et eiecto Becco, | ecclesiae antistites reliquos Michaelis imperatoris et patriarcliae asseclas | omnes cum «dedecore loco movit. ac praelerea alia lugenda faci- nora edija sunt ab ecclesiae ium principibus. militum autem im tuenda re publica fervorem Audronicus pro consuetudine libens re-

E]

^

26 GEORGII PHRANTZAE ]

σϑησαν. ἐλθὼν δὲ ἐν τῇ nón, καὶ εἰς μνήμην ἐληλυϑὼς ὧν ὃ πατὴρ ἔπραξε κατὰ τοῦ νέου ᾿Ιωάννου 100 “ασχάρεως, ᾧ καὶ ἡ τῆς βασιλείας μᾶλλον ngoorxs διαδοχή, καὶ τῆς συν- εἰδήσεως κέντρῳ πληττόμενος, xoi μείζονα τῶν ἀρετῶν τὴν διάκρισιν ἔχων, ἧκε παρὰ τὸν τυφλωϑέντα δι’ αὐτὸν παρὰ ἢ τοῦ πατρὺς ἔν τινε πολιχνίῳ τῆς Βιϑυνίας εὑρισκόμενον, καὶ ἰδὼν αὐτὸν καὶ τὰ ἀνήκοντα παραμυϑούμενος καὶ μεγάλῳ — σχήματι ταπεινώσεως συγχώρησιν αἰτῶν παρ’ αὐτοῦ, οὐκ εἰ- — δὼς ἃ ὃ πατὴρ ἐποίησδ' καὶ ἐὰν ἦν δυνατὸν xai ἀρεστὸν ὑπάρχῃ, ἵνα τὴν βασιλείαν πάλιν μερίσωσι xai πᾶσα ἐξουσέα τὸ εἰς χεῖρας αὐτοῦ ἔσηται- καὶ τὰ πρὸς τὴν χρείαν ἀφϑύ- γως πάντα καὶ πλουσίως παρέσχεν αὐτῷ διὰ τοῦ βίου. ὃ δὴ πεπραχοὼὸς xat Pueri a προστεταχῶως ἄσμενος ἀπήει πρὸς ἕω.

᾿Δνεφύησαν δέ τινες διαβολαὶ κατὰ τοῦ πορφυρογεννήτου d αὐταϑέλφου τοῦ βασιλέωξι, ὅτι βασιλείας ἔρωτι τρέφεται" xal στείλας πιάσας αὐτὸν καὶ πάντας τοὺς συγομιλοῦντας γνησίως, ἐν οἷς ὃ προύχων ὑπῆρχδ τὰ μάλιστα καὶ πλούτῳ xai γένους λαμπρύτητι καὲ ἐν στρατηγίαις περιβόητος Μιχαὴλ Στρατη.. γόπουλος ὃ ἹΠελισσηνύς, ὃς καὶ ἐν δεσμωτηρίοις id Moni αν ται καὶ πολλὰ ὧν ἐκέκτητο ἀγαθῶν ἐδημοσιεύϑησαν.

1. ἐλϑὼν hoc quoque loco P 5. δε αὐτὸν om M 12. διὰ τοῦ

βίου om P ὃ δὴ} oc P 14. πρὸς ἕω om P, qui ἀπήει an | ἐποίει primitus habuerit non liquet. addiderat autem, quod nunc inductum est, πάντοτε. 21. ἐδημοσίευσε M |

muneratus est, eivesqQue omnes implevit laetitia. in urbem reversus ac recordatus, quae in puerum Iohannem Lascarim pater admisisset , praesertim quum illi potius deberetur imperium, angore conscientiae stimulatus, utpote aequi rectique sensu patre praestantior, iuvenem suo commodo excaecatum in oppidulo quodam Bithyniae convenit. allocutus eum, quemadmodum decebat, vultu admodum demisso veniam petit eorum, quae se inscio paler in illum statuisset; cohortatur- que, ut, si fieri posset et ipsi acceptum esset, partirentur imperium summaque in illius manus rediret potestas. ad vitam quae erant | necessaria, omnia illi, quoad in vivis erat, affatim suppeditabat. haec ὁ quum fecisset atque ut fierent, imperasset, hilaris in orientem pro- fectus est.

Intendebantur eriminationes quaedam Constantino Porphyrogenito, imperatoris fratri, ut imperii appetenti. missis satellitibus, ipsum coóm- prehendit cunctosque eius familiares, in quibus prae celeris tum di- — - vitiis tum generis claritate et belli peritia eminebat Michael Strate- ὦ gopulus Melissenus, qui et ipse cum reliquis in vincula 4oniicitur , 1 bonis, quae possidebat, magna ex parte publicatis.

X35, L. CAP. IV. 27

"Eyivvyos δὲ υἱοὺς ὃ βασιλεὺς καὶ αὐτοκράτωρ ᾿Αἰνδρό- γιχὸς τούσδε, Μιχαὴλ τὸν βασιλέα καὶ Κωνσταντῖνον τὸν δεσπότην ἐκ τῆς Οὔγγρων πρώτης αὑτοῦ συζύγου: ἐκ δὲ τῆς δευτέρας "εἰρήνης τῆς ἀπὸ ““ογγοβαρδίας, τῆς ἐπ᾿ ὠδελφῇῃ σϑυγατρὸς τοῦ ῥηγὸς σπανίας, ἀπογόνου δὲ μαρκίωγος Mov- τεφερράτου τοῦ κληρωσαμένου τὴν Θεσσαλονίκην, ὡς προέ- φημεν, ὃς καὶ δὴξ Θετταλίας ἐγεγόνει τε οἱ Ἱιταλοὲ τῆς Po- μαίων γῆς ὀλίγον καιρόν τινα ἐγκρατεῖς ἐγένοντο. ἐγέννησεν οὖν Ἰωάννην Θεύδωρον καὶ “Ιημήτριον καὶ ϑυγατέρα ὀνόματε 10 Σιμωνίδα, ἣν ἔλαβεν εἰς γυναῖκα ὃ δεσπότης Σερβίας. xai ὅ μὲν Ἰωάννης yvvatxi συζευχϑεὶς ἄπαις τέϑνηκεν" ἡ δὲ βα- σιλὲς καὶ δέσποινα Εἰρήνη ἐνήγετο εἰς τοῦτο μάλιστα. ζηλό-.. τυπὸς ἦν ὡς μητρυιά, καὶ περὲ τὸν προγονὸν ἔτρεφεν. ὅϑεν οὐ διέλιτιε νύχτα τὸ καὶ ἡμέραν ἐνοχλοῦσα τὸν βασιλέα καὲ 150)Lvyor, ἵνα καὶ τοὺς υἱέας αὐτῆς κοινωνοὺς καὶ συμμερε- Β

στὰς καταστήσῃ τοῦ κράτους. ὃ δὲ βασιλεὺς ἀδύνατον εἶναι ἔλεγεν τὴν μοναρχίαν Ῥωμαίων πολυαρχίας ποιῆσαι. πολλὰ δὲ πράξασα καὶ εἰποῦσα καὶ τῶν ἐλπίδων ψευσθϑεῖσα, ϑυμῷ ληφθεῖσα καὶ λύπῃ, πλεῖστα χρήματα τῷ ξαντῆς υἱῷ Θεο- χοδώρῳ δώσασα εἰς «Τογγοβαρδίαν ἀπέστειλεν, καὶ μαρκίωνω

3, τῆς] τῆς τῶν Μ 5. inter σπανίας et ἀπογόνου versum dimidium vacuum P αρχεσίου sec P 8. éyévowto x«i ὑπῆρχον M 12. post. Εἰρήνη Alterus: ἐβούλετο κατὰ di«do- χὴν παῖδας xci ἀπογόνους αὑτῆς χληροῦσϑαι τὴν ἀρχήν. ἐνὴη-- γε δὲ εἰς M: quare Alterus μάλιστα γγώμη ζηλότυπος, ἣν ὡς 13. περὲ τῶν προγογῶν P. ante ἔτρεφεν addendum fortasse φϑό-- vov. 15. τοῖς υἱέσσιν M 17. ἔλεγεν ἀδύγατον P, omisso εἶναι πολυαρχίαν Μ 18. πραξάσης χαὶ εἰπούσης M

Procreavit imperator Andronicus filios hosce: Michaelem imperato- rem et Constantinum despotam ex Hungarorum regis filia, coniuge priore; ex altera, Irene, e Lombardis oriunda atque filia sororis regis Hispaniae et neptíi marchionis Montisferratensis, eiusdem, qui Thessalonicam, ut ante explicavimus, nactus est et Thessalorum rex fuit, quando Latini aquam: dia Romanorum tenuerunt provincias, ex hac igitur procreavit bohan- nem, Theodorum, Demetrium et filiam Simonidem , quam Serviae de-

spota sibi iunxit matrimonio. et Iohannes quidem uxori iunctus, amullis tamen susceplis liberis decessit. ceterum Irene imperatrix studiosissime

sua quaedam sequebatur consilia. invidiose, ut noverca, filium natu | maximum habuit, nec unquam cessavit imperatorem maritum urgere, ut suos filios imperii consortes et participes faceret. negabat impera- tor fieri posse, ut monarchia Romanorum ad polyarchiam redigeretur. itaque multa rebus ae verbis experta, tandem, quum spe sua exci- disset, ira et dolore abrepta Theodorum filium cum grandi pecumia | J |

58 ' GEORGII PHRANTZAE

τοῦτον τῇ ἑαυτῆς πατρίδι κατέστησε. ἐκεῖσε δὲ γυναικὲ συζευ.. χϑεὶς τὸ γένος Σπίνουλα καὶ υἱοὺς καὶ ϑυγατέρας ἐγέννησεν. 5. Ἐν δὲ τῇ βασιλείᾳ τοῦ εἰρημένου αὐτοχράτορος ἐκ τῆς Vorag τὰ μέγιστα τῶν κακῶν ἀνερράγησαν πελάγη. συν- ἀσπισμὸν οἱ τῶν Τούρκων σατράπαι ποιήσαντες πάλιν, ἐν 5 οἷς ὑπῆρχεν εἷς τῶν σατράπων καὶ ὃ Ὀτϑμάνης, νεωστὲ πάντα τόπον κατέδραμον ἄχρι ϑαλάττης ἀχτῶν. τῇ νίκῃ ἐχείνῃ ϑρα- συϑέντες, διὰ τοῦ Ἑλλησπόντου ἐν τῇ Χερρονήσῳ τῆς Opd«uc περάσαντες πᾶν κακὸν wat δεινὸν ἐν ἐχείγοις τοῖς μέρεσι διέ- πραξαν, καὶ πολὺν τύπον διήρχοντο ληΐζοντες, ὥστε μήτε ἐρό- τς τριᾶν μήτε σπείρειν οὔτε τῶν πόλεων ἐξιέναι ἐδύγαντο ἐπὲ ἔτος ὃν καὶ μῆνας δέχα. ἔτυχε δὲ καὶ τοῦτο ἐν τοῖς καιροῖς ἐκείνοις, ἐμπεσεῖν “ατῖνόν τινα, ΙζΚαταλάνον τὸ γένος, “Ῥογέριον τοῦ- γομα. ἀϑροίσας ἐκ τῆς κάτω ᾿Ιβηρίας στρατόπεδον, xai τριή- ρεις τέτταρας πληρώσας, λῃστρικὸν ἀδεῶς μετήει βίον, δει- 45 ψύτατος ἐν τούτῳ γενόμενος" οὐ μόνον γὰρ ναυσὲ φορτίοις ἐπετίθετο, ἀλλὰ καὶ αὐτὰς δὴ τὰς μεγάλας τῶν νησῶν ἐσχύ- Asvos , καὶ φοβερὸς ἐν τῇ κάτω ϑαλάσσῃ ἐδόκει εἶναι. ἔδοξε τοίνυν τούτῳ τῷ ἄρχοντι διαπρεσβευσαμένῳ πρὸς τὸν βασιλέα ᾿Ανδρόνιχον συμμαχῆσαι αὐτῷ κατὰ τῶν Τούρχων: καὶ 020 βασιλεὺς τὴν πρεσβείαν δεξάμενος, ἄρας ἐκεῖνος ἐκ τῶν ἔσπε-

5. ἐν — Ὀτϑμάνης post πελάγη M, ἐν οἷς σατράπαις ὑπῆρχε χαὶ ὀτμάγης εἷς αὐτῶν post ἀχτῶν (vel, ut Pinderus scribit , αὐτῶν) P: transposuit Alterus. 7. 9o«0.] τραπέντες P 8. iy] x«i ἐν P 13. τὸ γένος om M 14. xci ἀϑροοῖσαι P σιρατόπεδα P σι. post βασιλεὺς margo P: γαμβρὸν ἐπ᾽ ἀδελ- φιδὴ Μαρίᾳ πεποίηκε xci :

in Longobardos misit et patriae suae constituit marchionem. ibi is e gente Spinularum ducta uxore, utriusque sexus liberos generavit. 5. Imperante eo, quem diximus, Andronico, ingentes calamita- tum fluctus in Asia concitati sunt. etenim Turcarum satrapae, in quibus unus erat Othmanes, foedere coniuncti modo omnes tractus ad mare usque pervagari coeperant, ac victoria feroces, per lMelles- pontum in Chersonesum 'Thraciae traiecti, omne malorum scelerum- que genus ediderunt latrociniisque multas regiones ita vexarunt, ut nec arare, nec serere nec ex oppidis egredi per unum annum et men- ses decem liceret. accidit eodem teinpore, ut. Latinus quidam adveni- ret, natione Catelanus, nomine Rogerius. is, ex inferiore Iberia col. lectis copiis et triremibus quatuor impletis, libere piraticam faciebat, in qua exercitatissimus ergt. etenim non solum naves onerarias ag- grediebatur, sed etiam magnas depopulabatur insulas et mare infe- rum habebat infestum. huic igitur duci visum est, legatione ad im- peratorem Andronicum missa, societatem cum eodem contra "Turcas

LIB. I. CAP. V. 29

1i H ^ , L7 » 35€ i - | gío» πρὸς τὸ Βυζάντιον ξοχεται, ἔχων μεϑ᾽ εαυτοῦ δισχι- λώυς ἄνδρας μαχικούς. καὶ ὃ βασιλεὺς τῷ τοῦ μεγάλου δουκὸς | dqquxí τοῦτον ἐτίμησε. μετ᾽ ὀλίγον δὲ ἥκει καὶ ἕτερος Κατα- . A«voc τοὔνομα Πιριγχέριος Τένεζας, συγγενὴς τοῦ '"Poysprov. βχαὶ ὃ βασιλεὺς μὲν τὴν τῶν χρημάτων δαπάνην τὴν. «Q- — χοῦσαν περὶ τὰ ἐκείνων ἐνδύματα καὶ δωρεὰς καὶ τὰ ἐπίλοιπα σιτηρέσια εἰς πλησμονὴν δέδωχεν: ὀλίγου δὲ καιροῦ παρελ- 70 ς πλησμονὴν ὃ Ὕ M , ' lod - - ϑόντος διέβησαν εἰς τὴν “σίαν μετὰ στρατοῦ τοῦ πολεμεῖν τοὺς ἐχϑρούς. καὶ οὐ περὲ τῶν ἐχϑρῶν αὐτοῖς ἔμελεν, ἀλλὰ τοτὸ ὑπήκοον πλεῖστα ἐλύπουν. καὶ τί χρὴ λέγειν ὁπόσα εἰργά- , d ΄ ^ - ^ 5 σαντο καχὰ παριόντες xoi δεινώ; τοῖς Χριστιανοῖς ἀνδρασὲ TE ᾿ a N 29* x » € , , ? , . xai γυναιξὶν οὐδὲν ἄμεινον ἢ ὡς ἀνδραπόδοις ἔχρησαν- το" καὶ οὐκ ἠλέουν τινὰ δαχρύοντα, ἀλλὰ τοῖς ὑπηχόοις - » , » E S , M δ , ^ 3 μᾶλλον ἐποίουν κακὰ ὑπὲρ ἀσεβεῖς x«i 6&y9oouc. καὶ ἣν διἰδεῖν οὐ μόνον τὰς οὐσίας ἁρπάζοντας τῶν ταλαιπώρων Χοριστιανῶν, ἀλλὰ ϑυγατέρας. καὶ γυναῖχας ὑβρίζοντας. πρε- - ' € - LEN S , ^ EH ^w - σβῦται δὲ xoi ἱερεῖς ἐδεσμεύοντο xai ἐμαστιγοῦντο. ταῦτα ^ € ^ - 5 , , - , μαϑὼν ὁ βασιλεὺς ϑυμῷ ἐτήκετο καὶ τινος μηχανῆς βοηϑου- σης ἐδέετο. διαβαίνειν πρὸς τὴν Θράκην τὸν ἹῬΡογέριον μετὰ ἧς 7] t 7] N ri - vi , ' * hd , , 20100 στρατοπέδου ἐκέλευσε ngog τὸ τῆς Καλλιουπόλεως φρου- ριον. xai τὸ στρατόπεδον ἐκεῖ καταλιπὼν πρὸς τὸν βασιλέα ὃ Ῥογέριος μετὰ τινῶν εἰς προσχύνησιν ἔρχεται. οὗ yevoué-

à

3, τετίμηχε P. ^ 4x6 Ρ ἡ. μπιχεριοτέτζας Μ δῥογτζερίου Ρ 5. piv] μετὰ P 7. ἔδωσεν M. post δέδωχεν margo P: xai τὸν μὲν Ῥογντζέριον Καίσαρα, voy. δὲ Πιριγχέριον δοῦχα μέγαν τετίμηχε 8. τοῦ ante στρατοῦ Ρ 9. xci οὐ om P ἐχϑρὼν ὀλίγα cU— τοῖς M 12. οἵῳ ἀνδραποδισμῷ M 15. ἁρπάζειν M 23. post μετὰ P inter. versus διακοσίων ἐν Ὀρεστιάδι ὄντα, omisso τινῶν

pacisci, legatis ab Andronico auditis, ipse Rogerius, cum bellicoso ex- ercita duorum millium ex occidente Cpolim profectus , magni ducis dignitete ab imperatore ornatur. paulo post alius Catelanus supervenit, Pirincerius Tentzas nomine, Rogerii cognatus. in horum vestimenta, donativa et rem frumentariam ubi imperator sumptum fecit libera- lissime, brevi tempore interiecto, in Asiam cum exercitu traiiciunt ad de- bellandos hostes. at de hostibus illi parum solliciti, Romanos gravissime premunt. quid commemorem, quanta, quocunque venerunt, mala edide- rint. et scelera? Christianos tum viros tum feminas nihilo mitius quam mancipia habuerunt; nullius lacrimas miserati, gravius, quam ipsi ho- stes et. impii, Romanos vexarunt. videres Christianorum infelicium non solum bona direpta, sed etiam filias et uxores vitiatas, senes et sacerdotes vinclos et flagellatos. quae ut. rescivit imperator, ira conta- buit nec consilium reperit, quo his malis mederetur. in "I hraciam 'ad

cc

30 GEORGII PHRANTZAE

yov ὃ βασιλεὺς τοὺς παρεστῶτας ξιφήρεις προστάξας τούτους χκατέχοψαν. μαϑόντες δὲ οἱ ἕτεροι ““ατῖνοι οἱ ἐν τῇ Καλ- λιουπόλει τὰ γενόμενα εἰς ἀποστασίαν ἐτράπησαν καὶ τοὺς ἐκεῖσε “Ρωμαίους κατέσφαξαν, τὰ δὲ τείχη ὀχυρώσαντες κρώ- τιστον ὁρμητήριον εἶχον καὶ μετὰ τῶν Τούρχων ὅμονοήσαντες 5 2 ^ , M € ' Mo ὦ c ' εἰς φανερὰν λῃστείαν καὶ ἀρπαγὴν ἐξῆλθον. ὃ δὲ βασιλεὺς ἹΗιχαὴλ τὰς Θρᾳκικὰς καὶ Ἰ]ακεδονιχὰς δυνάμεις λαβὼν A98 κατ᾿ αὐτῶν, καὶ συμβαλὼν αὐτοῖς οὐδὲν ἐποίησεν, ἀλλὰ καὶ - ^ , » , & ? - μᾶλλον ἐζημιωμένος ἐπανέστρεψεν. εἶτα οἱ ἀρχηγοὶ αὐτῶν διαφερόμενοι ἐμερίσϑησαν, καὶ τινὲς μὲν πρὸς τὸν βασιλέα τε e WP * - , H , Ü ^ 5A9ov, ἕτεροι δὲ μετὰ τῶν Tovoxov ἐστράτευον, ἕτεροι δὲ λῃστεύοντες τὰ πρὸς τὸ ζῆν ἐπορίζοντο, ἕως xai εἰς τέ ἐξουϑενήϑησαν. ᾿ « ἊΝ ' " * L , M Ὁ δὲ βασιλεὺς ΠΠιχαὴλ στρατὸν πάλιν συναϑροίσας ἔρ- ^ ^ - , ^ - , ^ χεται πρὸς τὴν Χερρόγησον vara τῶν Tovoxov, xci τοσοῦ- 15 τὸν ἐσφάλη" καὶ αἰφνιδίως τὸν στρατὸν οἱ ἐναντίοι περικυ- κλώσαντες,, εἰς φυγὴν ἐτράπησαν οἱ “Ῥωμαῖοι., καταλιπόντες τὸς σκηνὰς τὰς βασιλιχὰς xal τὰ βασιλικὰ χρήματα καὶ πάντα τὰ βασιλικὰ παράσημα. καὶ ἐκ τρίτου ἕτερον στρατὸν εἶχο- , ' ^ , νόμησεν, ἀλλ᾽ ὃ βασιλεὺς οὐ παραγίνεται, εἰ μὴ καταστήσας 20

1. περιστάντας ΜῈ a. χαταχόπτειν Μ of priusom M 3. xci — τείχη] x«i τὸ φρούριον M 4. χράτιστον)] óc M — 7. post ἹΜαχεϑονιχὰς P inler versus: χαὶ τὰς Μασσαγετῶν, post dura- pie: καὶ τὰς τῶν Τουρχοπούλων φάλαγγας 12. μεταληστεύ-- ογντὲς τοῦ ζὴν M 14. Miei om P συγάξας P ἔρχε- ται om M 16. ἐναντίοι) Τοὔρχοι P 17. o£ Ῥωμαῖοι om M 19 zcà πάλιν dx P

oppidum Calliopolim cum copiis transire iussus Rogerius, relicto illic exercitu, cum paucis ad salutandum imperatorem venit. qua ille usus occasione, satellitibus, qui praesto aderant, statim mandat, ut Ro- gerium et comites eius obtrüncent. quod quum audissent reliqui La- tini, qui erant Calliopoli, ad «defectionem conversi Romanos trucida- runt; deinde oppido operibus probe communito , utebantur eo ut re- ceptaeulo firmissimo, atque, facta cum Turcis conspiratione, in aperta latrocinia ae rapinas erumpebant. Michael, cum "Thraciis et Macedonicis copiis contra eos profectus, frustra cum iis decertavit, imo vero cum damno et iactura rediit, mox autem illorum duces discordes facti, partim in partes imperatoris, partim ad Turcas concesserunt: non- nulli etiamtum latrociniis quaesiverunt victum , donec postremo con- sumpti perierunt.

linperator Michael, coacto rursus exercitu, in Chersonesum con- tra Turcas proficiscitur ac gravem cladem accipit. nam repente ab hostibus circumventi Romani, tabernaculo et omnibus opibus et insi- gnibus regiis relictis, in fugam vertuntur, iam tertio exercitum comparat,

OLIB. 1, CAP. V. 31

ἔξαρχον τῆς στρατιωτικῆς δυνάμεως (Φιλὴν τὸν Παλαιολύγον, τὸν τότε τὴν πρωτοστρατορικὴν ἀρχὴν διεζωσμένον, ὃς xac στρατεύσας xarà τῶν ᾿4γαρηνῶν καὶ συμβαλὼν αὐτοῖς εἰς τέλος ἐνίκησε καὶ πολλοὺς ἐθανάτωσε καὶ ἠχμαλώτισε. καὶ δοὶ ἐναπολειφϑέντες ἐν ἐκείνῳ τῷ καιρῷ ὀλίγοι ζῶντες κακῶς ἐκ τῆς Χερρονήσου Θράκης ἐδιώχϑησαν. ᾿ϑανάσιος δὲ ὃ πατριάρχης ἐπὶ ἔτη τέσσαρα τὸν ϑρύνον διοικῶν, εἶτα ἐγγράφως παραιτησάμενος, ἐν τῷ ἐσκητηρίῳ τῷ ὑπ᾽ αὐτοῦ χτισϑέντι ἐλϑὼν ἡσύχαζεν. καὶ ἀντ᾽ αὐτοῦ ὁ χειροτονεῖται Ἰωάννης ὃ ἐκ Σωϊζοπόλεως, ὅστις γυναῖχα καὶ τέκνα ἔχων, ἔπειτα ϑανάτῳ τὴν γυναῖχα ἀποβαλὼν τὸ μογα- διχὸν ὑπέδυ τριβώνιον, καὶ ὃ χρόνος καὶ ἣ ἀρετὴ προβιβά- σαντες αὐτόν͵ πατριάρχης. Κωνσταντινουπόλεως ἐχρημάτισε. καϊρῷ δέ τινι τὸν ϑρόνον διαπρέψας,, εἶτα παραιτησάμενος, πχαὲ πάλιν ᾿Ιϑανάσιος ἐκ δευτέρου τὸν ϑρόνον ἔλαβε. χρατή- σας τοὺς οἴακας τῆς ἐχκλησίας ἔτη ὀχτώ, εἶτα πάλιν σκάνδαλά τινα ἀνεφύησαν, καὶ οὗτος τὴν ἡσυχίαν πάντοτε ἦν ἀσπα- ζόμενος. αὖϑις τὸν ϑρόνον παρῃτήσατο, καὶ ἀντ’ αὐτοῦ χει- ροτονεῖται Νήφων ó τῆς Κυζίκου πρόεδρος. ὃς καιρὸν ὀλί- oyov διαπρέψας εἶτα καταβιβάζεται, καὶ ἀνάγεται ἀντ᾽ αὐτοῦ εἰς τὴν πατριαρχικὴν περιωπὴν Ἰωάννης ὃ ἔλυκύς, λογοϑέ- τῆς ὧν τοῦ δρόμου, ἔχων καὶ αὐτὸς τέκνα τε καὶ γυγαῖκα. 10. ἐχειροτογήϑη Ρ σωζουτιόλεως Ρ 12. ὑποδὺς M 13. αὐτὸν om M 15. eji om M ἀνέλαβε M 16. £15] x09-

vov; P 17. τινα om M οὕτως M 19. γύμφων M ὀλέ- yov τὸν ϑρόνον d. M

quem ipse non educit, sed praeficit Philem Palaeologum, proto- stratoris honore tum conspicuum. is igitur in Agarenos castris motis, postremum . eos proelio vicit multosque partim occidit, partim cepit. qui reliqui tum erant exiguo numero et superstites, turpiter e Cher- soneso 'lhraciae eiiciuntur.

Athanasius. patriarcha, quum annos quatuor solium tenuis- set, tradito libello munus deprecatus, in monasterium a se constru- cium quielis causa secessit. in eius locum subrogatur Iohannes So- zopolitanus: qui quum uxorem et liberos haberet, illa mortua mo- nachicum induerat pallium. is igitur, procedente tempore, auctus vir- tute, patriarchae Cpolitani honorem assecutus est; quo tamen, mu- nere aliquamdiu functus, ultro se abdicavit; et solium patriarchale iterum occupavit Athanasius, tenuerat is deinde per annos octo cla- vum ecclesiae, quum rursus turbae quaedam orirentur, itaque, ut quietis semper amantissimus, iterum loco cedit, in quem subrogatur Nepho, Cyzici episcopus: qui brevi post solio patriarchali deiectus, excipitur ab Iohanne Glycy, logotheta dromi, qui et ipse uxorem et

32 GEORGII :PHRANTZAE ἣν δὲ ὃ ἀνὴρ πάνυ σοφώτατος, ἔλαχε δὲ φιλασϑενὴς εἶναι ὦ καὶ οὐχ ἐδύνατο τὴν αὐτὴν ὑπηρεσίαν τελείως ἐκπληροῦν, xai | διὰ τοῦτο τὸν ϑρύνον παρῃτήσατο. καὶ χειροτονεῖται ἀντ αὐτοῦ μοναχός τις x τῆς pee τῶν Ἰηαγγάνων. τοὔνομα. Pe- — ράσιμος, πολιὸς μὲν τὴν τρίχα ἐνωοφεληῤ δὲ τὸν τρόπον" xoi5. πατριαρχεύσας ὀλίγον, ἑχῶὼν χαὶ ἄχων xai μὴ ἀρέσκον TL αὐτῷ, ' 10» ϑρόνον ἀφήσας, ἀντ᾽ αὐτοῦ χειροτογεῖται Ἡσαΐας εἰνὴρ γηραιὸς καὶ τίμιος ἐκ τοῦ ὕρους τοῦ ἴάϑωνος, κατὰ συγχυρίαν.

ἐν Kovotavrtvovnóltt λαχὼν ἐγεγόνει πατριάρχης. Ὁ ὃ

Ἔν ἐκείνῳ τῷ χρόνῳ συνέβη γενέσϑαι σεισμὸν τὸν παμ-ὶ μέγιστον; καὶ πολλοὲ οἴχοι περιφανεῖς καὶ ἁγίων ναοὶ οἱ μὲν . πεπτώχασιν οἱ δὲ ἐρράγησαν, καὶ πολλοὲ στῦλοι τῶν ἱσταμέ-, νῶν εἰς τοὺς κίονας ἄνωθεν ἔπεσον. à 437450]

Ἐπὶ τῆς βασιλείας τοῦδε τοῦ βασιλέως καὶ adzox9dtoghs.

Β αἱ τριήρεις ηὔξησαν εἰς πλῆϑος" καί τινες τῆς συγκλήτου α; βουλῆς τῷ κρατοῦντι βουλεύουσιν εἰκῇ ἑτοιμάζειν καὶ duog-. ϑοῦν καὶ χρατεῖν αὐτάς. ματαίως ἄρα τῶν γηῶν 5 δαπάνη, ἔλεγον, μιχροῦ τῶν ἄλλων πάντων ἐπέκεινα τὸ βασιλιχὸν enu. τρίβουσα ταμεῖον.. ὃ δὲ βασιλεὺς τοῖς λόγοις αὐτῶν πεισϑεῖς, τὰς τριήρεις ἀνεπιμελήτους καταλείψας, τῷ; χρύνῳ διεφϑά-. ρησαν, καὶ αἱ μὲν διερράγησαν αἱ δὲ κατέδυσων εἰς πυϑμένα.

$5

2. τελεῖν xui P 5. πολὺς τὴν $5.4 ἀρέσκειν v. M 8. συγχαιρίαν P- 14. αὐτοκράτορος χαὶ βασιλέως Ρ 15. τὰς τριήρεις, αὔξησεν M 16. εἰχῇ}! οὐκ οὖν M διορϑώγειν M

7. αὐτάς om M

liberos habebat. erat is vir sapientissimus , sed admodum infirmae valetudinis, ut oblatam sibi provinciam recte administrare non pos- set. itaque munus deprecanti Gerasimus, monachus e Manganio mo- nasterio , suffectus est, homo canis capillis , sed pravis moribus. híc quum aliquantisper ecclesiae praefuisset, sedem volens nolens con- cessit Isaiae, viro seni et venerando e monte Athone TERT UR. qui forte in urbe aderat. Tilo tempore terra motu ingenti contremuit , multaeque domus magnuificae et sanctorum aedes partim destructae sunt, parlim ege- runt rimas , atque statuae haud paucae: de colummis deciderunt. Quum regnante hoc imperatore triremium. numerus admodum anctus esset, optimatium nonnulli suaserunt, temere eas parari ac refici. nequidquam enim, aiebant, i impensas in naves factas propemo- dum magis, quam ommes reliquas, aerarium exhaurire. horum ille consilio 'obsecutus, iriremium curam abiecit, quae tempore procedente partim situ corrumpebantur fatiscentes, pariim. in mare demergeban- tar, itaque premenie postea necessitate, quum nec gubernatores ad-

E

LIB. I. CAP. V. 33

eu ' LÀ θαλάσσης. ὕστερον δὲ χρείας καὶ ἀνάγκης ovogc ovx ἦσαν χυβερνῆται, καὶ ai τριήρεις ὡς προείπομεν γεγόνασι, xod τοῖς Ῥωμαίοις τὸ βούλευμα πολλὰ κακὰ προεξέγησδ wai δεινά. ! 3 ; » ..'O οὖν βασιλεὺς ΠΠιχαὴλ ἐγέννησε ϑυγατέρας δύο, 4v. F , M ᾿ , vay καὶ Θεοδώραν, ἄρρενας δὲ δύο, ᾿Ανδρόνικον τὸν βασιλέα ' ΓΝ LI ' , Mo - , c xai MavovrA τὸν δεσπότην. καὶ xv πλεῖστα φιλούμενος ὃ ᾿Ανδοόνικος ὑπὸ τοῦ πάππου xai βασιλέως, καὶ ἐν τοῖς dva- , δ» , 3 ' * , E Ν : κτύροις ἐχέλευσε τρέφεσϑαι. αἀνδρουνϑεὶς δὲ νύχτωρ ἐκωμαζε ᾿ πρὸς γυναῖκά τινα ἑταίραν ὡραίαν πάνυ, καὶ ταύτης ἐρασϑεὶς * , , ν᾿ B ἣν xai ἐρώμενος * καὶ ζηλοτυπία yao τις ἐπυρπόλει τὴν ξαυ- τοῦ ψυχήν, καὶ ξιφηφύρους καὶ τοξότας ἠνάγκαζε προσμένειν ἢ , ' , - € , ANC » » * xat Ξερυλυχίξειν "Wer τὴν “Ῥὴς ἑταιρίδος ohuuy. SW uH δὲ γυχτὶ ὃ ἀδελφὸς καὶ δεσπότης Π]ανουὴλ τὸν βασιλέα xai ἀδελφὸν ζητῶν ἔτυχε παριέναι τὴν τῆς ἑταιρίδος οἰκίαν: ὃν οἱ τοῦ ἀδελφοῦ σκχόποι ϑεασάμεγνοι, χαὶ διὰ τὸ oxóroc μὴ ᾿γνόντες τίς ἦν, ἀλλ᾽ ὑποτοπήσαντές τινα τῶν ἐρωμένων εἶναι τῆς γυναιχός, βέλη συγεχῶς κατ᾽ αὐτοῦ ῥίπτουσι, xal πλη- ξαντες αὐτὸν ἀπέϑανε. μαϑὼν δὲ τοῦτο ἐν τῇ Θεσσαλονίκῃ Muiyark ὃ βασιλεὺς καὶ πατὴρ αὐτοῦ ἐκ τῆς χολῆς καὶ τῆς - ' , ' , M. 2 , πολλῆς λύπης ἀσϑενείᾳ περιπεσὼν βαρυτάτη ἐξ ανϑρώπων ἐγεγόνει. ὡς δὲ αἱ ἡμέραι τοῦ πένϑους παρῆλϑον, ὃ πάππος * * * , ΕῚ Li , Ἢ καὶ βασιλεὺς τὸν βασιλέα ᾿“νδρόνικον προσκαλεσάμεγος, μετὰ

1 ἀνάγχης καὶ χρείας P 2. ἐγεγόνκσε MP, οὐ γεγόνασι Al- terus. 9. γύχτωρ προσεχύμιζε y. P 13. προσλοχίζειν P 17. γνῶναι M 20. xai | αὐτοῦ xci P

essent, et triremium esset ea, quam dixi, conditio, Romanis illud consilium multa eaque gravia mala peperit.

"Imperator Michael procreavit. filias duas, Annam et Theodoram, et filios item duos, Andronicum imperatorem et Manuelem despo- tam. ex his Andronicum avus imperator habebat longe carissimum, et in regia educari iussit, is, ubi adolevit, noctu ad mulierem egre- gie formosam, quae ei erat in deliciis et amoribus, comissatum ibat, ac, zeloLypia incensus , satellites gladiis et arcubus armatos circum aedes meretriculae iubebat, excubare. quadam nocte Manuel despota, fratrem. quaeritans, forte ad scorti aedes devenit. speculatores quum eum conspiciunt nec agnoscunt propter tenebras, amatorem quempiam mulieris suspicati, tela in eum crebra coniiciunt et percussum occi- dunt. quod quum imperator Michael pater Thessaloricae accepisset, ex ira et aegritudine morbo correptus gravissimo, e vita cessit, postquam dies luctus exierunt, avus imperator Andronicum ad se arcessitum

Phrantzes. 3

34 GEORGII PHRANTZAE |

κλαυϑμοῦ νουϑετῶν αὐτὸν καὶ ὀνειδίσας, ὡς ἔϑος τοῖς 7Tü- τράσι ποιεῖν πρὸς τοὺς φιλτάτους παῖδας, οὗτος μὲν κατης- ᾿ φὴς γενόμενος οὐδὲν ἀπεκρίνατο, ἄλλα, ϑυμῷ; ληφϑεὶς καὶ j φοβηϑείς, iva μὴ διὰ τὸν ϑαγᾶτον τοῦ ἀδελφοῦ xut τὰς éré- 1 ρας τῆς νεότητος ἀκαταστασίας ἃς ἐποίει γυμνώσῃ τῆς βασι- 5. λείας αὐτὸν ὃ πάππος καὶ τῷ ϑείῳ Κωνσταντίνῳ αὐτὴν δώσῃ, j μετὰ τινῶν συνηλιχιώτων καὶ ovrvouóro» φυγόντες ἔν τῷ Ζιδυμοτείχῳ ἀπῆλθον, καὶ στρατὸν συναϑροίσαντες εἰς μά- 1 χην ἐξῆλθον κατὰ τοῦ βασιλέως καὶ πάππου αὐτοῦ, καὶ noÀ- ἢ λῶν πολέμων ἐμφυλίων γεγονότων xai φόνων πάλιν εἰς συμι-. τς βάσεις ἦλϑον. καὶ μετ᾽ ὀλίγον διὰ μικρὰς αἰτίας αὖϑις τὰς συμβάσεις καὶ συνθήκας ἠϑέτουν, καὶ ἦν τὰ σκάνδαλα πλεῖστα. ! "id . 6. Kar ἐκεῖνον τὸν καιρὸν ὃ τοῦ βασιλέως υἱὸς Ozó- 1 δωρος ὃ μαρκίων, ὃ πρὸ ἐτῶν συχνῶν εἰς τὴν τῆς μητρὸς τ' πατρίδα πεμφϑεὶς ὡς εἰρήκαμεν, μετὰ τὸν ταύτης ϑάνατον ἐπανῆκε πρὸς τὸν πατέρα, παῖδας καὶ γυναῖχα ἐκεῖσε κατὰ- λιπών" ὅστις καὶ γνώμῃ καὶ πίστει καὶ σχήματι xal γενείων — κουρᾷ “Ἰατῖνος ἦν ἀχραιφνῆς. καὶ κηδεμονίας ἁπάσης xai 1 εὐμενείας καὶ χορηγίας χρημάτων ὃ πατὴρ ἐχαρίσατο" aU-2€ τὸς δὲ τὸν ᾿Ιούδαν ἐκεῖνον μιμησάμενος προδότης εἵλετο γε- ἢ γνέσϑαι τοῦ βασιλέως καὶ πατρός, καὶ ϑερμότερος πάντων .

2. παῖδας om M 5. τῆς f. στερώσῃ M 6. αὐτὴν om Μ΄ 8. xai τὸν στρατὸν P 10. συγηβάσεις MP 11. ὀλίγον . διάστημα διὰ 12. συνηβάσεις MP 13. πλεῖστα καὶ πολ- — λάμ 18. ὅστις] ἔδε ὅτε M 3

multis cum lacrimis obiurgat cohortaturque, quemadmodum paren- ies liberos amatissimos cohortari solent. ille demissus nihil respon-- det, sed ira commotus ac metuens, ne propter necem fraternam et reliqua iuvenilis insolentiae facinora, quae patrasset, avus imperium sibi abrogatum in Constantinum patruum transferret, cum quibusdam aequalibus sociisque Didymotichum aufugit, ibique collectis copiis | bellum adversus avum imperatorem movet. postremo, multis proeliis | civilibus factis caedibusque, cum eodem in pacem redit. at mox levi- bus de causis pactiones et conventa rescinduntur turbaeque excitan- tur plurimae.

6. llo tempore imperatoris filius "Theodorus marchio, qui ante multos annos in matris suae patriam missus fuerat, ut supra narravimus, post huius obitum ad patrem rediit, relictis domi liberis et uxore. is, animo, religione, cultu et tonsu barbae plane Latinus, quum omni curae, benignitatis ac munificentiae genere a patre or- . natus esset, Iudam illum imitari et patrem imperatorem prodere ma- | luit, atque hostis eius factus reliquis vehementior, deposita omni erga |

SbicLACL S Lagi Vestae V olt Ng Lac

—"

T

LIB. I. CAP. VI. t 35

- 0 9 " 4 1 ἐχϑρὸς ἐγένετο, καὶ πᾶσαν αἰδῶ πατρικὴν ὀπίσω λιπὼν πρὸς τὸν νέον βασιλέα καὶ ἀνεψιὸν αὐτόμολος παραγίνεται, xod - - πλεῖον τὸ σκάνδαλον ἐποίησε. τότε μὲν διὰ τοὺς ἐμφυλίους πολέμους καὶ τὰς ἀκαταστασίας ὃ 'Or9uavog ὃ τῆς Βιϑυνίας 9 βχρατῶν εὐχαιρίαν εὐρὼν ἐκ τοῦ ἐναπολειφϑέντος μέρους τοῖς

), » -

“Ῥωμαίοις οὐκ ὀλίγον ἔλαβεν. 7; δὲ εἴσοδος τοῦ νέου βασι- λέως ἐντὸς τῆς πόλεως οὕτως ἐγένετο" προδόται δὲ δύο εἰς

LI , E] Li P ες T , '* €

τὸ στρατύπεδον ἐλθόντες, TOvvoua O εὶς αστελανος καὲ ὃ ἕτερος Κάμαρις, οἱ ἦσαν φύλακες ἔν τινε τόπῳ τῆς πόλεως το ἐγγὺς τῆς πύλης τῆς λεγομένης ᾿“Ιδριανουπόλεως, καὶ συμ- βάσεις μετὰ τοῦ νέου βασιλέως ἐποίησαν. καὶ ἐλϑὼν 0 στρα- τὸς νυχτὸς ἐν τῷ τύπῳ ἐκείνῳ τὰς κλίμακας ἔβαλον, καὶ ἔσω τῆς πύλεως μέρος ἐξ αὐτῶν γενόμενοι καὶ τὴν πύλην ἄγναπε- τάσαντες, Ó ἐγαπολειφϑεὶς στρατὸς μετὰ τοῦ véov βασιλέως τὴ ἔνδον γέγονε. καὶ εὐθὺς συγκαλέσας πάντα τὸν ὕφ᾽ ξαυτῷ στρατὸν παρεχελεύετο μάλα σφοδρῶς μήτε χεῖρα φονεύτριαν μήτε γλῶσσαν ὑβρίστριαν ἐπενεγκεῖν μήτε τῷ πάππῳ καὶ βα-. Ἢ." ' 3 , 1 ἂν δι E Cc.» ,* 23 Yo Cc C - σιλεῖ μήτ᾽ οὐδενὲ τῶν ἄλλων ἁπάντων" “οὐ γὰρ φησίν “ἡμεῖς ἀλλ᾽ ὃ ϑεὸς ταύτην παρέσχε τὴν νίκην," vai περὶ τῆς τοῦ “οπάππου xai βασιλέως ζωῆς ἐφρόντισεν. ἐγχρατὴς δὲ τῆς πό- λεως καὶ τῆς βασιλείας γενόμενος τοῦ πάππου ἔτι ζῶντος, λῃστρικῷ τρόπῳ τῆς βασιλείας τοῦτον ἐξέωσεν. ἐβασίλευσδ

* - δ)΄ ὦ * Α 2 , e T 3». μετὰ τοῦ υἱοῦ ᾿ιχαὴλ ὃ γηραιὸς ᾿Ανδρόνικος, ἕως οὗ ἐξω-

3. ηὔξησε M 4. τὰς om P ὀτμάνης P — $5. πόλεως ταύ-- τῆς ἐγεγόνει ΜἩ δὲ] δὴ P, neutrum apte — t0. συγηβάσεις P 11. ποιήσαντες Μ 15. καλέσας P 16. παρεχέλευσε Ρ μᾶλ- λον MP: correxit Alterus 22. λῃστρικῶς x«i δυναστιχῷ M

. eum reverentia, ad iuniorem imperatorem, fratris filium , transiit auxit- que rei publicae turbas, tum enim, e bellis his domesticis et rerum per- turbatione petita occasione, Othmanes, qui Dithynis imperabat, de terra

. Romanis reliqua partem haud exiguam occupavit. urbem iunior impera. tor hoc modo intravit. proditores duo, alter Castelanus, alter Camaris nomine, quibus regio quaedam urbis prope portam quam dicunt Adria. nopolitanam custodienda tradita erat, in imperatoris iunioris castra. pro- fecti, pactionem cum eodem composuerunt, itaque noctu adveniens exer- citus in illo loco scalas moenibus admovet, per quas nonnulli in urbem traiecti portam aperiunt. imperator, postquam cum reliquo exercitu intus adest, confestim convocatos milites severissime vetat, ne in impera- torem avum vel alimm quemquam vi aut contumeliis utantur. ^non enim, inquit, ipsi, sed deus hanc nobis victoriam paravit." omnino curae habuit avi salutem: quamquam avo süperstite urbe et impe- rio politus, in modum latronis regno eum expulit. imperaverat Àn-

| | | | | i | Lh | |

36 GEORGII. PHRANTZAE

095 ὑπὸ τοῦ ἐγγόνου αὐτοῦ καὶ νέου ᾿Ανδρονίκου, ἔτη μέ, ἔτει | ἀπὸ μὲν τῆς Χριστοῦ γεννήσεως ατχη,, ἀπὸ δὲ κτίσεως xó- σμου ςωλς΄. A» 2 τὰς k yh d 7. Kai παραλαβὼν τὴν βασιλείαν καὶ τὴν πόλεν 0 νέος ᾿Ανδρόνικος καϑ᾽ ὃν τρόπον εἰρήκαμεν, xai κύριος καὶ deonó- 5. «yg εἰς πᾶσαν ἐξουσίαν γενόμενος τὸν πάππον καὶ βασιλέα | προμηϑείας ἱκανῆς τοῦ βίου καὶ τοῦ ζῆν ἠξίωσε, τὸν δὲ ϑεῖον αὐτοῦ Κωνσταντῖνον πιάσας ἐν εἰρχτῇ ἐζοφωμένῃ ἔϑετο, καὶ τοῦ μεγάλου λογοθέτου τοῦ lMeroyírov, τοῦ ποτὲ ἀνακαινί- | σαντος τὴν μονὴν τοῦ Ζωοδότου τὴν καλουμένην τῆς Χώρας, τοῦ τὰ κτήματα πάντα καὶ χρήματα ἐδημοσίευσεν" εἶτα ὕστερον πάλιν συμπαϑὴς ὧν ὃ βασιλεὺς τοὺς πάντας ἐπρομηϑεύσατο. ἄρτι δὲ τῆς ὥρας ἐπιστάσης τοῦ ἔαρος τὰς τῶν Ῥωμαίων δυνάμεις συναϑροίσας κατὰ τοῦ Ὀρχάνου τοῦ τῆς Βιϑυγίας ὠμηρεύοντος περάσας ἐστράτευσε, xai τὴν προκαϑεζομέγην 15 τῆς Βιϑυνίας πόλιν Νίκαιαν διπλῷ πολέμῳ πολιορχουμένην ἡ καὶ κινδυνεύουσαν εἰς ἄκρον δρῶν βοηϑῆσαι ἔγνω. τὰ οὖν τῶν Ῥωμαίων ἐσφάλησαν τρύπῳ τοιῷδε. ἐλθὼν ὃ βασιλεὺς καὶ συμβαλὼν τοῖς ἐχϑροῖς, καὶ ἀκροβολισμῶν γενομένων καὶ συμπλοκῆς τὸ τῶν Ῥωμαίων στράτευμα ἐκ τῆς ἕχτης ὥρας χο τῆς ἡμέρας ἕως τῆς ἑσπέρας καλῶς καὶ ἀνδρείως ἀντελέγοντο ὦ τοῖς ᾿“Ιγαρηνοῖς, καὶ οἱ Τοῦρχοι σχεδὸν πρὸς τὸ χλῖναι AC

4. 7.] βασιλεία ᾿Ανδρονίχου τοῦ νέου. κεφ. ζ΄. ΜΡ 10. τὴν] καὶ οἰχοδομήσαντος τὴν M et margo P χώρας καὶ οἱχοδομή-- σαντος αὐτὴν τὰ P 17. ἔγνω on M οὖν om M 18. ἠλ- ϑὲν οὖν ὁ M 20. ἕχτης 0m M.

dronicus maior cum Michaele filio, donec ab Andronico minore deturbatus est, annos quinque et quadraginta, h. e, ad annum a Chri- sto nato 1328, ab orbe condito 6836.

'j. Urbem et imperium iunior Andronicus eo, quo diximus; modo adeptus atque dominus et despota cum summa rerum omnium potestate factus, avo de vita commode agenda prospexit, Constanti- num autem patruum comprehensum in carcerem tenebrosum coniecit, et Metochitae magni logothetae, qui quondam monasterium Christi Salvatoris, quod Chorae nominatur, instauraverat, facultates opesque ommes publicavit. sed mox, misericordia commotus, cunctis bene consuluit. vix ineunte vere collectas Romanorum copias contra Orcha- nem, Bithyniae ameram , ducit, et Nicaeam , urbem Bithyniae prima- riam , duplici exercitu circumsessam atque in summum adductam pe- riculum, liberare decrevit. succubuit res Romana hoc modo. postquam advenit imperator et proelium commisit, Romani primum eminus iaeulando, deinde dimicando conserta manu, a sexta diei hora ad

dd LIB. L. CAP. VII. 37

yov ἀρχὴν ἐποίουν, καὶ ὃ ἀμηρᾶς εἰς δειλίαν ἐνέπεσε. τοῦ δὲ πολέμου λυϑέντος διὰ τὸ τὸ σκύτος τῆς γυχτὸὺς ἐγγίζειν, εὑρέϑη τετρωμένος τὸν πόδα ὃ βασιλεὺς ἐλαφρῷ τινὲ βέλει" καὶ ϑέλοντος εἰσελϑεῖν εἰς τὸ τῆς Φιλοκρινῆς πολί' νιον πλεῖστα ἐγγὺς ὃν ϑεραπείας ἕνεχα τοῦ ποδύς, οὐκ οἶδα πῶς, ἐξ ἁμαρ- vui)» ἐψιϑυρίσϑη ἔν τῷ σεροτῷ, τὴν αἰτίαν μὴ εἰδότες, ἀλλὰ β φεύγειν τοῦτον ἐγύμιζον . ἀπὸ δειλίας αὐτοῦ, καὶ ὃ στρατὸς | πᾶς ἀσυντάκτως καὶ μετὰ βίας φεύγειν ὥρμησαν ὑπὸ τινος μὴ διωκόμενοι. καὶ ἐν τῷ φεύγειν διὰ τὸ σκότος vau. ἀλλή- ολων χατεπατήϑησαν, καὶ πολλοί τινες ἀνὰ μέσον ἐτρώϑησαν.Β καὶ ἐν τοῖς ὀρύγμασι τοῦ πολιχνίου μέρος φϑάσαντες αὐτῶν ἀσυντάκτως κατεχρημνίζοντο" ἄλλοι. δὲ ἐν τῷ αἰγιαλῷ φϑά- σαντες, πολλοὲ ἐξ αὐτῶν ἀπεπνίγησαν διὰ v0 ἐμβὰν πλῆϑος ἐν τοῖς ἀκατίοις. οἱ δὲ σκόποι τοῦ Ὀρχάνου, cocti τριακόσιοι 5 ἔφιπποι στρατιῶται ὄντες; τὴν ἀσύντακτον φυγὴν καὶ ϑύρυ- Bov δρῶντες μετὰ φωνῶν μόνον αὐτοὺς ἐδίωχνον, καὶ ἐγκρατεῖς τῆς σκηνῆς τῆς βασιλικῆς καὶ πάσης παρασχευῆς καὶ ἵππων βασιλικῶν καὶ ἐφεστρίδων πολυτίμων παρ᾽ ἐλπέδα κύριοι ysyó- γασι, καὶ νίκην μεγάλην λωρὶς πολέμου ἐκέρδησαν, ὃ δὲ io βασιλεὺς ἐν τῷ πολεχνίῳ ἐκείνῳ προσμείνὰς ἡμέρας ξρεῖς " μετὰ λύπης μεγάλης καὶ δακρύων ἀπαραμυϑήτων τὴν τῶν Ῥωμαίων δυστυχίαν κλαίων ἐπὲ τὴν Κωνσταντίνου énavé-

4. φιλοχρηνῆς P 5. ἅμ. πῶς μεχρὸν ἐψ. Μ 11. μέρος εἰ αὐτῶν om P 13. δὲ, ἐν τοῖς ἀχατίοις dy P 16. ϑεωροῦγ-- τες P ἀπεδίωχνον P 20. μῆνας P 22. Κωγσταγτι--: γούπολιγ P

vesperam usque praeclare et strenue pugnarunt, ut Turcae iam in- clinarentur prope et ameras percelleretur timore. sed diremto proelio propler ingruentis noctis tenebras, quum imperator, levi sagitta in pede vulueratus, Philocrenen, oppidulum in proximo situm, curandi vulneris causa intrare vellet, nescio quo modo factum est, ut er- rore militum, eius rei causam ignorantium, fama exiret, perterri- tum imperatorem fuga salutem quaerere. itaque cuncti nullo ordine et magna contentione , a nemine pressi, ad fugam incumbunt, in fuga. propter tenebras invicem conculcantur, et non pauci laeduntur graviter: pars in fossas oppidi confuse se praecipitant: alii ad litus delati scaphas inveniunt, quibuscum nimia multitedine gravatus multi summerguntur. speculatores Orchanis, equites circiter trecenti, ànimad- versa eorum tumultuaria fuga et perturbatione, clamore duntaxat eos insecuti , tabernaculo imperatoris cum omni apparatu, equis eius et pretiosis vestimentis praeler spem potiuntur et praeclaram re- portant victoriam citra puguam. imperator in oppidulo illo tres

38 GEORGII PHRANTZAE

στρεψε, χαὶ ὃ ἀμηρᾶῶς μετ᾽ ὀλίγας ἡμέρας ἐγχρατὴς τῆς nó- — λεως ἐγένετο Νικαίας. Citeso i αὐ M 8. Τοῦ δὲ φϑινοπώρου ἱσταμένου συλλεξάμενος ὅσαι ἀν ἦσαν τριήρεις Ῥωμαίοις, κατὰ Ἰαρτίνου τινὸς τοῦ τὴν Χίον ἐπιτροπεύοντος τὸν πλοῦν ποιησάμενος τήν τὸ νῆσον κατέσχεθ᾽ σὺν οὐδενὶ κύπῳ καὶ πόνῳ, καὶ αὐτὸν τὸν IMaprivov. χειρω- σάμενος δεσμώτην παρέπεμψεν τοῖς Βυζαντίοις. εἶτα κατὰ τῶν Φωκαίων “ατίνων πλεύσας ὑποτελεῖς τῆς βασιλείας αὖ- τοῦ émoínos* καὶ ἐνέχυρον τοὺς αὐτῶν υἱοὺς τῷ βασιλεῖ — ἔδωσαν. 0 "Eni τῆς βασιλείας τοῦδε τοῦ αὐτοχράτορος xal 7 Nixo- μήδεια τῶν Βιϑυνῶν μητρόπολις ἑάλω ὑπὸ τοῦ Ὀρχάνου, τῷ πολλῷ λιμῷ καταπονηϑεῖσα. ᾿ὃ δὲ βασιλεὺς στρατεύει κατὰ τῶν ᾿Ακαρνῶν καὶ «Αἰτωλῶν καὶ Ἠπειρίων καὶ Ἰλλυρίων xai αὐτοὺς ἐδούλωσε, καί τινα φρούρια ἀπὸ τῶν Βουλγάρων τ ἔλαβεν, [ Ἔν τούτῳ τῷ χρόνῳ ἐγεννήϑη ἐν τῇ πόλει τοῦ Κωνσταν- — τίνου παιδίον συμφυὲς μὲν ἀπὸ ποδῶν ἄχρις ὀμφαλοῦ, τὰ δ᾽ ἑξῆς διαιρούμενον, ὥμους xai στέρνα καὶ ῥάχιν, καὶ dvo . μὲν ἔχουσα κεφαλάς; χεῖρας δὲ τέσσαρας" xai μετ᾽ ὀλίγας 50. ἡμέρας ἐξεπεπγεύκει. ;

"

3. ὅσος ἂν εἶχον τριήρεις of δωμαῖο!ι P — 4. μαρτίνου τοῦ τῆς

χίου P 8. τῆς βασιλείας om P 12. ὑπὸ TOU πολλοῦ Àow- μοῦ P 14. dxaQrGy» zai om P x«i αὐτοὺς] αὑτῷ M 17. τοῦ om P 20. εἶχε P b

diee commoratus, atque cum ingenti moerore lacrimisque assiduis Ro- manorum conquestus fortunam , Cpolim revertit. ameras paucis diebus post Nicaeam in potestatem suam redegit.

8. Autumno ineunte, collectis quotquot erant triremibus Roma- norum, contra Martinum quendam, Chii procuratorem, profectus, in- sulam nullo labore occupavit, ipsumque Martinum captum in vincu- lis Byzantium misit. deinde Phocaeenses Latinos classe adortus, obsi- dum loco eorum filiis acceptis, vectigales fecit.

lmperante Andronico etiam Nicomedia, Bithyniae caput, intole- rabili fame vexata, Orchani cessit. contra imperator in Ácarnanas, Aetolos, Epirotas, Illyriosque duxit sibique eas gentes subiecit, ac ca-' stella quaedam eripuit Bulgaris.

Per id tempus Cpoli homo natus est ab imis pedibus ad umbili- cum concretus, inde discretus, circa humeros, pectus et spinam dorsi, praeditus, duobus capitibus et manibus quatuor. obiit intra dies paucos.

5

118..1.. CAP. ὙΠ]. 39

τ ἘΝ τῷ καιρῷ ἐκείνῳ ἦλϑεν ἐκ τῆς Ἰταλίας εἰς Kovorar- ; , , 4 x ͵ «“ χινούπολιν μοναχός τις Καλαβρὸς τούνομα Βαρλαάμ, ὃς μέ- yug καὶ πολὺς ἐδόχει εἶναι ἐν τῷ λέγειν καὶ διαλέγεσθαι περὶ ὧν οἱ «“ατῖνοι καινοτομοῦσι, καὶ τὸ φῶς τὸ ἐν τῷ Θαβορίῳ λέγων εἶναι κτιστόν: ὅϑεν xal εἰς διάλεξιν πάντας ἐχάλει. NU. e D Hn E e ' ' T καὶ ὃ βασιλεὺς προστάξας τὸν ἅγιον Γρηγόριον τὸν Παλαμᾶν, τὸν τότε τὸν τῆς Θεσσαλονίκης ϑρόνον περιέπογτα, ἵνα μετὰ τοῦ Καλαβροῦ διαλεχϑείη. καὶ πολλὰς διαλέξεις ἀναμέσον αὐτῶν ποιήσαντες, τὰς πιϑανολογίας καὶ φληναφίας τοῦ Ka- ^ ^ L4 » ^ ᾽ , 4, λαβοοῦ Βαρλαὰμ ὡς ἱστὸν ἀράχνης ὃ Παλαμᾶς ἐξετίναξε. xoi P - - 2 , LPS -. , 1 . - τοῦ Χρυσολωρὰ ᾿Ιωάννου τὰ ὕμοια δοξάζοντος, καὶ δεινοῦ ὌΨΙ - - 2? D ἐν τῷ λέγειν xod διαλέγεσθαι καὶ αὐτοῦ ὄντος, καὶ οὗτος τὰ ὅμοια ἔπαϑεν. T - - Οὗτος δὲ ὃ βασιλεὺς ἐκ τῆς δεσποίνης Ἑϊρήνης τῆς ἔξ » » , - . ᾿ 5᾽“λαμάνων ἄπαις ὧν, ἀποθανούσης δὲ αὐτῆς δευτέραν γυ- γαῖκα ἔλαβεν, ᾿Δάνναν τοὔνομα, μεϑ' ἧς ἐγέννησε ϑυγατέρα γ»αἴκα ἔλαβεν, na , us) ἧς ἐγέννησε ϑυγατέρας ^F * , ^— & w »ἢ " "Ὁ Ῥ δύο, ὧν τὴν μὲν πρωτύτοκον τῷ υἱῷ τοῦ τῶν IMvoov ἀρχη- “« -“᾿ * ? , , Y. γοῦ sig γυναῖκα ἔδωκε, xai Εἰρήνη μεγάλη ἀναμεταξὺ lMv- σῶν καὶ Ῥωμαίων γέγονε, τὴν δὲ ἑτέραν ὕστερον ὃ ἀμηρᾶς » ' , "T » 53 E 2n - uu» 0 Ὀρχάνης εἰς γυναῖκα ἔλαβεν. εἶτα ἐγεννήϑη τῷ βασιλεῖ ἄρρεν 3 , , - ^L ^- - bd * , Ἰωάννης. ἐν δὲ τῷ καιρῷ τῆς τελευτῆς αὐτοῦ τὸν βασιλέω , ^ εν ^ ^ » - ^ , x * Ἰωάννην τὸν υἱὸν αὑτοῦ ϑεωρῶν ἐν νεαρᾷ τῇ ἡλικίᾳ ὄντὰ καὶ to μὴ τὴν βασιλείαν διοικεῖν εἶναι ἐπιτήδειον, εἴασεν ἐπίτροπον

1. xo) EX M εἰς Κωνσταγντινούπολεν om M 4. τὸ post x«i om P 5. πάντας τινὰ M 6. ἅγιον] χὺρ M 12. x«i οὗτος om M 19. ἐγένετο P 20. ἄρρεν μὲν ἦν τῷ

βασιλεῖ χυρῷ Ἰωάννῃ M — 22. Ἰωάγγην τὸ»] xci P

Eodem tempore ex ltalia Cpolim monachus quidam Calaber , Barlaamus nomine, venit, qui in iis, quae Latini novarunt, explican- dis defendendisque exercitatus et eximius esse sibi videbatur, atque lumen illud Thaboris montis creatum esse dicebat. qui quum omnes ad disputandum provocaret, imperator id negotium venerabili Gre- gorio Palamae, 'lhessalonicensem ecclesiam tum moderanti, dedit. quum diu disputassent, captiosas Calabri nugas Palamas velut. ara- nearum telas discussit, Iohanni Chrysolorae, eadem sentienti et di- cendi ac disputandi similiter perito, idem accidit.

Andronicus, ex Irene Alemanna nullis susceptis liberis, post eius mortem aliam uxorem duxit, Annam nomine, ex qua filias duas procrea- vit, quarum maiorem filio principis Mysorum nuptum dedit, unde firma pax inter Mysos et Romanos coagmentata est, alteram postea Orcha- nes ameras in matrimonium accepit, deinde filius imperatori natus est, lohannes. quem quum sub exitum vitae adhuc impuberem nec

4o GEORGII. PHRANTZAE 1

αὐτοῦ τὸν “μέγαν δομέστικον Ἰωάννην τὸν Καντακουζηνὸν καὶ οἰκονόμον τῆς βασιλείας αὐτὸν ἐποίησεν, ὃς καὶ πολλὰ δυνά- μένος ἦν τότε ἐγγὺς τοῦ βασιλέως, ἄχρι καιροῦ ἡλικίας τοῦ 1 υἱοῦ αὐτοῦ Ἰωάννου, καὶ τῇ ϑυγάξον αὐτοῦ προστάξας συ- ζευχϑῆναι τὸν παῖδα. ὑπῆρχε δὲ οὗτος ὃ βασιλεὺς χαρίεις ὅ τῷ εἴδει καὶ τῇ γνώμῃ φιλάνϑρωπος , τῷ ϑει ἱλαρός, συμ- παϑὴς τοῖς πᾶσιν. ἐμίσει περὶ αὑτὸν πλῆϑος ἀνθρώπων δρᾶν, ἠγάπα δὲ πλεῖστα τὰ κυνήγια" διὸ xai ἔτρεφε κύνας πλέον τῶν χιλίων καὶ τεῤρἀκθοίῶνν ὄρνεα δὲ ἤτοι ἱέρακας. πλέον 1 τῶν χιλίων, «καὶ τοὺς αὐτὰ ἐπιμελουμένους ἐγγὺς τοσούτους! εἶχεν. rediit δὲ κατὰ τὸ sop ἔτος" ὃ δὲ τῆς ζωῆς, αὐτοῦ ἅπας χφόνος πέντε καὶ τεσσαράχοντα 6t BISY XA ἐξ ὧν ἐβασίλευσεν € ἔτη εἴκοσι. "Sg

9. Ἤδη δὲ ἀποθανόντος τοῦ βασιλέως ὃ Καντακουζη-. !

vóg τὴν βασιλείαν καὶ πᾶσαν τὴν διοίκησιν xai ἐξουσίαν avá- τ ξωσάμενος, εὐϑὺς βασιλεύει καὶ βασιλεὺς ἀνηγορεύϑη, καὶ τὴν 1 γυναῖχα αὑτοῦ δέσποιναν ἔστεψε, καὶ τῷ πρώτῳ υἱῷ αὑτοῦ ἐρυϑροῦ πεδίλου μετέδωχε, τὸν δὲ ἕτερον δεσπότην. ἐν τῇ Σπάρτῃ ἐποίησε, βουλόμενος πᾶσαν ἐξουσίαν καὶ ἀρχὴν ὑφ᾽

2. αὐτὸν ἐποίησεν om M καὶ ἐπὶ noààtà M — — 4 προσέ-

i«$€ Ῥ 9. 10y] 5; M το. ἐπεμελοῦγτας M “1. post ἔτος margo P: ἀπὸ χριστοῦ ατμαῦ". 12. πέμπτος χαὶ τεσσάρακο-

στὸς ἐτύγχανεν Ρ 14. 9.] πῶς ἐβασίλευσεν Ἰωάνγης ὃ Καντα- πουζηνός, καὶ περὶ τῆς αὐτοῦ βασιλείας. Μ, πῶς ἡ τῆς βασιλείας ἀρχὴ ἦλϑεν ἐπὶ τὰς χεῖρας τοῦ Κανταχουζηνοῦ Ἰωάννου χαὶ πῶς ἐβασίλευσε. P — 16. βασιλεύει χαὶ om P — 19. πεποίηχε Ρ ἀρ- χην x«i ἐξουσίαν P

administrandae rei publicae parem esse videret, lohannem Can- tacuzenum, magnum domesticum , cuius magna tum apud imperato- rem auctoritas erat, ei tutorem reliquit et imperii designavit admini- stratorem, «donec Iohannes filius iustam aetatem attigisset, eius- demque filiam iussit adolescenti iungi matrimonio. erat Andronicus ore suavi, ingenio miti, blandis moribus , animo erga omnes miseri- cordi. oderat hominum stipantium turbam; venationis: amantissimus erat. qua de causa alebat caues amplius mille et quadringentos , aves sive accipitres supra mille; quos qui curarent, propemodum totidem numerabantur. obiit anno 6849; vixit annos quinque et quadraginta, e quibus viginti annos imperavit. 9. Mortuo Andronico, Cantacuzenus , rerum omnium summa potestate et administratione regni auctus, statim imperium capessiL imperatorque proclamatur, ac coniugem ut dominam coronat et filio natu maximo calceos purpureos imperlit, minorem despotam Spartae

LIB. Ll. CAP. IX. Á1

éavrG καὶ τοῖς υἱοῖς αὑτοῦ κληροποιῆσαι. περὶ δὲ TOU fla. UN H 3 L A - » , y -» » » σιλέως Ἰωάννου xad γαμβροῦ αὐτοῦ οὐκέτι αὐτῷ ἔμελεν. av- δρυγνϑεὶς οὖν τῇ ἡλικίᾳ ὃ ᾿Ιωάννης ὠπήτει τὴν βασιλείαν λα- βεῖν ὡς γνήσιος διώδοχος καὶ χληρονόμος ἐκ τῶν τοῦ πεγϑε- poU χειρῶν. ἐκεῖνος δὲ οὐχ ἐβούλετο, ἀλλ᾽ ξαυτῷ καὶ τοῖς οἰοῖς αὐτοῦ ϑέλων κλῆρον ποιῆσαι. καὶ πολλαὶ μάχαι xai ͵ » 4, , « - ως «Ψ᾿ πόλεμοι ἐμφύλιοι ἀναμεταξὺ τῶν τοιούτων διαφορῶν ἐγένοντο καὶ κάκωσις καὶ φϑορὰ μεγάλη καὲ οὐαὲ καὶ χλαυϑμοὲ εἰς τὸ ὑπήκοον τὸ ταλαίπωρον. καὶ ὃ Ὀρχάγης τότε ἀδείας καὶ εὐ- ὁ καιρίας δραξάμενος τὰ ἐναπομείγναντα ὑποτελῆ “Ῥωμαίοις ἐν ? Bigvrü €» € )y ἐπὸιῇ | a9. 3 5» Θρυύάχ τῇ Βιϑυνίᾳ ὑφ᾽ ξαυτὸν ἐποιήσατο, καὶ αὖϑις ἐν τῇ Θρᾷκῃ ri ^ ?» " , H ' πρὸς τὴν Χερρονείαν περάσας πολίχνια τινὰ καὶ qQoovQta ἔλαβε. καὶ τινὲς μὲν τῶν ἐνδόξων καὶ εὐγενῶν καὶ τοῦ δή- μου τὸν Παλαιολόγον ὡς διάδοχον γνήσιον καὶ κληρονόμον - -» x ^ mM Βτῆς ἀρχῆς βασιλέα ἤϑελον, βοηϑοῦντες καὶ συμπονοῦντες αὐτῷ" τινὲς δὲ πάλιν τὰ ἐναντία φρονοῦντες ἔλεγον τὰ ὅσα ó ΠΠιχαὴλ ὃ βασιλεὺς ὃ προπάππος αὐτοῦ ἐποίησε τῷ Ἰωάννῃ τῷ ““αυκάρει, τυφλώσας αὐτὸν καὶ τὴν βασιλείαν λαβών, καὶ αὐτὸς ὃ ἔκγονος αὐτοῦ τὰ νῦν ὑπὸ ἑτέρων ἀνταποδίδοται " οχαὶ τῷ μέτρῳ ᾧ ἐμέτρηδαν οἱ πρὸ αὐτοῦ καὶ τὴν βασιλείαν ἔλαβον, καὶ οὗτος τὰ νῦν ἐντιμετρηϑήσεται. καὶ ὃ Παλαιο- λόγος ἀπορηϑεὶς καὶ sig ἀπόγνωσιν ἐλϑών, καὶ οὐκ ἔχων τι

1. χληρ.] ἔχειν P 6. x«i om P 10. ῥωμαίων M at. αὖϑις τὴν τῆς Θρῴχης χερρόνησον περάσας P 17. ὃ ante βασ. om P i8. τῷ ante “ασχάρεν. om P 20. τὰ μέτρον ὃ M

declarat, omne imperium potestatemque sibi et filiis. suis' comparare nisus. imperatorem lohannem, generum, nihil curat. hic quum adul- tus imperium ut heres germanus et legitimus e manibus soceri reci- pere cuperet, recusabat ille, sibi ac filiis possessionem eius tueri ^studens. multa certamina ac bella domestica ex his dissidiis orta sunt, vnde magna calamitas, pernicies, lamenta fletusque in miseros cives redundarunt. Orchanes, tum facultatem nactus et occasionem, quae Romanis adhuc iu Bithynia tributaria erant, in potestatem suam redegit, ac rursus in Chersonesum "Thraciae traiectus , oppida nonnulla et castella expugnavit. ceterum e proceribus optimatibusque ac plebe alii Palaeologum, ut successorem et heredem imperii legi- timum, imperatorem esse volebant eumque adiuvabant sustentabantque, alii, qui contraria sentirent, dictitabant, quae imperator Michael, il- lius abavus, in Iohannem Lascarim fecisset, quum eum oculis cum imperio privaret, eorum nunc poenas abnepotem eius aliis luere; et qua mensura maiores eius aliis mensi fuissent eripuissentque impe- rium, eadem illi nunc metiendum esse. Palaeologus, consilii inops

4a GEORGII. PHRANTZAE

ἕτερον πρᾶξαι, πρὸς τὸν Τούρκων ἀμηρᾶν Ὀρχώνην διέδρα- μὲν βοήϑειαν αἰτῶν, ἵνα τῆς βασιλείας τῆς πατρικῆς ἐγκρα- τὴς γένηται, καὶ τὴν ἀδελφὴν. αὑτοῦ εἰς γυναῖκα δῶσαι τῷ Ὀρχάνῃ. καὶ αὐτὸς μετὰ χαρᾶς τὴν αἴτησιν δεξάμενος, καὶ μάλιστα διὰ τὴν συγγένειαν, καὶ τὰ φρούρια ἃ ἐν τῇ Θράκῃ ὃ διερχόμενος ἤτοι περάσας ἔλαβεν αὖϑις τῷ βασιλεῖ Ἰωάννῃ τῷ ξαυτοῦ γυναικαδέλφῳ ἐχαρίσατο. καὶ τὰ πρὸς χρείαν δοὺς Βαὐτῷ οἵαν ἐβούλετο, καὶ ἐν τῇ πόλει περάσας τὸν Καντα- κουζηνὸν καὶ πενϑερὸν αὐτοῦ ἐκ τῆς βασιλείας ἐξέωσε καὶ ἐγκρατὴς πάσης πατρικῆς ἀρχῆς ἐγένετο. ὃ δὲ Κανταχουζη- 1o γὸς ὡς φυγὰς ἐν τῇ Σερβίῳ πρὸς τὸν γαμβρὸν αὑτοῦ τὸν . ταύτης κρατοῦντα ἐλϑὼν τὰς διατριβὰς ἐποιεῖτο, ἡσυχάζων διὰ τὸν φόβον τοῦ Ὀρχάνου" καὶ ἐζήτει πάντοτε καιρὸν ént- τήδειον, ἵνα, εἰ δυνατόν, πάλιν δοκιμάσας τὴν βασιλείαν ὑφ’

- » - , * - , , ἑαυτὸν ποιῆσαι ἐλϑεῖν. ἀκούσας δὲ τὸν τοῦ Ὀρχάνου Sarva-15

τον, xai πῶς ὃ υἱὸς αὐτοῦ vuovgargo τὴν ἀρχὴν διεδέξατο, στρατὸν οἰκονομήσας ἔκ v5 τῆς Σερβίας καὶ τῆς Βουλγαρίας, ἕνα πάλιν κατὰ τοῦ γαμβροῦ καὶ βασιλέως ᾿Ιωάννου ἔλϑῃ. ὃ δὲ βασιλεὺς Ἰωάννης ταῦτα μαϑὼν ἔστειλε πρέσβυν πρὸς. τὸν

πεγϑερὸν id ἐπιστολῆς περιεχούσης οὕτως. Ὁ: 20

'

10. “ Ἐγὼ μὲν πολλάκις κατὰ νοῦν συλλογιζόμενος ἐθαύ. μασα πῶς ἡ συνείδησις καὶ 7 διάκρισις καὶ τὸ γῆρας οὐκ

:- Ῥούρχων om P 7. x«i χεῖρα δώσας M. 8. ἐν om P 11. ὡς) Qyero P παρὰ P 14. δοκειμᾶσαι καὶ vj» M /— 21. 10.] ἐπιστολὴ Ἰωάννου τοῦ βασιλέως πρὸς τὸν Κανταχουζηνὸν τὸν πενϑερὸν αὐτοῦ. ΜΡ μὲν οὖν π. P

et rebus suis diffisus, quum aliud quod faceret non haberet, ad Or- chanem Turcarum ameram confugit, eiusque opem ad paternum regnum vindicandum implorat, sorore illi in matrimonium oblata. Orcha- nes, eam conditionem , propter aflinitatem maxime, cupide ample- xus, castella, quae in "Thraciam traiectus occupaverat, imperatori lohanni, fratri uxoris, donavit. deinde Iohannes, instructus ab eo- dem rebus omnibus, quibus egeret, et Cpolim adortus, Cantacuze- num socerum imperio deturbavit et paternum regnum recuperavit, Cantacuzenus fuga se in Serviam ad generum, eius regionis princi- pem, recepit, ibique quiete agebat, metuens sibi ab Orchane, atque tempus exspectabat opportunum, quo, si posset, efficeret, ut in ma- nus suas imperium rediret. itaque audito, Orchanem obisse filiumque eius Amuratem suscepisse imperium, e Servis et Bulgaris exercitum parat, adversus. Iohannem generum profecturus. imperator, re com- perta, legatum ad socerum cum epistola misit in hunc sensum con- scripta.

10. "Saepenumero cogitanti mihi mirum visum est, quomodo

"En Oo pai ie i

i ane RUC αι tm a c ctia.

TEE SAEI P REESE RIT RE

118.1. CAP. X. 43

^ - - 3 , ^ * jAiyyyot» , ἵνα καὶ và νῦν ἐνϑυμηϑῇς τὸν ϑάνατον καὶ τὴν - ^ - T ' χρίσιν τοῦ ἀπροσωπολήπτου ἐκείνου κριτοῦ, ἐν ἡ μέλλομεν I - * . πάντες γυμνοὶ καὶ τετραχηλισμένοι παρίστασθαι, καὶ vata ἥδ. , —- € , τὰς πράξεις καὶ ἔργα αὐτοῦ ἕκαστος τὴν ἀντάμειψιν λήψεταε, ἔδει yág σε ὡς συνετὸν καὶ πρακτικὸν καὶ τὰς γραφὰς καλῶς εἰδότα καὶ εἰς πάντα ἐπιτήδειον, ὥς σὺ λέγεις καὶ μεγαλαυχεῖς xat ἐπαί ἕνα εἰς αἴσϑησιν ἔλϑης τοσοῦτον καιρὸν τί ἂν εἴη ὃ παίρεσαι, ἵνα εἰς αἴσϑησιν ἔλϑῃς Q | » -—- ^ ^ AJ ^ παρ᾽ ἐμοῦ αἰτεῖς, καὶ τί τὸ σὸν δίκαιον νομίμως καὶ xuvortxog xarà τάξιν Ῥωμαίων καὶ συνήϑειάν ἐστι, xai οὐκ ἠρκέσϑης ἕως τοῦ νῦν τὰ τοσαῦτα σκάνδαλα xai τοσούτους ἐμφυλίους * , , ? U πολέμους καὶ φόνους καὶ αἱματοχυσίας καὶ ἀνδραποδισμους τῶν ὁμοφύλων καὶ Χριστιανῶν ἡμῶν ἀδελφῶν xoi τοσαύτην φϑορὰν sig πᾶν τὸ ὑπήκοον. ἔασον διὰ τοὺς οἰκτιρμοὺς τοῦ παναγάϑου ϑεοῦ ἵνα ἄνεσιν λάβωσι καὶ ἀνάπαυσιν μικρὰν τῶν κακῶν καὶ δεινῶν oL ταπεινοὶ καὶ ἐλεεινοὶ καὶ δυστυχεῖς ^ 5 LI Χριστιανοί, ἐν μὲν τῇ oie , ὡς οἶδας, τὸ μέγιστον κακὸν * , € — 5, , LI ^ , , * xai ϑηρίον ἡ τοῦ Ὀτϑμάνου γονὴ τοὺς πάντας διέφϑειρε vat ἀπώλεσε καὶ ἠφάνισε" xai ἄμφω, τούς τε φυγόντας ἐκ τῶν ᾿ * - ^ , , ? ἐχεῖϑεν χειμώνων xai συμφορῶν xai τοὺς ἐναπομείγαντας &v- οταῦϑα, ἀφήσωμεν ἵνα ἀναψυχὴν λάβωσι. καὲ ἐὰν περὶ τῶν RA - "ν ^ * » , e P * 2 ἐθνῶν τῶν μὴ νόμον ἐχόντων 0 ϑεῖος “Ιαβὶδ παρακαλῶν φη- di» ἵνα διασκορπισϑῶσι τὰ τοὺς πολέμους ϑέλοντα, πόσον

| | 1. ἤλεγχέ σεῦ Ty« κατὰ γοῦν ἐνϑ. M 2. 9 P 8. 5y- vg P ιτιὅ. δεινῶν) ódórvoy M — 17. yorz] ἀρχὴ P

conscientia, prudentia et senectus te non admonuerint, ut tandem de morte tua cogitationem susciperes, et iudicis illius, qui nullius ho- minis respicit personam, perpenderes iudicium, in quo omnes nudi et manifesti sistemur, et suorum quisque facinorum et operum accipiet mercedem. oportebat enim te, hominem, ut tu quidem gloriari soles, cordatum et rerum usu tritum et in sacris literis apprime versatum et ad oinnia habilem atque idoneum, tam longinquo tempore intel- lexisse, quid illud esset, quod a me peteres, quidve legibus, more et institutis Romanorum tibi conveniret, qui ne nunc quidem tantas turbas ac pugnas. caedesque civiles et servitutes popularium eL Chri- stianorum fratrum, summas denique subiectorum omnium miserias ex- citare cessas. per misericordiam dei clementissimi te obsecro, ut hu- miles, miseros et infelices Christianos a malis et infortuniis aliquan- tum respirare et quiescere patiaris. in Asia quidem, ut nosti, detesta- bilis ista pestis et bellua, Othmanica gens, omnes pessumdedit , per- didit, delevit. utrosque, tum qui effugerunt illas calamitatum tempe- states, tum qui hic remanserunt, sinamus, quaeso , animam recipere. quodsi de gentibus, quae lege carent, sanctus David, ut dissipen-

ΞΘ ΞΡ

ict

nia

44 GEORGII. PHRANTZAE

Eu

μᾶλλον χρῖμα ἕξομεν ἡμεῖς, οὕς ὃ Χριστὸς καὶ ϑεὸς ἡμῶν δ ἄφατον αὐτοῦ εὐσπλαγχνίαν τῷ οἰχείῳ αἵματι ἐξηγύρασε, xai νόμον καὶ ἐντολὰς ἐχαρίσατο ἡμῖν, τήν τὸ εἰρήνην καὶ ἀγάπην ἐνομοϑέτησδ σημεῖον πρῶτον xai κεφάλαιον τοῖς αὖ- τοῦ μαϑηταῖς ϑέλων εἶναι ἔφησεν" οἶδας γὰρ καλῶς καὶξ τοῖτο, καὶ τοῖς nor φανερόν ἐστι. καὶ ὃ ἐμὸς ἀείμνηστος — πατὴρ καὶ βασιλεὺς ἐκ μικροῦ ὄντα σὲ εἰς μέγα ἀξίωμα καὶ ὀφφίέκιον ἀνεβίβασε, καὶ ἕως καὶ βασιλείας ὀνόματος τῷ ϑα- γνάτῳ αὑτοῦ ἠξίωσέ oe. ἐνθυμήϑητι καλῶς .τὴν ἀγάπην καὶ πγευματικὴν διάϑεσιν ἣν εἶχε πρὸς σέ. καὶ ἐμὲ τὸν ταλαί-

πῶώρον καὶ δυστυχῆ εἰς χεῖράς oov παρέδωχε, καὶ τὴν συγγέ- γειαν προστάξας, ὥστε xai ἐν ὑστέραις ὥραις τῆς ζωῆς αὐτοῦ ἀνὰ ἡμῶν καὶ ὑμῶν γενήσηται, ὥρισε" καὶ τὴν πᾶσαν ἔξου- σίαν τοῦ διοικεῖν καὶ ποιμαίνειν ἐμέ τὸ xai τὴν βασιλείαν “Ρωμαίων εἰς χεῖράς σου ἐνεμπίστευσε. σὺ δὲ οὐχ ὡς ποι- V. μὴν ἐληϑινὸς εἰς ἅπαντα ἐποίησας καὶ οὐ παύεσαι ποιεῖν, ἀλλ ὡς ἄντιχρυς λύχος καὶ λῃστὴς καὶ χλέπτης" καὶ κατὰ πᾶσαν ἀνάγκην, εἰ δυνατόν, ϑέλεις καὶ βούλεσαι ἵνα ἐμὲ τὸν »ληρονόμον τῆς ἀρχῆς καὶ διάδοχον καὶ τεσσάρων βασιλέων ἀπόγογον τῆς βασιλείας γυμνώσῃς xad ἰδιωτεύσης καὶ σὲ τὸν , ἐδιώτην ὄντα βασιλέα ποιήσῃς. ἐγὼ δὲ τῇ ἀμάχῳ δυνάμει τὴν

res

i νι

OL US

m D

ina

ἜΒΗ ΤΥ LL :

2. ἔλεος αὐτοῦ M 5. ϑέλω Ῥ 2. ὄντος Ρ 8. ὄνομα M 13. γενήσεσϑαι P 17. x«i χλέπτης om P 18. ϑέλεις x«i βούλεσαι ἵνα ἐμὲ om P 19. χληρογόμος τ. ἄ. καὶ διάδοχος P 21. βασιλεῦσαι P

tur, quae bella excitent, precatur: quanto rigidius iudicium, nos ma- net, quos Christus, deus noster, infinita commotus misericordia, san- guine suo redemit, et lege mandatisque donavit, quibus pacem cari- tatemque mutuam imperat ut summum ac praecipuum discipulorum suorum insigne? hoc nec te fugit, nec ignotum est cuiquam. accedit, quod pater meus imperator, perpetua colendus memoria, ex obscuro te ad ma- gni muneris amplitudinem evexit, adeoque imperatorii nominis claritate morti iam vicinus te honestavit. reminiscere igitur, quo fuerit erga te animo et amore, quomodo miserum me et infelicem in manus tuas tradi- derit atque affinitate nos etiam post ipsius obitum coniunctos esse vo- luerit, et omne tum imperii, tum mei regendi custodiendique arbitrium tibi uni commiserit. at tu non verum omnium custodem, sed lupum et furem et latronem te praebuisti, nec talem te praebendi modum facis, aut quidquam praetermittis, quo, si possis, me, regni heredem atque successorem et quatuor imperatorum progeniem, imperio exutum , ad privatam vitam detrudas, te ex privato facias imperatorem. ego vero

LIB. 1. CAP. XI. 45

ἀδικίαν ἣν ἐποίησας elg ἐμὲ καὶ ποιεῖς, καὶ σὲ τὸν τὰ πάντα ' σχάνδαλα ποιοῦντα καὶ ἀρχὴν τούτων ὄντα ἐμ ii) rid τὸ εὐϑὲς ἐνώπιον κυρίου γενήσεται."

dr. “αβὼν δὲ τὴν ἐπιστολὴν ὃ αντακχουζηγὸς καὶ τὰ γε- | Bigouuévo ἰδὼν τὴν συνείδησιν οὐκ ἐκάμφϑη καὶ τὴν καρδίαν οὐκ ἐμαλάχϑη, ἀλλὰ τὴν πωρασχευὴν καὶ τὸ ἔργον τοῦ πολέμου πάντοτε ἡτοίμαζεν, ἐλπίζων ἵνα καὶ βοηϑειαν ἕξῃ παρὰ τοῦ ὠμηρᾶ. 6 δὲ βασιλεὺς Ἰωάννης ὡς εἶδε xai ἤκουσε τὸν στρατὸν τοῦ ἹΚαντακουζηνοῦ καὶ πεγϑεροῦ ἐρχόμενον καὶ ἑτοιμαζόμενον καὶ μὴ ἔχων ἀνεέστηνδι πρὸς τὸν ἀμηρᾶν. ᾿Ἵμουράτην ἐπρε- ᾿σβεύσατο, ἵγα ἔλϑῃ καὶ συμμαχήσῃ αὐτῷ. ὃ δὲ ἀμηρᾶς δεινὸς ὧν καὶ τὰς ἐννοίας ἑαυτοῦ docu pvpiépus δολίως ἔχων, μετὰ χαρᾶς δεξάμενος τὴν πρεσβείαν καὶ δώδεκα χιλιάδας στρατὸν rM dr ἔμπροσϑεν εἰς βοήϑειαν τῷ βασιλεῖ Ἰωάννῃ, εἶτα καὶ αὐτὸς μετὰ πλήϑους στρατοῦ περάσας ἐκ τῆς ᾿Ἵβύδου ἦλϑεν ἐν τῇ Θράκῃ, κατὰ τὸ φαινόμενον. μὲν ἵνα τὸν flags Aéa βοηϑήσῃ, ὑποκεχρυμμένως δὲ iva, ἐὰν τὸν καιρὸν εὕρῃ ἐπιτήδειον καὶ αὐτῷ ἀρέσκοντα, ὃ καὶ ἐγένετο, τόπους xai χώρας ξαυτῷ περιποιήσηται ἐν τῇ Εὐρώπῃ xai τὴν ἀρχὴν αὑτοῦ αὐξήσῃ. ὃ δὲ ἱΚαντακουζηνὸς μετὰ τῶν Σέρβων καὶ τῶν Βουλγάρων ἐλϑὼν κατὼ τοῦ Παλαιολόγου, καὶ εἰδὼς τὸν"

| 1. σὲ om M ἡ. ὧδε πῶς ἔλαβε τὴν ἐπιστολὴν ὃ Κανταχουζη- : vyóc. M 10. &uovoitó, M 12. διπλῶς M 17. εἰ καιρὸν P 18. ἐπιτήδειον καὶ αὐτῷ om M

| iniuriam , quam mihi et ante intulisti et infers etiamnunc, teque ipsum, omnium turbarum auctorem, divinae potentiae committo , et quod deo placitum est, fiat." 1;. Acceptis perlectisque his litteris, Cantacuzenus, nulla reli- gione tactus, nihil mutavit mentem, sed bellum adornare continen- ter pergebat, eliam ameram opem sibi laturum esse confisus. im- perator lIohaunes, quum exercitum Cantacuzeni soceri instructum esse et adversus se proficisci cognovisset, nec copias haberet, quibus | illis resisteret, ad Amuratem ameram misit, qui, ut se adiuvaret, eum invitarent. is, ut erat homo versutus et callide occultabat animi consi- . lia, legationem cupide et laetus excepit, ac duodecim millibus ad. subsi- dium lohanni ferendum praemissis, ipse deinde cum magno exercitu Abydo in Thraciam traiecit, specie, ut. imperatorem adiuvaret, re- vera, ut, si faveret occasio, quemadmodum favit, oppidis el regio- nibus in Europa acquirendis regni sui fines prolataret. Cantacuzenus cum Serviis ac Dulgaris contra Palaeologum profectus, quum amerae dolum auimadvertisset nec quidquam effecisset, forlunae suae dilflisus,

40 GEORGII PHRANTZAE

ἀμηρᾶν ὅτι διπλῶς διέχειτο, καὶ οὐδὲν κατορϑώσας τὰ πάντα i καταλιπὼν μοναχὸς ἐγένετο καὶ ἀντὲ Ἰωάννου Ἰωάσαφ ὠνομά-. E 095, κρατήσας τὴν βασιλείαν , ἕως οὗ xai ἐξώσϑη ὑπὸ τοῦ | γαμβροῦ πολεμῶν, ἔτη ἕξ xal μῆνας ἑπτά. ὃ δὲ ᾿Ἡμουράτης. 1 τὸν καιρὸν εὑρὼν ἐπιτήδειον , καὶ ἐν τῇ Θράκῃ Mp

καὶ τὰ τῶν “Ῥωμαίων βλέπων εἰς ἄκρον τεταπειγωμέναι διὰ 1 τοὺς ἐμφυλίους πολέμους καὶ συγχύσεις, καὶ οὐκ εἶχον Gy- -

τιστῆναι ταῖς δυνάμεσιν αὐτοῦ. τότε δὴ πρῶτον ἐν τῇ Εὐ. 1 Qon τὸ τῶν Ὀιϑμανλίδων γένος αὐϑένταις χεῖρα é»v- τῇ t Ooaxn ἔβαλον, xat τὴν Καλλιούπολιν ἔλαβε καὶ ἑτέρους οὐκ ὀλίγους τύπους xal χώρας καὶ φρούρια ἔκ τε τῆς τῶν “Ῥω j μαίων ἀρχῆς καὶ ἐκ τῶν ἑτέρων αὐϑθϑεντῶν Χριστιανῶν, και ἢ ϑὼς ἐν ὀλίγῳ ἐν τῇ τῆς ζωῆς αὐτοῦ διηγήσει δηϑήσεται. — ἦσαν γὰρ περάσαντες, ὡς προέφημεν, καὶ ἐν ἑτέροις καιροῖς 1i οἱ Τοῦῤκοι. ἐν τῇ Εὐρώπῃ εἰς τὴν Χερρόνησον τῆς Θρῴκης, ἀλλ᾽ οὐκ ἐδυνήθησαν στῆναι οὔτε κυριεῦσαι τοσούτους τόπους | καὶ φρούρια καὶ πόλεις ὡς τὼ νῦν, διότι πολλάκις μὲν νόμῳ 1 πολέμου ἐδιώχϑησαν, πολλάκις ὡς λῃσταὶ περάσαντες mau» |. ἔφυγον. λοιπὸν ὃ ᾿Αμουράτης καὶ τῆς ᾿αΑδριανουπόλεως ἐγκρα- 20 τὴς γενόμενος καὲ πολὺ μέρος ἐκ τῆς Maxedovíag xai BovÀ- | γαρίας καὲ Σερβίας, τέλος πάντων δὲ ἐγάπην μετὰ τοῦ Ba- | σιλέως ἕως τέλους τῆς ζωῆς αὐτῶν ποιήσαντες καὶ ὅρκους 1

3. τῆς βασιλείας P 10. ἀφέντες P 17. μεῖναι ἀλλ᾽ οὐδὲ P 1 18. δεατέ P 21. ztoàuuepog M ἥ

monachum induit ac pro Iohanne loasaphi nomen adscivit, rerum potitus, ' donec a genero bello devictus et regno exutus est, annos sex et menses 3 septem, iam quum Amurates, occasionem opportunam nactus, tanto cum | exercitu in 'lhracia paratus instructusque adesset, et res Romanas | propter turbas et bella civilia summopere afflictas esse videret, opi- - bus eius non iam poterat resisti; ac tum primum in Europa Othma- | nidarum genus in Thraciae principes impetum fecit, atque Amurates | Calliopolim cepit aliaque non pauca loca, oppida et castella tum Ro- - manorum , tum aliorum Christianorum principum, sicuti mox in vita eius exponemus. etenim transierant quidem, ut supra docuimus, etiam ' alias in Europam Turcae, in Chersonesum Thraciae, nec tamen con- . sistere potuerant , aut tot loca, oppida, castella, quot tum ceperunt, - expugnare, quoniam nunc iusto bello devicti repellebantur, nunc latronum instar traiecti refugiebant. deinde Amurates, etiam Adria- ' nopoli et magna parte Macedoniae, Bulgariae et Serviae potitus, postremo cum imperatore, quoad viverent, amicitiam fecit, inter- 1

LIB. I. CAP. XI. 47

| ἀναμέσον αὐτῶν, ἵνα τὰς συνϑῆκας καὶ τὴν ἀγάπην φυλάξωσι, Aie " * “ » , — καὶ εἷς ὑπὲρ τοῦ ἑτέρου ἔσται βοηϑύς. ' Οὗτος δὲ ὃ βασιλεὺς Ἰωάννης ἔσχε τούσδε τοὺς υἱούς, * ' , * 1 , Ανδρόνιχον τὸν δεσπότην, ΠΠανουὴλ τὸν βασιλέα, Θεύδωρον ἕὰ, » ; Ἵ ^ ^ t [41 - * δτὸν πορφυφογέννητον xat Ἱιχαὴλ τὸν δεσπότην " ὃς τῷ μὲν "πρωτογενεῖ ᾿Ανδροονίχῳ ὡς διαδόχῳ τῆς βασιλείας ἐν τῇ πόλει προστάξας εἶναι, τὸν δὲ βασιλέα κὺρ ἹΠιχαὴλ τοῦ διοικεῖν καὶ κυβερνᾶν τὴν Θεσσαλονίκην, τὸν δὲ Θεόδωρον τὸν πορ- φυρογέννητον μετὰ τὸ ἀποϑανεῖν τὸν τοῦ ἹΚαντακουζηνοῦ υἱὸν oéy τῇ Σπάρτῃ κύριον καὶ αὐϑέντην ἀπέστειλεν. ἐλϑὼν δὲ ἐν “ , € * "WS LP ^ ' , , * τῇ Θευσάλονῥᾳ" βασιλεὺς κὺρ Μανουὴλ καὶ ἀγάπην καὶ φιλίων εἶχε μετὰ τῶν ἀρχόντων xot πρώτων τῆς πόλεως Σερ- ρῶν, βουλὴν ποιήσαντες ἵνα τοὺς φύλακας Τούρχους τοὺς br - ὸ ᾿ 0 ἐπ , M ' L4 ; - * φρουροῦντας τὸ φρούριον ἀποχτείνωσι καὶ τὸ ἄστυ τῷ κὺρ 5 ἸΠανουὴλ δώσωσιν. αὑτὴ δὲ ἡ βουλὴ ovx ξλαϑὲ τὸν ἐμη-᾿ ρᾶν, καὶ στείλας τὸν Καραλί- πασιᾶν μετὰ στρατοῦ πλήϑους πολλοῦ κατὰ τῆς Θεσσαλονίκης ἐλϑεῖν καὶ τοῦ lMavovr, na- i ͵ ν “ E 4 3 -— € T ' , “ρήγγειλεν αὐτῷ μὴ ὃπισϑεν ἐλϑεῖν ἕως ov τὴν Θεσσαλονίκην ᾿ἁλώσῃ καὶ τὸν ἸΠανουὴλ δέσμιον ἀγάγῃ. ἀκούσας δὲ τοῦτο οὗ κὺρ ἸΠανουήλ, καὶ ϑεωρῶν ὅτι οὐκ ἐδύνατο ἀντιστῆναι το- σούτῳ στρατῷ, εἰς δειλίαν καὶ φόβον ἐνέπεσε, καὶ μὴ ἔχων E - - , » ^ Té ἕτερον πρᾶξαι φυγῇ τῇ σωτηρίᾳ ἐχρήσατο, θέλων ἐλθεῖν

4. Μανουὴλ τὸν βασιλέα om Ρ 6, πρωτογενγήτῳΟ 10. xv- - ρὸν M 12. ἔχων M 16. χαρᾶ dz P 22. τὴν σωτη- ρίαν P

β positis utrimque sacramentis, quibus se foedus et amicitiam culturos | et invicem sibi auxiliaturos esse sposponderunt. Habuit imperator Iohannes hosce filios: Andronicum despotam, Manuelem imperatorem , Theodorum Porphyrogenitum et Llichaelem: despotam: quorum natu maximum Andronicum, ut heredem im- | perü, in urbe esse, Michaelem imperatorem gubernare et ad- ministrare Thessalonicam voluit, "Theodorum Porphyrogenitum post. mortuum Cantacuzeni filium Spartam cum imperio misit. —'"Thessalo- nicam Manuel ingressus cum magistratibus et primoribus civitatis Serrarum pacem amicitiamque firmavit. itaque hi consilium inierunt , "Turcas praesidiarios, qui arcem tenebant, interficiendi urbemque de- dendi Manueli. non latuit hoc consilium ameram, qui Carali- pasia- nem cum magnis copiis adversus Thessalonicam et Manuelem misit, ac, nisi capta urbe et vincto Manuele, eum redire vetuit. hac re comper- ia, Manuel dominus, quum tanto exercitui non posse se resistere in- .. telligeret, metu ac timore percellitur, atque inscius, quid aliud agat, | fuga salutem quaerit et Byzantium ad imperatorem et patrem reverti |

*

48 GEORGII PHRANTZAE

πρὸς τὸν πατέρα καὶ βασιλέω ἐν τῇ πόλει. 0 δὲ πατὴρ διὰ τὸν φύβον τοῦ ὠμηρᾶ οὐκ ἤϑελε δεχϑῆναι αὐτόν, δειχγύων. ὀργὴν αὐτῷ καὶ μᾶλλον ἀπειλήσας σφοδρῶς. ἐλπίζων δὲ δεχϑῆναι αὐτὸν οἱ τῆς “έσβου δεσπόζοντες ἐλϑόντα ἐχεῖσε, αὐτοὶ ἀληϑῶς καὶ φαγερῶς οὐκ ἀνέσχοντο ἰδεῖν ἢ συνομιλῆσαι 5, αὐτῷ διὰ τὸν. τοῦ ἀμηρᾶ φόβον, ἵνα μὴ καὶ αὐτοὲ κινδυ- γνεύσωσιν. ἀποτυχὼν δὲ καὶ τῶν ἐχεῖϑεν ἐλπίδων, καὶ ϑεω- ρῶν ὅτι οὐδεὶς ἤϑελεν δεχϑῆναι αὐτόν, ταῦτα λογίζεται ἵνα αὐτοϑελὴς ἐν τῇ Προύσῃ πρὸς τὸν ἀμηρᾶν ὑπάγῃ καὶ Gvy- χώρησιν αἰτήσῃ. ἐλθὼν δὲ ἔμπροσϑεν τοῦ ἀμηρᾶ ὡμολόγει 1 τὰ ὅσα ἀγνοῶν ἔπραξεν: οὗτος δὲ ὃ ἀσεβὴς φρόνιμος ὦν, καὶ ἰδὼν τὴν ὑποταγὴν ἣν ἔδειξεν ὃ κὺρ ἸΠανουήλ, καὶ αὖ- τοϑελῶς ἔμπροσϑεν αὐτοῦ ἐλθόντος, μετὰ εὐσπλαγχνίας μδ8- γάλης ἐνηγκαλισάμενος κατεφίλει αὐτὸν καὶ χαρᾶς ἔμπλεως γέγονε. καὶ ἡμέρας τινὰς καθίσαντες τρώγοντες καὶ πίνοντες Y καὶ εὐθυμήσαντες καὶ πολλὰ εἰπόντες, καὶ χάριτας ἐπηγγεί- — λατο, καὶ σιτηρέσια δώσας ἔχειν ἐκ τῆς αὐλῆς αὐτοῦ. εἶτα ἕν τῷ μέλλειν ἐπανιέναι εἶπεν αὐτῷ κὺρ ἸΠανουὴλ “τζελεπῆ, γίνωσκε τοῦτο ἐκ τοῦ νῦν καὶ ἔμπροσϑεν. διὰ τὴν ὑποταγὴν ἣν ἔδειξας ἐλϑὼν πρός us xai ὁμολογήσας ἐνώπιον ἐμοῦ καὶ τοῦ 20 ϑεοῦ τοῦ πώντα τὰ κρύφια τῶν ἀνθρώπων γινώσκοντος τὰ

6. ἀμουράτου P ^ 10. Quzo& ἀμουράτου du. P 11. ἐξ ἀγνοίας P 13. αὐτοῦ ἐν ἔμπροσθεν M 15. ἡμέραις τισὶ M τρώγοντες x«i πιένοντες xai εὐϑυμοῦγτες post Linse P 20. ἐλϑεῖν MP í

decernit. at ille, ameram veritus, recipere eum noluit, ei iratum se esse ostendens adeoque vehementer minatus. sperans iam Manuel, a. Lesbi principibus receptum se iri, ad hos se confert. at nec hi palam eum videre et recipere ausi sunt, metu amerae, ut sibi ea res periculo ne esset. itaque quum, hac quoque spe deiectus, neminem se receptu- rum esse intelligeret, Prusam ultro abeundi et amerae conveniendi atque ab eo veniam petendi consilium cepit. in eius conspectum ad- missus, quae imprudens patrasset, confitetur. impius iste, homo cal- lidus, ' quum demissionem animi videret , qua sua sponte Manuel se adisset, magna eum benevolentia amplexus et osculatus ac summo gaudio perfusus est. diebus aliquot in epulis, compotationibus, oblecta- tionibus, colloquiis consumtis, ameras ei beneficia tribuit et victum e regia praebuit et abiturum ita allocutus est: '^sic dehinc, vir nobilissime, inquit, tibi persuadeto: propter obedientiam , quam praestitisti , ut adires me et coram me et deo, qui arcana hominum ommia perspicit , peccata tua confiterere, te non secus, ac filium, mihi carum esse scito. itaque nunc iam cave, ne quid simile in posterum agas, quando

118.1. CAP. ΧΙ 49

ἐσφαλμένα σοι, πληροφορήϑητι τοῦτο ἀληϑῶς" ὡς υἱὸν ἔχω ἀγάπην πρὸς σε. πλὴν πρόσεχε ἐκ τοῦ νῦν καὶ ἔμπροσθεν, ἵνα μὴ τοιούτων ἔργων ἐπιχειρισϑῆς, ὅτε μέγα σκανδαλὸν ἔστιν. οἶδας γὰρ ὅτε φίλοι καὶ ἀδελφοὲ ἐσμέν, xai ἀνὰ /€ » ? » , ν᾿ τ , ΜΡ 3 ' - ἡμῶν οὐκ ἔστε δίκαιον διαφορὰν καὶ μάχην eivat, ἀλλὰ μᾶλ- λον φιλίαν xai ἀγάπην. σὺ δὲ νέος φρόνιμος καὶ καλὸς εἰς τὰ πάντα καὶ ἐπιτήδειος ὕπάρχεις, καὶ οἶδας τοῦ ποιεῖν καὶ , » - - , Vivis L λέγειν. ἄρχου τῶν σῶν ἐν εἰρήνῃ, καὶ μὴ ζήτει τὰ ἀλλό.-. : : 7 NIE ͵ 2 , ' τς τρια: καὶ ἐὰν ἀνάγκη ἐστί σοί τις ὑπὲρ χρημάτων ἢ ἑτέρας συνδρομῆς χρήζεις, ἐγὼ πάντοτε ἕτοιμος ἔσομαι μετὰ χαρᾶς πληρῶσαι σοῦ τὴν αἴτησιν." καὶ ἕτερα πολλὰ εἰπόντες, ἀπέ. λυσεν αὐτὸν φιλοδωρήσας τὰ μέγιστα καὶ πρὸς τὸν βασιλέα καὶ πατέρα γράψας, ἵνα ἀσπασίως δέξηται αὐτὸν παρακα- - - * " bd - *

λῶν, καὶ φιλεῖν ὑπὲρ αὐτὸν καὶ συγχωρῆσαι αὐτῷ περὲ ὧν ᾿ 4... δὴ » D ' Asie » , ᾿ » - χατὰ ἄγνοιαν ἔπραξε. περάσας δὲ 0 Ἰμουράτης ἤλϑεν ἐν τῇ ᾿Αδριανουπόλει, βουλόμενος πόλεμον ποιεῖσϑαι κατὰ τῶν Ovy- yodv»* τινὰς δὲ τῶν σατράπων αὐτοῦ ἐν τῇ ᾿“΄σίᾳ ἀποοτα- τήσαντας μαϑών, τὴν παρασκευὴν ἐκείνην ἀφείς, μετὰ τοῦ βασιλέως κυρίου ἸΙωάνγου ὡς φίλοι κατὰ τὰς συμβάσεις αὖ-. ᾿ - * ; - , - τῶν περάσαντες ἦλθον xav αὐτῶν μετὰ πλήϑους στρατῶν, παρὼν καὶ ὃ κὺρ lMavovrA ἐγγὺς τοῦ πατρὸς αὐτοῦ.

12. Καὶ ἐν τῷ ἀπέρχεσθαι αὐτούς, λέγω δὴ τὸν ἀμη-

2. 9 ἀπέρχ ; λέγω δὴ μὴ

1 υἱῷ P — 3. τοιοῦτο ἔργον Ρ μεγάλων σχανϑδάλων αἴτιόν P 8. ζήτησον Μ' 11. εἰπόντος M 16. πολέμους P 22. ἐπανέρχεσϑαι M

Ἰ

magnae inde turbae orientur. nosti enim, amicos et fratres nos esse, nec fas est, exerceri inter nos discordiam pugnasque, sed amicitiam potius et benevolentiam coli, atque es tu adolescens prudens et ge- nerosus ek ad omnia idoneus et dicendi agendique peritus. quare quiete tua administra, aliena ne concupisce. quodsi pecuniae inopia labores vel alio egeas auxilio, semper paratus ero ad studiose grati- candum tibi, quod rogaveris" haec et alia multa postquam sermoni- us agitarunt, ameras Manuelem liberalissime donatum dimisit, datis d imperatorem, patrem eius, litteris, quibus illum hortabatur, ut sua causa filium benigne reciperet et amaret, eique, quae imprudens deli uisset, ignosceret. deinde Amurates in Europam traiectus , Adria- opolim proficiscitur, Hungaros bello domiturus. nonnullos autem de satrapis suis in Asia defecisse quum audisset, relicto illo apparatu, cum lohanne imperatore, ut amico et socio, ad eos compescendos cum xercitu revertit. comitabatur patrem Manuel dominus,

12. Hi quum discederent, adversus satrapas jin Asia seditiosos

Phrantzes. ή

5o GEORGII PHRANTZAE

ρᾶν xai τὸν βασιλέα, κατὰ τῶν ἀποστατησάντων σατράπων͵ ἐν τῇ dora, ὁ μὲν ἀμηρᾶς τὸν υἱὸν αὐτοῦ Moor τξελεπὴ Ι κατέλιπεν, ἵνα πάντα τὰ ὑποτελῇ αὐτῷ ἐν τῇ Εὐρώπῃ φυ- λάττῃ, ὃ δὲ βασιλεὺς τὸν δεσπότην κὺρ ᾿Ανδρόνικον τὸν πρω- τογενῆ υἱὸν αὐτοῦ τὼ τῶν Ῥωμαίων κυβερνᾶν εἴασεν wai ἐγνεμ- πίστευσεν αὐτῷ. αὐτοὶ δὲ οἱ νέοι αὐθεντόπουλοι εὐχαιρέαν. εὑρόντες καὶ εἰς ἄχρον φιλιωθέντες καὶ ὁμιλήσαντες συχνῶς, ὡμονόησαν μετὰ ὕρκων ἀναμεταξὺ αὐτῶν ὡς ἀδελφοὶ ὦσιν,

θιερχόμενοι τὰς χώρας χαὲ πόλεις" καὶ τὰς μὴ ὑποχυπτού-. σας τῷ ϑελήματι αὐτῶν, ἀλλὰ φυλαττούσας τὴν πρέπουσαν εὐγοιὰν εἰς τοὺς πατέρας, ἠχμαλώτιζον σκυλεύοντες καὶ ἀν- δραποδίζοντες, μαϑόντες δὲ τοῦτο ἐν τῇ ᾿Ασίᾳ ὃ ἀμηρᾶς καὶ ὃ βασιλεὺς λίαν ἐλυπήϑησαν καὶ ἠγανάκτησαν. ὃ οὖν ἐμη- ρᾶς ὑποψίαν ἔχων ἐν τῇ καρδίᾳ μὴ διὰ ϑελήσεως καὶ β λῆς τοῦ βασιλέως οὗτοι ἀπεστάτησαν, ἀποστείλας μηνύων. αὐτῷ μετὰ ϑυμοῦ εἶπεν ἵνα τρόπον τινὰ ποιήσῃ ὅπως τὸν ᾿Ἰνδρόνικον παιδεύσῃ, καὶ πληροφορηϑήσεται εἰ ὅ βασιλεὺς͵ οὐκ ἦν αἴτιος τῆς τοιαύτης βουλῆς" εἰ δὲ ἄλλως γενήσεται," αὐτὸς καὶ ὁ οἶκος αὐτοῦ καὶ πᾶσα ἡ ἀρχὴ τῶν Ρωμαίων ἡ ὄψεται. ὃ δὲ βασιλεὺς ἀπεκρίνατο λέγων ὅτε οὐκ οἶδεν οὔτε, ἐπίστατο, μετὰ ὅρκων μεγάλων, τὸ γεγονός" καὶ ἐὰν εἰς ὦ

2, μουσᾶν P 19. εἰ ὃ βασιλεὺς] ὡς P 23. ὅρχων, xci. μεγάλως τὸ γεγογὸς ἐλυπεῖτο P ᾿

' profecturi, ameras Mosem Tzelepem filium reliquit, qui interim omnia | Europae loca sibi vectigalia in officio contineret, imperator Andro-. mico despotae, filio natu maximo, rem Romanam administrandam tra ] didit commisitque. adolescentes regiae potestatis vicarii, hae usi op-. portunitate , amicitiam arctissimam coniungunt, crebro in colloquium. veniunt tandemque sacramento se obstringunt, ut ab illo inde tem. pore alter alteri quasi frater sit et in omni re socius. deinde a patribu deficiunt, atque provincias et urbes obeuntes, quae ipsorum voluntati non obsequebantur, sed debitam patribus fidem servabant, diripiunt. inque servitutem redigunt. hoc ubi in Asia Amurates et imperator. comperere, dolore et iracundia exarserunt; et ameras quidem au- ctoritate et consilio imperatoris illos descivisse suspicatus, ei iratus. significatum mittit: videret, quo modo Andronicum filium puniret et. sic fidem sibi faceret, non esse se istius consilii auctorem. sin aliter. faxit, et ipsum et domum eius et totum Romanum imperium exper- turum, quo ea res evaderet. imperator respondet et gravi affirmat.

p

LIB. I. CAP, XII. 51

gsigac τὸν υἱὸν τυχὸν εἶχεν, ἄνευ τιγὸς ἐλεημοσύνης εἶχε ᾿ παιδεῦσαι αὐτόν. ὡς δὲ τὰ τῆς “σίας διώρϑωσαν καὶ εἰρή- Ο γευσαν, περάσαντες ἦλθον εἰς τὴν Εὐρώπην, καὶ στρατὸν εὐθέως οἰκονομήσαντες ἔστειλαν κατὰ τῶν ἀποστατησάντων δυϊῶν, καὶ πολέμου γεγονότος τὸν τῶν ἀποστάτων στρατὸν ὃ ἀμηρᾶς χρήμασι καὶ λόγοις ἀπατήσας, ἐπιβουλὴν τοιαύτην ἐποίησαν: ἀφέντες αὐτοὺς ἔφυγον, καὲ τοὺς αὐϑεγντοπούλους ἐν τινε φρουρίῳ τοῦ Ζιδυμοτείχου καταφυγόντας ἐπίασαν, xai τοῖς πατράσι δῶρον τούτους προσέφερον. xoi ὃ ὠμηρᾶς οεὐϑὺς τὸν υἱὸν αὐτοῦ ἀπεχεφάλισεν, ὃ δὲ βασιλεὺς ϑέλων χαὲ μὴ ϑέλων διὰ τὸν φύβον τοῦ ἀμηρῶ τὸν δεσπότην κὺρ -Mdvógórixov τὸν υἱὸν αὑτοῦ τῶν ὀφϑαλμῶν ἐστέρησε καὶ ἐν τοῖς πύργοις τοῖς λεγομένοις ᾿Αδεμανίδες πλησίον Βλαχέρνων ἀπέκλεισε. τυχόντες μὲν καὶ ἕτεροί τινες σὺν αὐτοῖς νέοι ὅ συνηλικιῶται ἐπλανήϑησαν, παῖδες ἐνδόξων καὶ εὐγενῶν Χρι- στιανῶν καὶ Τούρκων, καὶ αὐτοὶ σαγηνευϑέντες τῷ ἀμηρᾷ ἐδόθησαν" καὶ οἱ πατέρες αὐτῶν παρόντες μετὰ δαχρύωνΒ ἐχελεύϑησαν ἵνα ἕκαστος τὸν υἱὸν αὑτοῦ οἰχειοχείρως ϑανα- τώσῃ " καὶ τοὺς μὴ πειϑομένους πρᾶξαι κατὰ τὸ προσταχϑὲν αὐτοῖς ἐν τῷ ἅμα κατὰ τὸν ποταμὸν δεδημέγους ἐβύϑιζεν ὁμοθυμαδόν, πατέρα τε λέγω xoi υἱόν. ταύτην ὠμότητα xat ἀπανθρωπίαν ὃ ᾿Αμουράτης ἐποίησεν, ἀεὲ εἰς τὰ πάντα χα- λῶς πολιτευόμενος. καιροῦ δὲ τινος παρελθόντος τινὲς τῶν

1. ἐλεημ. τινὸς παιδεῦσαι ἤϑελεν P 13. ἀνεμάδες P 18. idioysíQug P 22, dti] xci ἣν ἀεὶ P

-sacramento, facti ignarum et inscium se esse; atque filium, si in manu haberet, quominus puniret, nulla se misericordia commotum iri. re- bus in Asia compositis pacatisque, in Europam traiecti, exercitum con- festim instructum contra filios seditiosos miserunt, commisso bello, adolescentium milites, pecunia et blanditiis ab amera corrupti, insi- diose eosdem deseruerunt et profugos in castello quodam Didymoti- .chi comprehenderunt patribusque dono obtulerunt. ameras filium sta- τ την, decollari iussit, atque eiusdem: metu imperator facere non po- iuit, quin suum filium Andronicum despotam oculis privaret et turri- .bus, quae Ademanides dicuntur, iuxta Blachernas sitis, includeret. erant alii praeterea decepti, illustrium ac nobilium tam Christiano- rum quam 'lurcarum filii illis aequales, qui et ipsi capti amerae tra- . diti sunt. eorum patres cum lacrimis adstantes suum quisque filium manu sua interficere iubentur; qui imperio non paruerunt, cum filiis 'colligati, in praeterfluentem fluvium sunt demersi. adeo inhumanum crudelemque se praestitit Amurates, alioquin in regenda re publica |

52 GEORGII PHRANTZAE

ἐνδόξων καὶ εὐγενῶν «Χριστιανῶν xat "yogimá TOU ἀμηρὰ δεηϑέντες γράψαι πρὸς τὸν βασιλέα κύριον Ἰωάννην ἵνα τὸν δεσπότην κύριον ᾿Ανδρόγικον τοῦ ἀποχλεισμοῦ ἐλευϑερώσῃ" ὃ xai ἐγένετο.

Koi τῶν πραγμάτων οὕτως ἐχόντων ϑεωρῶν ὃ βασιλεὺς s

τὰ τῶν “Ρωμαίων πράγματα παντοιοτρύπως ὑποκοβέδενθα d

ταπεινούμενα καὶ εἰς ἀφανισμὸν παντελῆ ἡμέρῳ τῇ ἡμέρᾳ,

ἐρχόμενα, τὰ δὲ τῶν Τούρχων εἷς ἄκρον προχύπτοντα, τριή- pec τινὰς ἡτοίμασεν ἐμβὰς ἐν τῇ Ἰταλίᾳ ἐλϑεῖν αἰτῆσαι βοή--

ϑειαν παρὰ τῶν ἐχεῖσε αὐϑένεωνε tva μὴ ἡ βασιλεία * Po-.

μαίων κατὰ κράτος εἰς τέλος ἐκπέσῃ. καὶ ἐν τῷ μέλλειν

* , ] , * , » 1

ἐπανέρχεσϑαι τὸν deonóvgv κὺρ ᾿Ανδρόνικον πάλιν εἴασε δι- — ^ - " ' ES 1 ^

οικεῖν x«i κυβερνᾶν τὴν πόλιν καὶ τὴν βασιλείαν. πλεύ- -

σαντος δὲ τοῦ βασιλέως, ἔφϑασεν ἐν τῇ Ἰταλίᾳ ἐν τῇ τῶν * - , Li , ea 1 - ^ , Ἑνετῶν ὡραίᾳ πόλει, καὶ ἡ γερουσία ἅπασα τῆσδε τῆς πὸ- , —- 3 Γ᾽ ^ ld ^ 3 ——-

λεὼς ἀσμένως τοῦτον ἐδέξαντο" περὲ δὲ τοῦ βοηθῆσαι αὐτῷ

οὐκ ἣν φωνὴ καὶ οὐκ ἦν ἀκρόασις. κἀχεῖϑεν ἐξελϑὼν πρὸς

τὸν ῥῆγα Φραγκίας Κάρολον ἐλϑὼν οὐδὲν ἐκατώρϑωσε διὰ τὸ περισπωμένους εἶναι αὐτοὺς καὶ ἀναμεταξὺ μάχας χαὶ σκάνδαλα ἔχοντας. καὶ χρημάτων μόνον πλῆϑος ἀναλώσας καὶ δάγεια πολλὰ λαβὼν διὰ τὸ εἶναι μεγάλην τὴν ἐν Ἰταλίᾳ δαπάνην, καὶ εἰς Ἕνετίαν ἀναστρέψας ἔγραφε διὰ τὰ ἀυδγό.

- - LJ , , ko gov τῷ υἱῷ αὐτοῦ ᾿Ανδοονίχῳ ἵνα ποιήσῃ vgono» στεῖλαι -

mer. , ea ^ ὃ. ' (e cÀ s, δ , M 3 αὐτῷ χρήματα, πως τὰ δάνεια ἃ ἔλαβεν ἀποδώσῃ, καὶ ἀνα- 2. ἔγραψε P 7. τῇ} τρίτῃ M

laudatus. aliquanto post nonnulli spectati et nobiles Christiani atque — Agareni Amuratem rogaverunt, ut litteris Iohanni imperatori suade- ^. ret, Andronicum despotam e vinculis liberaret: nec nom satisfactum est -

illorum voluntati. : Rebus ita constitutis, imperator, quum: Romanum imperium omni

modo vilescere et in angustum redigi et in dies magis ruere in per- 3 niciem, contra Turcarum regnuni ad summum crescere fastigium ani- -

madverteret , comparatis aliquot triremibus, in Italiam vela fecit, ab eius terrae principibus , ne Romanorum imperium prorsus everteretur,

petiturus auxilia. commisit rursus, dum rediret, Andronico despotae - urbis et imperii procurationem. in Italiam delatus, primum Venetorum florentem urbem adiit, et honorifice quidem a toto. senatu exceptus .

esl, sed de subsidiis ἐν verba fecit et plane non audiebatur. inde

ad Carolum, Francorum regem, profectus, ne ibi quidem quidquam 1 obtinuit, quoniam principes inter se dissidebant ac factionibus bel- — lisque erant distracti. itaque nihil aliud, quam grandi pecunia inuti- - liter absumpta et gravi contracto aere alieno propter sumtuum in - Kalia magnitudinem, Venetias reversus, faselo misso, Andronico filio -

LIB. 1. CAP. XII. 53

Λώσῃ ἔτι iv τῇ ὁδῇ. αὐτὸς δὲ πάντοτε τῷ τῆς ἀρχῆς τρε- φόμενος ἔρωτι καὶ εἰς χεῖρας ταύτην λαβὼν οὐδὲν ἐφᾳόν- ᾿ vibe περὶ ὧν ὃ βασιλεὺς καὶ πατὴρ ἔγραφεν, ἀλλὰ μᾶλλον, | ὡς εἴπῃ τις, τὰς τοῦ πατρὸς προστάξεις καὶ γραφὰς ὡς ἐν δὕδατι γεγραμμένας ἐλογίσατο. ἀκούσας δὲ ταῦτα ἐν τῇ Oso-

σαλονίχῃ κὺρ ϊανουὴλ ὃ νεώτερος υἱός, μετὰ σπουδῆς xoi

προϑυμίας συνάξας χρήματα πολλὰ τὸν ἀριϑμὸν χρυσίου xai

ἀργυρίου ὡς ἔνι καὶ τριήρεις ἑτοιμάσας, ἐμβὰς ἐν τῇ Ἰταλίᾳ

τὸν πλοῦν, ὅπου ἦν ὃ πατήρ, ἐποίησε. καὶ προσκυνήσας το αὐτὸν xai καταφιλήσας χεῖρας καὶ πόδας, καὶ τοῖς δανει-

σταῖς τὸ δάνειον δώσας, τὸν πατέρα καὶ βασιλέα λαβὼν ἐν

τῇ ἹΚωνσταντινουπόλει ἐπανέστρεψε. διὰ ταύτην οὖν τὴν ai-

τίαν καὶ ὑποταγὴν ὃ ἸΠανουὴλ τὰ μέγιστα ὑπὸ τοῦ πατρὸς | καὶ πάσης τῆς συγχλήτου ἦν φιλούμενος, ὃ δὲ ᾿ἀνδρόνικος 15 ὑπὸ τοῦ πατρὸς καὶ ὑπὸ πάντων 5v μισούμενος. xai ὃ πα- τὴρ σὺν τῇ συγκλήτῳ πάσῃ τὸν ΙΠανουὴλ εἰς βασιλέα ἐψη- φίσατο, τὸν δὲ ᾿ΑἸνδρόνικον ἀπώσαντο. καὶ προσμένειν ἐν τῇ πόλει προστάξας ὃ πατὴρ καὲ ἐρυϑοοῦ πεδίλου μετέδωκεν αὐτῷ, καὶ διάδοχος τῆς βασιλείας ἀπὸ πάντων ἐλέγετο εἰ- 20vat. ὃ δὲ δεσπότης κὺρ ᾿Δίνδρόνιχος Ó τυφλὸς μαινόμενος ἣν τῷ ϑυμῷ καὶ τῷ ζήλῳ xai τὴν ἀδικίαν βοῶν, καὶ ἐκ τῆς περιφρονήσεως περιαλγὴς ἐγένετο, διισχυρεζόμενος ἔλεγεν ὅτι κατὰ τοὺς νόμους “Ῥωμαίων τάξιν vs καὶ συνήϑειαν 7 βασιλείᾳ ξαυτῷ καὶ τῷ υἱῷ αὐτοῦ ἁρμόζει ὡς πρωτοτόχοις,

*

2. λαχὼν εἶχεν οὐδὲν M

litteris mandavit, ut pecuniam sibi mittendam curaret, qua aes alienum, quod contraxisset, solveret et in reditu sumtum faceret. at ille, perpe- iuo imperii amore flagrans atque manu id tenens, nihil curabat, quod mandarat pater, sed eius iussa im aquà, ut quispiam dixerit, scripta existimabat. at Thessalonicae filius minor Manuel, re comperta, stre- nue ac studiose auri argentique quantum poterat conquisivit, para- tisque triremibus, in Italiam ad patrem cursum tetendit. reverenter eum salutavit, manus pedesque eius osculatus, ac pecunia, credito- ribus quae debebatur, numerata, cum eodem Cpolim rediit. propter hane causam et pietatem Manuel a palre et universo senatu non mi- mus diligebatur, quam iisdem exosus erat Andronicus: unde, reie- cio Andronico, Manuel a* patre et senatu imperator designatus, in urbe manere iubetur, et purpureis ornatur calceamentis atque ab omnibus habetur heres imperii. contra caecus iste Andronicus ira invidiaque insanire et iniuriam sibi íllatam clamare, contemtum acerbe ferre, atque dictitare, e legibus, institutis et inoribus Romanorum sibi ac filio suo , ut primogenilis, imperium deberi; a patre impera- | : | | | [

-

δά GEORGII PHRANTZAE

ὃ δὲ πατὴρ καὶ βασιλεὺς τὸν ]ανουὴλ ὑστερογενῆ ovra προ: τιμῆσαι ϑέλει καὶ διάδοχον τῆς βασιλείας ἀφῆσαι. — xal ἦν πάντοτε ἑστηκὼς καὶ διαλογιζόμενος, ζητῶν καιρὸν ἐπιτήδειον τρύπον ποιῆσαι καὶ βουλὴν ὅπως 7 βασιλεία ἑαυτῷ καὶ τῷ υἱῷ αὑτοῦ Ἰωάννῃ πάλιν γενήσεται. € nig 5 13. ᾿“ποθαγόντος δὲ τοῦ ἀμηρᾶ Lduovoarg ὃ υἱὸς αὖ-.- τοῦ ΠΠπαγιαζήτης ᾿Δλευτορὴς τὴν ἀρχὴν ἐδέξατο. ὃ οὖν χὺρ ᾿Ανδρόνικος ὃ τυφλὸς καιρὸν εὑρὼν ἐπιτήδειον ἐφάνη αὐτῷ ἵνα τοῦ ποθουμένου τύχῃ" καὶ μετά τινων τῶν φίλων αὖ- τοῦ συμβουλευσάμενος xal τῶν τῆς γυναικὸς αὑτοῦ συγγενῶν τὰ καὶ τοῦ πενϑεροῦ αὑτοῦ Πάρκου τοῦ τῆς Βουλγαρίας ἔτε μέρος δεσπόζοντος, καὶ μετὰ τοῦ υἱοῦ αὑτοῦ Ἰωάννου φυγὼν πρὸς τὸν ἀμηρᾶν “ῇπαγιαζήτην ἦλθον δεόμενοι ὕπως αὐτοῖς βοηθήσῃ xai τῆς βασιλείας γένωνται ἐγκρατεῖς, ἣ κατὰ χλη- govoutav καὶ νόμους Ῥωμαίων xai συνήϑειαν αὐτοῖς ἅἁρμό- 15 ζει ὡς πρωτοτόχοις: ὃ δὲ πατὴρ καὶ πάππος βούλεται dói- κῆσαι αὐτοὺς καὶ τῷ ὑστερογενεῖ, ὡς εἴπομεν, δῶσαι. ἐπηγ- γείλαντο ὅτι τελεῖν τῷ ἀμηρᾷ κατ᾽ ἔτος χρυσίου xai doyv- ρου χεντηνάρια οὐκ ὀλίγα καὶ προνόμιά τινα ἔχειν ἐκ τῆς πόλεως. Ó οὖν ἀμηρᾶς τὰς διχονοίας xoi μάχας αὐτῶν ϑεω- 20 ρῶν ἠγάλλετο κατὰ τὸν λόγον τὸν ἐπιχώριον τὸν λέγοντα “ὃ λύκος τὸ τοῦ ὠνέμου σφοδρὸν μετὰ κονιορτοῦ ἰδὼν ἠγάλλετο

2. ἀφίησι M 4. ἀναβολήν M 6. ᾿“ποϑανόντος — p. 56, 24: ἔτους cw capiti 12 tribuit P 7. μπαγιαξίτης ἱλντιρὶμ P 8. ἐπιτήδειον} ἔχρινε χαὶ M — 14. 5| oc P — a2. χογιορχτοῦ M, ποονιοχτοῦ P

^

tore Manuelem, natu minorem, sibi praeferri et designari successorem, pertinaciter in sententia perstabat, neque cessabat occasionem ac viam meditari, qua imperium sibi et Iohanni filio vindicaret.

13. Amurate amera mortuo, filius eius Baiazetes Aleutores regnum suscepit. iam Andronicus caecus ille, occasionem , ut sibi videbatur, opportunam nactus, qua voti compos fieret, cum amicis quibusdam et coniugis propinquis et Marco socero, qui etiam tum partem Bulga- mae tenebat, re deliberata, una cum Iohanne filio ad Baiazetem confu- git, eumque rogavit, ut se adiuvaret ad recuperandum imperium, quod ex legibus et consuetudine Romanorum hereditate ad ipsos perti- neret, ut primogenitos, a patre autem et avo per summam iniuriam Manueli, minori natu, destinaretur. promiserunt praeterea, amerae se quolannis auri et argenti centenaria multa pensuros esse et in urbe iura quaedam praecipua concessuros. ille gaudio exsultabat, quum eorum discordiam videret litesque, ut est vulgare proverbium; "exsi- liebat lupus, ubi vi venti excitari pulverem vidit" "opportuna, inquit, mihi ista res est," atque laete eorum voluntati obsecutus, equitum

LIB. I. CAP. XIII. 55

πηδῶν." εἶπεν “ἀγαϑὸς καιρὸς δι’ ἐμέ; xai μετὰ χαρᾶς τὴν αἴτησιν δεξάμενος καὶ δώσας αὐτοῖς στρατὸν ἱππέων χιλιώ- | dag ἕξ xai πεζῶν τέσσαρας ἦλθον κατὰ τῆς πόλεως. καὶ ἐξαίφνης ἔξω τῆς πόλεως νυχτὸς φϑάσαντες εὗρον ἐν τοῖς δ παλατίοις τῆς Πηγῆς τὸν πατέρα xai βασιλέα μετὰ τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ ΙΠανουὴλ καὶ ἀδελφοῦ" xai πιάσας ἀπέκλεισεν αὐτοὺς ἐν οἴκῳ τινὶ καὶ φυλάττεσϑαι προσετάξατο μετὰ μεγάλης φυ- Àexüc. xai οὕτως ὃ δεσπύτης κὺρ ᾿Ανδόρόνιχος μετὰ τοῦ υἱοῦ Ἰωάννου ἐγκρατεῖς τῆς πόλεως ἐγένοντο καὶ τῆς ἀρχῆς ἐπὲ έτη δύο καὶ μῆνας ἕξ. xai τὸν υἱὸν Ἰωάννην ἐλογίσατο πολ- λάκις ἀναγορεῦσαι εἰς βασιλέα. πλὴν ἀδύνατον ἦν διὰ τὸν βασιλέα καὶ πατέρα ἔτι ζῶντα. καὶ ὃ ἀμηρᾶς πολλάκις ἐμή- ψυσεν αὐτῷ ἕνα αὐτοὺς ἀποχτείνῃ καὶ ἐχποδὼν ἐκτινάξῃ, ἐὰν ϑέλῃ ἐν τῇ ἀρχῇ ὠνενόχλητος ἔσεσϑαι'" ὃ δὲ εὐλαβούμενος 5 οὐχ ἠϑέλησέ ποτε πατροχτόνος χαὶ ἀδελφοχτόνος γενήσεσϑαι. ἐν μιᾷ οὖν τῶν ἡμερῶν ἀπατήσαντες οἱ βασιλεῖς τοὺς φυ- λάσσοντας Βουλγάρους ἔφυγον καὶ περάσαντες καὶ οὗτοι πρὸς τὸν ἀμηρᾶν Ἰπαγιαζήτην ἦλϑον. καὶ ὃ γηραιὸς βασιλεὺς ἀναμιμνήσκων τὴν συγγένειαν τοῦ πάππου Ὀρχάνου xai τὴν φιλίαν. ᾿ἡ“μουράτου τοῦ πατρύς, καὶ ὅτι οὐκ ἔστι δίκαιον οὐδὲ τις νόμος συγχωρεῖ τοῖς πατράσιν οὕτω τοὺς φιλτάτους πράττειν καὶ ποιεῖν. ὃ δὲ καὶ βασιλεὺς Π]Παγνουὴλ ὑπέσχετο

6 x«i ἀδελφοῦ om P 9. xci μέρος τῆς M 19. ἀγαμγή-- occ P 21. τοῖς φιλτάτοις τῶν πατέρων οὕτω P, τοῖς πατράσε οὕτω οἱ φίλτατοι M: accusativos posuit Alterus.

millia sex et peditum quatuor iis concessit, quibuscum adversus

urbem proficiscuntur. quum ex improviso noctu prope urbem adve-

nissent, in palato: Peges imperatorem cum Manuele filio reperiunt.

comprehensos in dómum quandam concludunt et diligentissime cu-

slodiri iubent. hoc inodo Andronicus despota cum lohanne filio

urbe petitus, imperium annos duos et menses sex tenuit. lohannem

filium. imperatorem declarare saepe cogitabat, sed nom poterat pro-

pter patrem. adhuc superstitem. suadebat saepe ameras, occidendos

et e medio tollendos eos esse, si quiete tenere imperium vellet: at

(prudenter ille nolebat parricidii et fratricidii crimine se contaminare.

| ilaque accidit, ut quodam die captivi principes, Bulgaris custodibus deceplis, e carcere aufugerent. in Asiam traiecti, hi quoque Baiazetem

| ameram adierunt. ibi ünperator pater affinitatem Orchanis, avi DBaia- zelis, et eiusdem patris, Amuratis, amicitiam commemorabat, mone- batque, quam iniquum esset nec ulla lege permissum, parentes isto modo a liberis haberi; Manuel imperator tributum maius, quam

| frater, se illi peusurum esse pollicebalur, inque prünis promittebat,

!

|

|

|

|

|

56 GEORGII PHRANTZAE

δοῦναι τέλος ὑπὲρ τὸν ἀδελφόν * ἐξόχως δὲ ὑπέσχετο καὶ τοῦτο, — ἵνα κατ᾽ ἔτος ἐπὶ τὴν ὧραν τοῦ ἔαρος ἔσηται ἕτοιμος μετὰ στρατοῦ χιλιάδων δυοκαίδεκα πεζῶν τε καὶ ἱππέων εἰς συνδρομήν, ὅπου δ΄ ἂν καὶ ὃ ὠμηρᾶς βουλήσεται ἀπελϑεῖν, καὶ ἔσηται τοῖς φίλοις φίλος καὶ τοῖς ὀχϑροῖς ἐχϑρὸς ὁ εἷς ὑπὲρ τοῦ ἑτέρου. xaib5 μετὰ ὅρκων ταῦτα ἠσφαλίσαντο. καὶ ὃ ἀμηρᾶς ταῦτα ἀκού- Βσας ἔστειλε πρέσβυν τινὰ ἐκ τῆς αὐλῆς αὑτοῦ εἰς τὴν πόλιν, ἕνα γνωρίσῃ τὰς γνώμας καὶ τὰς ϑελήσεις καὶ βουλὰς τῶν ἀρχόντων καὶ τοῦ δήμου, ποῖον ἐκ τῶν δύο ἀδελφῶν εἰς βα-᾿ σιλέα ἠγάπουν. ἐλθὼν δὲ ὃ πρέσβυς καὶ καταλεπτῶς μαϑὼν τὸ κατέλαβε τὸς γνώμας καὶ τὰς βουλὰς σχεδὸν πάντων τῶν πολιτῶν, ὅτι διὰ πολλὰς αἰτίας τὸν κὺρ Πανουὴλ ἤϑελον βασιλεύειν αὐτοῖς. καὶ ποιήσας ταῦτα πάντα ἀναφορεῖν τῷ ἀμηρᾷ, εὐθὺς στρατὸν δώσας αὐτοῖς ἦλϑον ἐν τῇ πόλει. τοῦ οὖν δεσπότου κὺρ ᾿Αἰνδρονίκου καὶ τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ μὴ τϑ ἐχόντων τί πρᾶξαι ἢ πῶς ἀντισταϑῶσι, ὃ κὺρ ἹΠανουὴλ μετὰ τοῦ πατρὸς καὶ βασιλέως ἐγκρατεῖς γεγόνασι τῆς βασιλείας 44i τῆς πόλεως" καὶ εὐθὺς προστάξει τοῦ πατρὸς ὃ βασι- λεὺς κὺρ ἸΠ]Πανουὴλ τῷ διαδήματι τῷ βασιλικῷ ὑπὸ τοῦ πα- τριάρχου ἐν τῷ σεπτῷ ἀποστολείῳ ταινιοῦται. ἐβασίλευσεν λοιπὸν ὃ βασιλεὺς κὺρ ᾿Ιωάγνης μετὰ τὸ ἐξεώσαν τὸν πενϑὲ- οὸὺν αὑτοῦ τῆς βασιλείας, ἕως οὗ τὸ σκῆπτρον xal τὴν βα- σιλείας ἐξουσίαν πᾶσαν ἔδωκε τῷ υἱῷ κὺρ ]ανουὴλ καὶ βα- σιλέα ἔστεψεν αὐτὸν ἐπὲ ἔτους sc. τῷ δὲ δεσπότῃ κὺρ ᾿Αν-

3. ὅπου ἂν ὃ P 5, ὁ om P 13. ἀναφορὰν P

quotannis verna tempestate paratum se fore ad comitandum eum cum peditum equitumque duodecim millibus, quocunque ameras. voluisset ;. postremo suadebat, ut eosdem uterque amicos vel inimicos haberet.. horum fidem iureiurando stabiliunt. haec quum ameras audisset, le-. gatum e regia Cpolim misit, qui animis, voluntatibus et consiliis tun oplimatum, tum plebeiorum explorandis cognosceret, utrum e fratribus. Romani imperatorem sibi exoptarent. legatus postquam ad. venit, civium animis sententiisque occulte exploratis intellexit, tan-. ium non omues mullis de causis cupere, αὐ imperaret Manuel. ame-: ras, ommibus sibi renuntiatis, statim illis exercitum expediit, quo-. cum Byzantium | venerunt; quumque Andronicus despola et filius. — eius, quid agerent quove pacto se tuerentur, nescirent, Manuel cum — - imperatore patre urbe et imperio potitus, protinus eiusdem iussu a. patriarcha in templo apostolorum diademate imperatorio ornatus est. reguaviL ceterum lohannes post pulsum imperio socerum , donec so-. lium et imperium Manueli filio dedit cumque coronari imperatorem.

LIB. 1. CAP. XII. - 57

᾿ δρονέκῳ τὴν Θεσϑαλονίκην μετὰ συμβάσεως. 'δέδωχε τοῦ κα- ποικεῖν ἐν αὐτῇ" καὲ οὕτως πάντα τὰ τῶν Ῥωμαίων εἰρή- | ytvoav. Εὐρισχομένου δέ τινι καιρῷ τοῦ ἀμηρᾶ ἹΜπαγιαζήτου ἐν aj ἸΠακεδονίᾳ ἐγγὺς τῶν Σερρῶν μητροπύλεως, παρὼν ἦν ὃ ᾿ βασιλεὺς κὺρ Πανουὴλ κατὰ τὰς ὑποσχέσεις καὶ συμβάσεις ἃς εἶχον, καὶ ὃ ἀδελφὸς αὐτοῦ ὃ δεσπότης κὺρ Θεόδωρος καὶ ὃ κὺρ ἹΚωνσταντῖνος ὃ Ζ4ραγάσης xoi ὃ τῆς Σερβίας δε- ᾿σπύτης κὺρ ἀἀρέψανος: ἐλϑόντος Παύλου τοῦ Ἰαμωνᾶ; ἐκ οτῆς Πελοποννήσου, οὗ τὴν Moveufaotav κυβερνῶν. ἐκ πολ- λοῦ ὁ πατήρ, εἶτα καὶ αὐτὸς τὴν διοίκησιν τὴν τοῦ πατρὸς προστάξει τοῦ βασιλέως διεδέξατο, διὰ δὲ τὸ μάκρος τοῦ χρόνου ἀφορμὴν εὑρὼν περιεποιεῖτο τὸ ἄστυ ὡς κτῆμα ἴδιον. ἐνεχάλει τὸν τοῦ βασιλέως ἀδελφὸν πρὸς τὸν ἀμηρᾶν, ἀδικεῖ- 509a, λέγων ὕπ᾽ αὐτοῦ, καὶ τὴν ἸΠονεμβασίαν ἐκ τῶν χειρῶν αὐτοῦ δυναστικῶς ἐξέλαβε, καὶ μετὰ ὕβρεως καὶ ἀτιμίας. xal αἰσχύνης ἐκ τῶν ἐκεῖθεν ἐδίωξε. ὃ δὲ Mojuovác οὗτος γνώ- gipoc ἦν ἐκ πολλοῦ τῷ ἀμηρᾷ. λυπηϑεὶς οὖν μετὰ ϑυμοῦ ὃ ἀμηρᾶς μηνύσας εἶπεν τῷ βασιλεῖ, οὕτως ὅτι “οὐκ ἀρκεῖ ὑμῖν o εἰρηνεύειν, ἀλλὰ οὕτως ϑέλετε πράττειν κατὰ τῶν ἐμῶν ὑπο- aeg ; ἐγὼ γὰρ ὀμνύω σοι εἰς τὸν ϑεόν, παιδεῦσαι ἔχω τοὺς τὼ τοιαῦτα τολμῶντας." καὶ ἑτέρους λόγους σκληροὺς ἔφησε κατὰ τοῦ βαοιλέως καὶ τῶν ἑτέρων αὐϑέντων Χρι-

ἡ. ὁ δεσπότης om P 14. ἡγκάλει M 16. ἐξέωσε ΜῈ. ao. τῶν ὑποχειρίων ὑμὼν P

iussit, ad annum 6800. Andronico despotae e pactione Thessaloni- cam habitandam dedit; atque ita universa. res Romana pacata est. Cum Baiazetes ameras in Macedonia prope Serras urbem. aliquando commoraretur, imperator Manuel secundum pacta conventaque, quae fe- cerant, eiusque frater Theodorus et Constantinus Dragases et Stepha- . nus, Serviae despota , praesto fuerunt. advenit etiam e Peloponneso . Paulus Mamonas, qui, quum eius pater diu gubernasset Monembasiam, ipse quoque eam provinciam iussu imperatoris acceperat, sed, diu- iurnitate possessionis occasionem nactus idoneam, urbem sibi ut propriam vindicarat. is igitur fratrem imperatoris apud ameram cri- minabatur, quod Monembasiam violenter sibi eripuisset, indeque se cum conlumelia, dedecore et infamia expulisset. erat autem Ma- monas hic amerae dudum notus: unde is indignabundus imperatorem ita increpat: "num vobis satis non est pace frui, sed isto modo meos habere subiectos audetis? equidem, per deum iuro tibi ,-posse me, talia qui audeant, punire." alia praelerea aspera verba adversus

L

58 GEORGII PHRANTZAE

στιανῶν, περὶ ὧν εἰρήκαμεν. oi δὲ ἀκούσαντες ἕως καρδίας ἐλυπήϑησαν, καὶ ἔχτοτε ἐζήτουν καιρὸν ἐπιτήδειον καὶ εὖλο.. yov αἰτίαν ἵνα τὰς ὑποσχέσεις καὶ συμβάσεις καὶ ὑποταγήν. ἣν εἶχον μετὰ τοῦ ἀμηρᾶ, φύγωσιν. καὶ συμβάσεις καὶ ὃρ-

κους φρικτοὺς λάϑρα ἀναμέσον αὐτῶν ποιήσαντες τοῦ εἶναι ἢ

γνώμῃ καὶ ψυχῇ μιᾷ ἕως ϑανάτου, διὸ βεβαιότερον τῆς ἀγά- πῆς xai τοῦ συνδέσμου τούτου ἔστησαν. Iva ὃ βασιλεὺς κὺρ ἸΠανουὴλ εἰς νόμιμον γυναῖχα λάβῃ τὴν ϑυγατέρα τοῦ μην Κωνοταντίγνου τοῦ Ζραγάση.

Τοῦ δὲ ἀμηρᾶ ΠΠπαγιαζήτου ἐλϑόντος καὶ πολὺν. τῆς τὸ

Βουλγαρίας τύπον ἁλώσαντος ἔτι xai δουλώσαντος, 6 τῆς

I ἑρμαγίας βασιλεὺς Σιγισμόνδος ὄμαϑε τὰ γενόμενα. (τά. )

ὃ οὖν Σηλδμόνθυς τῆς Τ᾿ nian ὅ βασιλεὺς πρέῃβυν στεί- λας πρὸς αὐτόν, ἤτοι τὸν ἀμηρῶᾶν, ἔλεγεν ὅτι οὐκ ἦν δίκαιον

φίλοι ὄντες ἐν τῇ Βουλγαρίᾳ ἐπιβαλεῖν χεῖρα τὸν Gungüv ,15

ὅτι χατὰ τὸ προνόμιον τῆς βασιλείας αὐτοῦ ὃ τοιοῦτος τόπος ἐστίν. ἐλθόντος δὲ τοῦ πρέσβεως καὶ ταῦτα εἰπόντος τῷ

ἹΠμπαγιαζήτῃ, οὐδὲν ἕτερον ἀπεχρίϑη αὐτῷ εἰ μὴ μόνον ἐκ - t ^ » D , , τῆς χειρὸς παραλαβὼν αὐτὸν ἔδειξεν οἶκόν viva τούτῳ μέγαν

Éuovra ἔσωϑεν ἀπὸ παντοίων ὀργάνων πολεμικῶν. δομφαίων 20 yéu ——

τε καὶ ξίφων, & καλῶς ἡτοιμασμένα καὶ παρεσκευασμένα

ὑπῆρχον. εἶτα λέγει τῷ πρέσβει “λέξον ταῦτα τῷ αὐϑέντῃ - ^ e M 3, ^ , t o» 3 "

σου τῷ βασιλεῖ, ὅτι τὸ ἐμὸν δίκαιον, 0 ἔχω ἐν τῇ Βουλγα-

4- ueri τοῦ] τῷ P 6. διὰ τὸ p.? 9. τοῦ om P 12. 14.] πῶς ὃ ἮΝ Τερμανίας βασιλεὺς πρὺς τὸν duod ἀπέστειλε πρέ- opuyy. M 13. ó ante βασ. om P 14. ἦτον om P

imperatorem δὲ reliquos principes Christianos, de quibus dixi- mus , iactavit : quibus illi aliquamdiu afflicti, mox occasionem ido- neam et causam speciosam quaesiverunt, qua promissa , pacta et of- ficia, quibus amerae se obstrinxerant , effugerent. itaque postquam pactionibus et diris sacramentis clam se invicem devinxerunt, ut con- sensionem et concordiam servarent usque ad mortem, quo firmius esset huius foederis vinculum, statuerunt, ut imperator Manuel Constantini Dragasis filiam matrimonio legitimo sibi iungeret.

Quum PBaiazetes ameras multa Bulgariae loca cepisset et in po- testatem. suam redegisset , Sigismundus, Germaniae rex, de. ea re certior factus, (14.) legato ad eum misso, aequum esse negavit, quum essent amici, ameram manum iniicere Bulgariae, quae iure ad sui regni provincias pertineret. haec dicenti legato Baiazetes nihil respondit, sed

manu apprehenso domum amplam ostendit, omni armorum genere,

rhomphaeis gladiisque , bene dispositis et ndorastisy refertam. tum legatum allocutus: * haec, inquit, regi, domino tuo, renuntia: ius

M ORUEUNENEUUPEENS E T ERES NS

LIB. I. CAP. XIV. 59

Qa, ταῦτα τὰ ὅπλα wai αἱ παρασχευαὶ ἃς εἶδας εἰσίν καὶ τοῦ πρέσβεως ἀναφορὰν ποιήσαντος τῷ βασιλεῖ Σιγισμόνδῳ ἐν τῷ ἐπανελϑεῖν πρὸς αὐτὸν περὲ τούτων, ὃ βασιλεὺς ἐλυ- πήϑη λίαν διὰ τὸ ἀχοῦσαι ὑπὸ τοῦ πρέσβεως τὰ τοιαῦτα καὶ τὴν τοῦ ἀἐμηρᾶ ὑπερηφάνειαν" καὶ εὐϑὺς στρατὸν μισϑοφο-

ρικὸν πολὺν συνάξας, xai τὸν αὑτοῦ μᾶλλον ἑτοιμάσας καὶ πολλοὺς ἑτέρους αὐϑέντας προσκαλεσάμενος εἰς βοήϑειαν, ἄνευ

τινὸς μισϑοῦ ἢ ὀψωνίου καὶ μετὰ πλείστης χαρᾶς καὶ γενναίας

ψυχῆς καὶ ἀνδρικοῦ φρονήματος διήρχετο ὃ λαμπρὸς οὗτος στρά- lo τός, καὶ πάντα τοῖς ποσὲν ὑπέτασσεν τὰ τῶν Τούρκων φρούρια,

ἁλῶν καὶ σκυλεύων xai ἀφανίζων, ἕως xai τῆς Νικοπόλεως

περάσαντες ἔφϑασαν, χαϑάπερ ὕλη ἐπιτυχοῦσα φλογὲ ἰσχυρᾷ.

εἶτα ὃ βασιλεὺς Σιγισμόνδος, καὶ ἑτέρως ϑέλων στρατηγῆσαι

κατὰ τοῦ Ππαγιαζήτη, πρέσβυν ἔστειλε λάϑρα πρὸς τὸν βα- ὃ σιλέα κὺρ ἸΠανουὴλ καὲ τοὺς ἑτέρους αὐϑέντας, οὺς προέφη- μεν, ἵνα ἕτοιμοι καὶ προπαρεσκευασμένοι οὗτοι ὦσι καὶ τὸν ἐχϑοὸν τῆς πίστεως, εἰ δυνατόν, ἀφανίσωσι. αὐτοὶ τὸν xat- ρὸν ὡς γῆ διψῶσα τὸν Ouflgov ἐξ οὐρανοῦ ἀγαμένοντες, τὸν πρέσβυν μετὰ χαρᾶς δεξάμενοι τὰ πρὸς ἀνάγκην τοῦ πολέμου xoi αὐτοὶ λαϑραίως ἡτοίμαζον. ὃ Ππαγιαζήτης οὖν ἀχούσας τὴν τοῦ Σιγισμόνδου βασιλέως ἔφοδον εἰς λογισμοὺς οὐκ ὀλίγους xai φόβον ἐνέπεσε, καὶ τὸν στρατὸν αὑτοῦ ἑτοίμως καὶ μετὰ βίας συναϑροίσας καὶ καλῶς ἑτοιμάσας πρὸς τοὺς ἀντιπάλους ὥδευε. φϑασάντων δὲ τῶν στρατῶν ἐγγὺς τὸν πόλεμον ἀνῆ- ὅψαν οἱ Γερμανοὶ πρῶτον xai οἱ Γαλάται, καὶ συμπλοκῆς γε-

meum, quod in Bulgaria exerceo, haec esse arma apparatusque, quos vidi- sti.^ Sigismundus rex haec quum audisset a legato, ex eo nuntio et arrogantia amerae gravem dolorem percepit; et confestim magno exercitu mercenario coacto et suis ipsius copiis instructis aliisque multis principibus auxilio vocatis, sine ulla mercede vel victu, prae- clarum hunc et generosi animi spiritusque plenum exercitum educit , qui omnia Turcarum castella capit, subiicit, diripit, evertit, donec Nicopolim perventum est, velut silvam invadens flamma. tum Sigis- mundus rex, etiam aliunde Baiazetem bello lacessere cupiens, clam ad imperatorem Manuelem et reliquos principes, quos supra commemoravi, legatum misit, ut prompti et parati essent. ad hostem hunc fidei fundi- tus, si possent, delendum. illi talem occasionem, ut sitiens terra aquam e. coelo , exspectantes, legatum laetabundi exceperunt et bellum ipsi quoque occulte parabant. interim Baiazetes, Sigismundi regis adventu comperto, in varias cogitationes metulhque incidit, et copiis suis prompte et strenue coactis ac bene instructis, adversus hostes profi-

60 GEORGII PHRANTZAE

γομένης διὰ κακοβουλίαν và τῶν Χριστιανῶν ἐσφάλησαν, xai τὸ πᾶν ἀπώλεσαν στράτευμα, καὶ φεύγοντες ἦσαν ἀμετάτρε.. πτοι. καὶ ἐν τῷ φεύγειν οἱ Τοῦρκοι πολλοὺς ἀπέχτειγαν xai ἠχμαλώτιζον, οὐ μόνον ἀσήμου καὶ στρατοῦ κοινοῦ, ἀλλὰ καὶ ἐξ αὐτῶν τῶν περιφανῶν καὶ ἐνδόξων καὶ εὐγενῶν αὐϑέντων, 5 ἐν οἷς ἦσαν ὃ δοὺξ τῆς ΠΙπουργουνδίας, ὅ κόμης τῆς ᾿Αβέρ- σας καὶ ὃ μέγας ἀρχιτρίχλινος τοῦ τῆς Φραγκίας δηγὸς καὶ. ἕτεροι οὐκ ὀλίγοι περιφανεῖς καὶ ἔνδοξοι. μόλις δὲ xal au- τὸς ὃ βασιλεὺς Σιγισμόνδος μετὰ τοῦ πρωτεύοντος τὸν σταυ- οὺν φοροῦντος τῆς ἀδελφότητος Ῥόδον, ἀχάτιον μικρὸν vU- τι χόντες εὑρεῖν, ἐμβάντες τὸν Ἴστρον ἐπέρασαν xai τὴν σωτη- oíav ἐπορίσωντο. ὃ δὲ ἀμηρᾶς πᾶσαν τὴν ἀποσκευὴν αὐτῶν.

Βχερδήσας χαὶ τῆς τοιαύτης ϑαυμαστῆς νίκης περιτυχὼν ἀνελ- πίστως καὶ δόξης ἔμπλεος καὶ χαρῶς γενόμενος, καὶ ἰδὼν ὅτι ὃ βασιλεὺς κὺρ ἸΠανουὴλ καὶ οἱ ἕτεροι αὐϑένται, περὲ ew! ἔφημεν, οὐ. κατὰ τὰς ὑποσχέσεις καὶ συμβάσεις ἃς εἶχον ἀνα- μεταξὺ ἐποίησαν, ἵνα αὐτῷ ακολουϑήσωσι, καὶ ἐνωτισϑεὶς. 1ü ὅσα οὗτοι πάντες ἐβουλεύοντο κατ’ αὐτοῦ, μάχην μεγάλην κατὰ τοῦ βασιλέως ἐκήρυξε, καὶ ἐλθὼν τὴν πόλιν διὰ ξηρᾶς καὶ ϑαλάσσης ἀπέκλεισεν ἐν ἔτει GÀ , πολιορχῶν αὐτὴν. παν- 2c τοιοτρύπως καιρὸν καὶ χρόνον πολύν.

6. ᾿“βερσίας P 8. δὲ μετὰ βίας x«i M 9. στρατὸν M 13. χερδήσας ἐπεριποιήσατο καὶ M 20. ζω P 21. χαιρῶ καὶ χρόγω πολλῶ ;

ciscebatur. quum sibi propinqui essent exercitus, Germani et Galli pugnam primi civerunt, et congressu facto, imprudentia res Christiana labefactata et exercitus universus dissipatus est. fugiebant sine re- spectu, et in fuga a Turcis multi occidebantur aut capiebantur, non obscurae solum et gregariae multitudinis, sed etiam ex ipsis claris et honoratis nobilibusque principibus, in quibus dux Burgundiae, co- mes Aversae et magnus architriclinus regis Francorum aliique haud pauci clari et illustres viri fuerunt. quin aegre rex ipse Sigismundus cum magistro fratrum. Rhodiensium crucem gestante, inventa parvula cymba, Istrum. traiecit salutemque expediit. ameras omnibus eorum sarcinis potitus tamque admirabilein victoriam praeter opinionem con- secutus , gloria et laetitia redundabat, quumque imperatorem Manue- lem et ceteros principes, de quibus diximus, conventis, quae fece- rant, ut se sequerentur, non slelisse videret, atque cuncta audivis- sel, quae illi omnes adversus sé moliebantur, grave bellum impera- tori indixit, et anno mundi 6900 terra marique obsidione urbi ad- mota, diu eam omni modo oppugnavit.

LIB. Il. CAP. Xv. 61

(o χῇ, Ἐν τῷ τοῦ καιροῦ ἐχείνου διαλήμματι ὁ ᾿Ιωάνγης ὃ τοῦ δεσπότου κὺρ ᾿Ανδρονίκου υἱὸς καὶ ἀνεψιὸς τοῦ βασι- λέως κὺρ Π]ανουήλ, περὲ οὗ πολλάκις ἔφημεν, ἐγγὺς ὑπάρχων πάντοτε ἐκ πολλοῦ τῷ ἀμηρᾷ (χαὶ σιτηρέοια μεγάλα εἶχεν τ ἐξ αὐτοῦ, ἀκολουϑῶν καὶ συγοδεύων αὐτῷ, καὶ οἰκιωκὸς ἦν πάντοτε καὶ φιλούμενος), μαϑὼν ὅτι τινὲς διέβαλλον αὐτὸν πρὸς τὸν ἀμηρᾶν λέγοντες ὅτι “οὐκ ὀρϑῶς φρονεῖ πρὸς σὲ ὦ ἀμηρᾶ ὁ Ἰωάννης, ἀλλ᾽ ἐπίβουλός ἐστι" καὶ εἰ οὕτως οὐκ - εἶχεν, ἡ πόλις καὶ ὃ βασιλεὺς Ó ϑεῖος αὐτοῦ ὑπέκυπτεν &v τοχαὲ ἐδουλώνετο ,' ἐνωτισϑεὶς δὲ οὕτως τὼ γενόμενα καὶ τὰ

περὲ αὐτοῦ ϑρυλλούμενα, φοβηϑεὶς τὸ ὀξὺ καὶ ἀπότομον τοῦ

ἹΗπαγιαζήτου, ἵνα μὴ τὴν ζωὴν κινδυνεύσῃ, ἐν μιᾷ τῶν vv-

κτῶν ἔφυγε καὶ πρὸς τὸν ϑεῖον καὶ αὐτοκράτορα ἔρχεται. ὃν

ὃ βασιλεὺς καὶ ϑεῖος ἀσμένως ἐδέξατο ὥσπερ τι δῶρον mo-. τὔλυτελές, καὶ κατεφίλησε xai ἠγκαλίσατο αὐτὸν καὶ τὰ πρέ- ποντα σιτηρέσια σημειωσάμενος ἔδωσεν αὐτῷ. ἡμερῶν οὖν 'παρελϑουσῶν ὃ βασιλεὺς ἐβουλήϑη ἐλϑεῖν εἰς ᾿Ιταλίαν. καί τινα βοήϑειαν αἰτῆσαι, λογιζόμενος τοῦ ἀπολαῦσαι τῆς βοη- ϑείας, ἐπειδὴ οἱ αὐτοὶ αὐθένται ὑπῆρχον ἡ αἰτία τοῦ ἄραι 2010» ἀμηρᾶν τὴν μάχην κατὰ τῆς πόλεως, ἣν ἐποίησε καὶ ποιεῖ —— ἕνεκεν τοῦ ἀπεοταλμένου παρ᾽ αὐτῶν πρέσβεως, ὡς εἰπομεν, δι’ οὗ τὴν ὁμοφωνίαν ἐποίησαν ἵνα ὦσι πιώντοτε κατὰ τοῦ ἀμηρᾷ καὶ ὃ εἷς ὑπὲρ τοῦ ἑτέρου βοηϑὸς ἔσηται, καὶ ἀλλή-

ή. καὶ om Ρ ^: 12. τῇ ζωῇ P: οἵ, p. 63, 23.

15. Ea tempestate Tohannes, Andronici despotae filius et impe- ratoris Manuelis ex fratre nepos, de quo saepe verba fecimus, e longo inde tempore apud ameram assiduus, a quo victum habebat largum, quem sequebatur comitabaturque quacunque, et cui semper in fami- liarissimis et intimis erat, postquam apud ameram a quibusdam se accu- sari sensit, qui eum Daiazeti non bene velle, sed struere insidias dice- "bant: id enim nisi faceret, aiebant, urbem et imperatorem, patruum eius, in officio futurum fuisse et servitio: haec igitur et quae alia de eo circum- ferebantur postquam audivit , propter acre et praeceps Baiazetis ingenium vitae suae timens, nocte quadam aufugit et recepit se ad patruum im- peratorem is eum cupide, tanquam munus aliquod pretiosum, osculo et amplexu excepit, victumque idoneum ei praeberi iussit. interiectis 'aliquot diebus, imperator subsidia petitum in Italiam proficisci decre- vit. ea nacturum se esse propterea confidebat, quod eius ipsius regio- nis principes in causa erant, cur ameras bellum adversus Cpolim sus- ceperat: quod is fecerat faciebatque propter legatum, ut. docuimus, ab illis missum, cuius opera pactionem inierant, ut amerae semper ad-

62 GEORGII PHRANTZAE

λοις συναρωγεῖν. xai ἐν τῷ μέλλειν ἐξιέναι τὸν βασιλέα ἐκ τῆς πόλεως, τὸν ἀνεψιὸν αὐτοῦ κὺρ ᾿Ιωάννην καταλιπὼν ἵνα διοικῇ καὶ κυβερνᾷ τὴν πόλιν καὶ ἀντιμάχηται τοῖς ἐναντίοις, ὅ TI ι ^ , , ' Hd " δὲ βασιλεὺς τὴν δέσποιναν καὶ σύζυγον λαβὼν καὶ eic Πελοπόν- νήσον ἐλϑὼν ἐν τῇ Σπάρτῃ ἐγγὺς τοῦ ἀδελφοῦ χὺρ Θεοδώρου 5 ' » είν» D ἂς (v 4 ' 3 c H ᾽ 'ιταύτην εἴασεν" 0 δὲ ἐν Ἰταλίᾳ ὅδεύυει. φϑάσας οὖν 0 βασιλεὺς ἐν Ἑνετίᾳ κἀκεῖϑεν πρὸς τὸν δοῦκα Πεδιολάνων ἐλϑὼν παρὰ τοῦ δουκὸς μετὰ τιμῆς μεγάλης καὶ δαψιλείας ἔτι δὲ καὶ δορυφορίας ἐδέχϑη, καὶ ἵππους καὶ στρατιώτας πολλοὺς δώσας αὐτῷ ἵνα LI * Cw , με » , € ^s LI πιρὸς τὸν ῥῆγα Φραγκίας ξλϑῃ, ἐπαγγειλάμενος ὃ δοὺξ τί x βασιλεῖ", ἐὰν καὶ οἱ ἕτεροι ὁμοφρονήσωσι, xai αὐτὸς Ó δοὺξ ἰδίως καὶ αὐτομάτως ἔλϑῃ καὶ τῷ βασιλεῖ καὶ τῇ Ρωμαίων εἰρχῇ βοηϑήσῃ καὶ μὴ ἐάσῃ κινδυνεύουσαν. ἐλθὼν οὖν ὃ βασιλεὺς xoi ngog τὸν ῥῆγα Φραγκῶν εὑρεν αὐτὸν ἐν ἐσϑε- γείᾳ βαρυτάτῃ ἔχοντα καὶ ἔξω φρενῶν ὑπάρχοντα - καὶ οὗ «τ , - 3 ' 3 - , ^ σύμβουλοι αὐτοῦ οὐκ siyóv τι ἀποχριϑῆναι μόνοι. ὃ uiv βασιλεὺς ἄπρακτος ini τὴν Κωνσταντινούπολιν ἐπανέστρεψεν ἐπὲ ἔτους αὐε΄ Σεπτεμβρίου wy. 16. Ἐν τούτῳ τῷ ἔτει ὃ ἀμηρᾶς παγιαζήτης χατὰ ; , ^ ^ " , μῆ9 7 ^ ^ 7 ; τῆς Πελοποννήσου τὸν l'axovz - πασιὰν καὶ τὸν Μρεναζην2 ἔοτειλε μετὰ στρατοῦ χιλιάδων πεντήκοντα" καὶ ἐν τῷ ἀπέρ-

8. δϑωροφορίας M 10. βασιλέα ΡΟ 11. ὁμοφωγήσωσι Ρ 12.

χαὶ τῷ --- κινδυνεύουσαν) κινδυνεύουσαν τὴν πόλιν τὴν ntguga- v] x«i ὡραίαν καὶ τῶν πόλεων βασιλεύουσαν βοηϑῆσαι Ρ 20. βρενέζην στείλας M ^ — 21. ἐπαγέρχεσϑαι M

versarentur et mutuo sibi opem et auxilia praestarent. abiturus ex urbe imperator, lohannem ex fratre nepotem ad eam interea regen- dam et impetum hostium propulsandum reliquit. ipse cum imperatrice coniuge in Peloponnesum profectus, Spartae eam apud Theodorum fratrem deposuit et ltaliam versus processit. primum Venetias venil ; inde ad ducem Mediolanensium perrexit, qui eum honorificentissime atque magno cum sumtu et cum satellitibus excepit, eidemque equi- tum peditumque magnum comitatum ad regem Francorum dedit, pol- licitus, si ceteri consentirent, semet illi et imperio Romano sua sponte auxilio venturum ac discrimen depulsurum esse. ad regem Fran- corum quum venisset, morbo gravissimo eum conflictantem et mentis impotem reperit; nec habebant consiliarii eius, soli quod illi respon- sum darent. itaque re infecta imperator Cpolim rediit, anno 1405, mensis Septembris die 13.

16. Eodem anno Baiazetes ameras Giacup-pasianem et Brenazem in Peloponnesum cum exercitu quinquaginta millium misit: qui et in ipso itinere et in Peloponneso multis incommodis , calamitatibus ac seryiliis

LIB. I. CAP. ΧΥΙ.. 63

χεσϑαι αὐτοὺς ἐν τῇ ὁδῷ xai ἔνδον τῆς Πελοποννήσου φϑά- σαντες πολλὰ κακὰ καὶ δεινὰ καὶ ἀνδραποδισμοὺς τοῖς Χρι- στιανοῖς ἐπέϑηχαν, καϑὼς ἐν ὀλίγῳ ἐπὶ τῆς ζωῆς τοῦ ΠΙπα- γιαζήτου ῥηϑήσεται. ὃ δὲ δεσπύτης κὺρ Θεύδωρος ϑεωρῶν δτὰ τῶν Ρωμαίων πράγματα ὅτι οὕτως κακῶς διέχειντο, καὶ τὴν πόλιν τοσοῦτον καιρὸν κινδυνεύουσαν ἀποκεχλεισμένην xt στενοχωρουμένην ὑπὸ λιμοῦ πολλοῦ, ὁμοίως xai τὸν τῆς Πε- λοποννήσου πόλεμον, xai βλέπων ὅτι οὐδεὶς τῶν Χριστιανῶν αὐϑέντων ἤϑελεν αὐτοῖς βοηϑῆσαι, xai ἀπορηϑεὶς ὅλως, nt- τοράσας ἐν τῇ Ῥύδῳ μετὰ τριήρεως τὴν τῆς Σπάρτης ἀρχὴν ἐπεπωλήκει τῇ ἀδελφότητι τοῦ προφήτου καὶ βαπτιστοῦ ᾿ἴω- ἄννου. στείλαντες οὖν ἡ ἀδελφύτης τινὰς τῶν σταυροφόρων ἐν τῇ Σπάρτῃ iva. ἐγκρατεῖς τῆς ἀρχῆς ὡς κύριοι καὶ δεσπύται γενήσωνται, ὃ λαὸς ὡς εἶδεν αὐτοὺς καὶ ἤκουσε τὰ γενό- τ μένα, ὥρμησαν μετὰ ξύλων xai πετρῶν μετὰ ϑυμοῦ δραμόν- τες, ἵνα τοὺς ἀπεσταλμένους σταυροφόρους ἀποχτείγωσι. ὅ δὲ ἀρχιερεὺς τοῦ τύπου σταϑεὶς καὶ ὁμιλήσας, iva μὴ τοι- αὐτη ἀταξία γενήσηται, ἐδυσώπει τὸν λαόν, καὶ πειϑόμενοι τοῖς τούτου λύγοις τοῖς σταυροφύροις τριῶν ἡμερῶν διορίαν φοέδωσαν, ἵνα ἐκ τῶν δρίων τῆς Σπάρτης μετὰ εἰρήνης ἀνα- | χωρήσωσιν: εἰ δὲ ἄλλως πράξωσιν, αὐτοὶ ὕψονται. ἰδόντες οὖν οὗτοι ὅτι οὐδὲν κατώρϑουν ἀλλὰ μᾶλλον ϑόρυβος καὶ σκάνδαλα ἐγίνοντο καὶ τὴν ζωὴν μάλιστα ἐκινδύνευον, ἐγερ-

3, ἐποίουν P 6. χινδυνεύουσαν om M 8. βλέπων] χαχὸν ϑεωρῶν M 11. ἐμπεπωλήχει infra — — 17. τοῦ τόπου om M 19. λόγοις καὶ δημηγορίᾳ τοῖς P

Christianos afflixerunt, ut paulo infra in vita Baiazetis narrabitur. Theo- dorus despota, quum rem liomanam tam male affectam et urbem tam diu periclitantem , obsessam et gravi fame oppressam, deinde Pelopoune- sum bello vexatam, et Christianorum principum nullum sibi auxi- liaturum videret, omni spe abiecta, una triremi Rhodum traiectus, Spartae principatum societati Iohannis prophetae et baptistae vendidit. misit ea societas Spartam crucigeros aliquot ad eam provinciam occu- ;pandam et sibi viadicandam ut dominis. quibus incolae conspectis et auditis, quae acta essent, hortante iracundia, cum clavis et saxis ad eos occidendos procurrunt. at superveniens et intercedens eius regio- nis episcopus, ne tales turbae orirentur, obiurgabat multitudinem, quae dictis eius obsecuta, trium dierum spatium crucigeris concessit, quo e Spartae finibus quiete excederent. si secus fecissent, ipsos ex- perturos, quo ea res evasura esset, illi, quum nihil se efficere, sed turbas ac tumultus excitari atque vitam suam in discrimen adduci vi-

64 GEORGII PHRANTZAE

ϑέντες ἐπανέστρεψαν οἴκαδε. οἱ δὲ Σπαρτιᾶται τὸν πρύεδρον αὐτῶν καὶ δοῦκα ἐψήφισαν εἶναι, καὶ πολιτικῶς καὶ ἐχκλη- σιαστιχῶς ἤϑελον κρίνεσθαι καὶ κυβερνᾶσϑαι ὑπ’ αὐτοῦ. ὃ δὲ δεσπότης κὺρ Θεύδωρος ὡς εἶδε τὰς ἐλπίδας ψευσθϑείσας, | τὰ χρήματα ἃ ἔλαβε τῇ ἀδελφότητι ἐχτίνας ὄπισϑεν,, eig5 Σπάρτην ἐν τῇ αὑτοῦ ἀρχῇ ϑέλων ἐλϑεῖν, οὐκ ἤϑελεν deyOn- | ναι αὐτὸν ὃ δῆμος, ἀλλὰ μάλιστα καὶ ὕβρεσιν ἐνέπλυνον. xai πολλῶν λόγων γενομένων καὶ σκανδάλων τέλος ἐμεσίτευσεν ὅ ἀρχιερεύς, καὶ πάλιν ἐδέχϑησαν καὶ ἔστερξαν αὐτὸν εἶναι — - ὡς καὶ τὸ πρότερον. πλὴν πρὶν τοῦ τὴν κατοχὴν λαβεῖν αὐ- 10. τὸν συνϑήκας μετὰ ὅρκων συνέστησαν, iva μὴ εἰς τὸν αἰῶνα, ἐνθυμηϑῇ ὅσα ἐποίησαν.

17. Ἐν δὲ τῷ καιρῷ ἐκείνῳ ἐπὲ ἔτους ...., δὲ ἣν αἷ- τίαν εἰρήκαμεν, καὶ ὃ δεσπότης κὺρ ᾿Ανδρόγιχος τὴν Θεσσά- : λογίκην τῇ τῶν “Ἑνετῶν γερουσίᾳ ἐμπεπωλήχει διὰ φλωρία 15. χιλιάδας πεντήκοντα. 3

'H δὲ ἐλευθερία τῆς πόλεως ἐκ τοῦ ἀποκχλεισμοῦ οὕτως 1 γέγονεν. ἀκούσας ὃ ἀμηρᾶς ὅτι ὃ Ντεμίρης ὃ βασιλεὺς Xxv- ϑῶν καὶ Ἰ]Παοσαγετῶν ἔρχεται κατ’ αὐτοῦ ἵνα μετὰ στρατοῦ — | μυριαρίϑμου πόλεμον συνάρῃ, ϑέλων καὶ μὴ βουλόμενος 1jv20 πολιορκίαν καὶ τὸν πόλεμον καὶ ὠποκλεισμὸν τῆς πόλεως ἔλυσε, καὶ ἀγάπην μετὰ τοῦ βασιλέως ἐποίησε μεϑ᾽ ὅρκων, xai ἐν

2. εἰς δοῦχα P — 4. ψευσϑῆναι Μ 5.τὰ χρήματα ἀπέδωχε: καὶ ]

ϑέλων ἐλθεῖν ἐν τῇ Σπάρτη οὐχ P ει, μηχέτι M 1.5. τὰ- Ὁ δὲ ποιῆσαι P 13. Ἐν — πεντήχοντα om P 19. x«i MeG- — — σαγετῶν om P 20. μυριαριϑμήτου πολλοῦ M

derent, castris motis, domum redierunt. Spartani episcopum etiam praesidem suffragiis constituerunt et ab eo rem suam tam civilem quam ecclesiasticam administrari voluerunt. "lheodorus, quum se spe fal- sum esse vidisset, pecunia, quam acceperat, societati restituta, Spar- iam in provinciam suam rediturus, non recipiebatur a populo, sed exagitabatur conviciis. post multos tandem sermones et tumultus, con- ciliante episcopo, eum recipiunt et pristinum obtinere gradum pa- liuntur. priusquam tamen restitueretur, sacramentis eum obstrinxe- runt, ne unquam memor esset, quae fecissent. E

17. lllo tempore, anno . . . . propter eam, quam commemoravi mus, causam, etiam Andronicus despota Thessalonicam Venetorum senatui quinquagenis florenorum millibus vendidit.

Urbs obsessione hoc modo liberata est. ameras, audito, Demirem, Scytharum et Massagetarum regem, cum innumeris copiis contra se proficisci, quamvis invitus, tamen obsidionem et oppugnationem urbis solvit, atque pace cum imperatore facta et sacramentis confir-

LIB. I. CAP. XVIII. 65 τῇ «oía περάσας τοῦ δεχϑῆναι τὸν πόλεμον καὶ τὴν; ἔφοδον τοῦ Ντεμίρη τὸν στρατὸν ἡτοίμαζεν.

18. Ἐπὶ τῆς βασιλείας λοιπὸν τοῦδε τοῦ αὐτοκράτορος Β

χὺρ ΙΠανουήλ, ἐν τῷ ἀποχλεισμῷ τῆς πόλ ἢ τό 7] Led q^ (9 μῷ τῆς πόλεως, τῷ τότε καιρῷ d 2 , » T ᾽ ᾿ , ' ᾿ , ᾿ , D ἐγεννήϑην ἐγὼ ἔτει ὠπὸ χτίσεως xóouov c29', «Αὐγούστου X,

ἀνεγεννήϑην δὲ διὰ τοῦ ϑείου βαπτίσματος ὑπὸ τῆς δσιωτά- τῆς μητρὸς ἁγίας Θωμαΐδος, περὶ ἧς ἐν τῷ προσήκοντι τόπῳ καὶ ἁρμόζοντι διηγησόμεθα τἀληθές. ἀφ’ οὗ δὲ τοῦ δεχάτου ἔτους μέχρι καὶ τοῦ ὀγδοηκοστοῦ Exrov πολλῶν γενομένων ἀναγ-

Lo καίων καὶ μνήμης ἀξίων βούλομαι διηγήσασθαι. λέγω δὴ ἐν

πρώτοις περὲ τῆς εἰς τὴν δύσιν ἀφίξεως τῶν πέντε υἱῶν τοῦ Ύ » - , » - ' - - ἀμηρᾶ τοῦ Ππαγιαζήτου, ἡγουν τοῦ ]MMovoovAuavov, τοῦ Moo,

. τοῦ Ἰεσσαί, τοῦ ΠΠεεμέτη καὶ τοῦ Ιωσούφ, ὃς ἐγεγόνει Χριστια.-

* 3 » » , ^ - , ^ voc καὶ Ζημήτριος ἐπωγομασϑη, περὲ τοῦ ϑανάτου τοῦ βασι-

(ἢ λέως κὺρ Ἰωάνγου ἐν τῇ Θεσσαλογίχῃ καὶ τῆς ἐλεύσεως ἐκεῖσε

τοῦ βασιλέως κὺρ lMavovz καὶ υἱοῦ αὐτοῦ, καὶ τῆς τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ δεσπύτου κὺρ ᾿“Ἰνδρονίχου ἐκεῖ ἀποχαταστάσεως,, καὶ τοῦ ϑανάτου τοῦ δεσπότου χὺρ Θεοδώρου τοῦ πορφυρο- γεννήτου εἰς τὴν “ακεδαιμονίαν ἤγουν sig τὴν Σπάρτην, xad

10100 βασιλέως καὶ ἀδελφοῦ αὐτοῦ κὺρ lMavovzA ἐν τῇ Πελο-

L] F] Li * * , - ΕῚ M , ποννήσῳ ἐλεύσεως. καὲὶ τὸν ϑάγνατον τοῦ ἀμηρᾶ Movooviua-

2. ἑτοιμάζων M. caput autem 18 cum hoc coniungit P, omisso summario 3. 18.] Πῶς ἐγεγνήϑη ὃ Φραγνιζῆς ὃ χαὶ συγγρα- φεὺς τοῦ παρόντος βιβλίου. Μ 5. ἐγὼ τῆς βασιλείας αὐτοῦ ἔτει ἀπὸ δὲ ToU χόσμου γενέσεως c39 M 8. δὲ τοῦ om P 9. Éxrov] ἐκ τῶν P 13. τοῦ μεχεμὲτ τοῦ Iegei P 14. περὶ om M (6. χαὶ τοῦ υἱοῦ P 17. δεσπότου om P 19. ἤτοι P ἐν τῇ Σπάρτῃ M.

mata, in Asiam traiectus, ad excipiendos impetus Demiris exercitum parabat.

18. Ceterum regnante hoc imperatore, Manuele domino, dum «urbs obsidetur, ego in lucem editus sum, anno ab orbe condito 6909, die Augusti tricesimo. regeneratus sum per sacrum baptisma opera venerabilis matris "homaidis, de qua loco opportuno ad veritatem referam. a decimo autem anno ad octogesimum sextum quae accide- rint multae et memorabiles calamitates, enarrabo. dicam primum de quinque Baiazetis amerae filiis in occidentem traiectis, Musul- mano, Mose, lessai, Mehemete et Iosupho, qui Christianus factus Demetrius appellatus est, de imperatore lohanne Thessalonicae mor- tuo, et Manuele imperatore, filio eius, illuc profecto, et eius filio, Andronico despota, ibidem restituto, de 'Theodoro porphyrogenito. de- spota Lacedaemone sive Spartae exstincto, et de imperatore Manuele, fratre. eius, profecto in Peloponnesum ; deinde exponam, quomodo

Phrantzes. 5

66 GEORGII PHRANTZAE

vov παρὰ τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ JMoo7; διηγήσομαι, καὶ περὶ τῆς τριέτους μάχης αὐτοῦ δὴ τοῦ Π]ωσῆ μετὰ τοῦ βασιλέως κὺρ. ἹΜανουήλ, καὶ τῆς περὲ τὼ μέρη τῆς «αρίσσης ἐχτυφλώσεως Ὀρχάνου τοῦ υἱοῦ τοῦ ΠΠουσουλμάνου παρὰ τοῦ ϑείου αὐτοῦ Ἰωσῆ, καὶ τῆς ἐλεύσεως ἀπὸ τῆς ἀγατολῆς εἰς τὴν δύ- 5. σιν τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ JMezuérg τοῦ καὶ Κυρίτζη, καὶ τῆς ἀποστροφῆς εἷς τὴν ἀνατολὴν καὶ πάλιν ἐλεύσεως αὖ- τοῦ διὰ τῆς πόλεως ἐν τῇ Θρῴάκῃ ἤτοι ἐν τῇ Εὐρώπῃ, xui τῆς νίκης αὐτοῦ. καὶ τὸν ϑάνατον τοῦ Π]Πωσῆ εἴπω, ἔτι δὲ καὶ τοῦ δευτέρου υἱοῦ τοῦ βασιλέως κὺρ Πανουήλ, τοῦ. πρὸ τοῦ Κωνσταντίνου, τὸν ϑάνατον ἐν τῇ Πήὶονεμβασίᾳ. ἀλλὰ καὶ περὶ δύο ϑυγατέρων αὐτοῦ, καὶ τῆς γενγήσεως τοῦ. αὐϑθεντοπούλου κὺρ Μιχαήλ, καὶ τοῦ ϑανάτου αὐτοῦ ὑπὸ λοιμώδους νοσήματος. ὁμοίως καὶ τοῦ ϑανάτου τοῦ τζελεπῆ. κὺρ “ημητρίου τοῦ υἱοῦ τοῦ σουλτὰν ΠΙπαγιαζήτη καὶ ἀδελ- 15 φοῦ τοῦ ἀμηρᾶ lMesuérp* αὐτὸς δὲ γενόμενος Χριστιανός, ὡς πρὸ ὀλίγον ἔφημεν, καὶ τῷ ϑείῳ βαπτίσματι ἀνεγεννήϑη, καὶ ὃ βασιλεὺς καὶ ὃ ἀμηρᾶς ἸΠεεμέτης ὃ ἀδελφὸς αὐτοῦ. πλεῖστα σιτηρέσια ἔδωσαν αὐτῷ, ζήσας μετὰ τὸ βαπτισϑῆναε — ἔτη ἑπτὰ 'πρὸς κύριον ἐξεδήμησε. καὶ περὶ τῆς γεννήσεως 20 τοῦ αὐθεντοπούλου κὺρ Θωμᾶ. ταῦτα μὲν διὰ τὸ τῆς ἡλι- — κίας μου ἐντελὲς χαλῶς καὶ ἀκριβῶς εἰδότος μου" τὰ δὲ

3. .“Ταρίσσου M 6. μεχεμὲτ P 7. ἐπιστροφῆς P 10. τοῦ

πρὸ τοῦ om P 16. μεχεμὲε xci τῷ ἀνωτέρῳ Ἰωσὴφ τῷ γε- »ομένῳ Χριστιανῷ,, ὡς P 17. ἀναγεγνηϑέντι ὃ P 18. με-- [A]

χεμέτης P 19. 0c C. P 20. περὶ om P 21. μὲν] δὲ ΜΡ, 22. ατελὲς οὐ χαλῶς M

Moses Musulmano amerae fratri suo morlem intulerit, cum Manuele imperatore per tres annos bellum gesserit et circa Larissam excaeca- verit Orchanem , Musulmani filium; quomodo huius frater Meheme- tes, qui etiam Cyritzes appellatur, ex oriente in occidentem trans- . ierit, inde redierit in orientem, et rursus trans urbem in Thraciam. - vel Europam traiectus, reportaverit victoriam. tum obitum Mosis ex-. - plicabo, et filii secundi Manuelis imperatoris, qui Constantinum. | praecessit, mortem , qua is Monembasiae decessit. dieam etiam de duabus filiis eius, atque. Micbaelis principis natali ac morte pestilen-- 1 tia ei allata. item mortem attingam Demetrii Tzelepis, Baiazelis δι] σις tani filii; et Mehemetis amerae fratris, qui Christianus factus, ut paulo ante monuimus, et sacro baptismate regeneratus, ab impera- lore et fratre Mehemete amera magna salaria accepit, et annos 86- otem postquam baptizatus erat, ad dominum concessit; dicamque de

homae principis matali: atque haec quidem propter aetatis maturi- tatem bene et accurate doctus; quae autem ante me matum facta nar.

LIB. I. CAP. XIX. 67

πρὶν τῆς ytvvnotOG τῆς ἐμῆς ὅσᾳ εἰρήκαμεν, τὰ μὲν ὑπὸ ἀξιοπίστων καὶ σοφῶν συγγραφέων γεγραμμένα μέρος εἴδο- μεν, τὰ δὲ ὑπὸ ἀρχόντων τῆς βασιλικῆς αὐλῆς καὶ βουλῆς . χαὲ τῆς συγκλήτου σοφῶν καὶ συνετῶν xai γηραιῶν ἀκούσα- μεν. xoi πῶς σιγῶν παραλείπω. ^19. Τῇ δὲ εἰκοστῇ ὀγδόῃ τοῦ Ἰουλίου μηνὸς τοῦ &Ov ἔτους ὃ Ντεμίρης 6 βασιλεὺς ΠΠασσαγετῶν xai Περσῶν καὶ βορείων ( Σκχυϑῶν τὸν ἀμηρᾶν “παγιαζήτην ἠχμαλώτισε καὶ τὴν γυναῖκα

᾿ αὐτοῦ χαὲτὸν υἱὸν αὐτοῦ JMoozv xai ἑτέρους οὐκ ὀλίγους ἄρχον-

τας τῆς αὐλῆς αὐτοῦ, καὶ πάντα τὸν στρατὸν αὐτοῦ διεσκέδασεν. » DL - y » D a c£ ' , E] »3 ἄλλα ποῖος ἣν αὐτὸς καὶ πῶς ὁ βασιλεὺς Ντεμέρης, οὐχ ἀφήη- σώμεν εἰπεῖν καὶ διηγήσασϑαι. οὗτος μὲν οὖν ὃ βασιλεὺς », - Ld » - , xai τὸ ἔϑνος τοῦτο τῶν ΠΠασσαγετῶν xoà Σχυϑῶν Τούρχων πέραν ᾿Ζράξου τοῦ ποταμοῦ πρὸς ἀνατολὰς τὴν οἴκησιν ἔχου- “ 9 * , , * * * « , 327) τῦσιν, εἰσὲ δὲ γένος λίαν τοξικώτατοι καὶ κακοξενώτατοι, ἔϑνος 4 U (0X T - E] - δὲ μέγα καὶ πολὺ καὶ ἄλκιμον, παρ᾽ oic Κῦρος ἐκεῖνος ὃ μέ- , - 5 P , , [i γας βασιλεὺς mors καιρῷ κακεῖ ἐτελεύτησεν βασιλευούσης Ντεμίριδος. αὕτη δὲ ἡ βασιλὶς Ντεμίρις μετὰ τὸ ἀποκεφα- λίσαι τὸν Κῦρον τὴν κεφαλὴν εἰς ἀσκὸν οἴνου ἐνέβαλε, xoi "Οχαταπατοῦσα τὸν ἀσκὸν xoà τὴν τοῦ Κύρου χεφαλὴν ἔλεγε “ἀκόρεστε Κῦρε, κυρέσϑητι. εἰσὲ δὲ οὗτοι οἱ ΠΠασσαγέται γένος πάνυ ἀγριώτατον, καὶ ἐν τῷ ἱππεύειν ἀγαϑώτατοι xal

1. ὅσα om M εἴρηταν P 5. σιωπᾶν M 6. 19.] 9éz«-

» - s à - EA ^ τον ὄγδοον P 11. πῶς --- ovy] ποῦ M 14. ἄρξου pr P, τά- ναΐν margo 15. χακοξυνώτατοι M. an. χαχοξυνετώτατοι ὃ 15. χαιρῷ ἐβασίλευσε κάχεϊ P 19. χῦρον οὗ τὴν P

ravi, ea partim a fide dignis δὲ eruditis scriptoribus memoriae pro- dita didici, partim ex proceribus aulae imperatoriae et viris sena- torii ordinis sapientibus ac prudentibus senibusque audivi, quae silen- lio praetereunda non. putavimus.

19. Die vicesimo octavo mensis Iulii anni 6910 Demires, Mas- sagetarum , Persarum et Scytharum septentrionalium rex, Baiazetem ameram cum uxore et filio Mose aliisque aulae optimatibus non pau- cis cepit, totumque eius exercitum dissipavit. at enim qualis et ille et Demires rex fuerit, ne omittamus exponere. hic igitur atque po- pulus eius, Massagetae et Scythae Turcae, trans Araxem fluvium orientem versus sedes habent, gens sagittandi peritissima et hospiti- bus infestissima, late se porrigens, frequens et strenua, quae quon- dam Cyrum, magnum illum regem, occidit, Demiride regina. haec ca- put Cyri amputatum in utrem vino impletum demersit, deinde utrem cum capite conculcans "insatiabilis, inquit, Cyre, satiare? —Massage- tae sunt longe barbarissimi, equites velocissimi, latrones maxime ra-

68 GEORGII PHRANTZAE

πεϊοὶ λῃστρικώτατοι. ἐν δὲ ταῖς μάχαις καὶ ἔν TQ πολέμῳ τοῖς τοιούτοις χρῶνται ὅπλοις ἤγουν μαχαίραις καὶ ϑώραξι καὶ τόξοις καὶ σάγαις χαλχοῖς, τὰ δὲ ἐνδύματα αὐτῶν xa αἱ ζῶναι ὑπάρχουσι χφυσαῖ, καὶ διαδήμάτα ἐν ταῖς μάχαις ἔχουσιν. οἱ δὲ ἵπποι αὐτῶν χρυσοχάλινοι, μασχαλιστῆρες δὲ ὃ χουσοῖ καὶ τὰ πλῆκτρα. καὶ ὃ σύμπας βίος αὐτῶν αὐϑέκα.- στος μέν, σκαιὸς δὲ καὶ ἄγριος καὶ πολεμικὸς ὑπάρχει" πάν- τοτε. καὶ οὕτως τὰ τῶν ἸΠασσαγετῶν καὶ τοῦ Nene αὐ-

᾿ τοῦ βασιλέως ἥ πολιτεία xai ὃ βίος ἔχει. ;

Kai τούτους ἀφέντες πρὸς τὸν Gurg&üv 1Ηπαγιαζήτην τ ἐπανέλθωμεν καὶ τοὺς προγόνους αὐτοῦ, πόϑεν κατάγονται, χαὶ τίνα τὰ ἔργα xai ἀνδραγαθϑήματα αὐτῶν κατ᾽ bte διηγησώμεϑα.

Οὗτος ὃ ὠμηρᾶς Ἱπαγιαξήτης ἦν πέμπτος αὐθέντης τοῖς κυριεύσασιν ἐκ τοῦ τῶν Ὀτϑμανλίδων γένους: ὅ "Egzoygov- y. λης γὰρ ἣν ὃ πρῶτος, υἱὸς τοῦ lov. περὲ ὧν μὲν πολλοῖς xoi ἑτέροις ἐξιστορήϑη ,) καὶ διαφορὰς εἰλήφασιν ἀλλήλων, ἀλλ᾽ ὡς εἶδον xai ἤκουσαν ἕκαστος, οὐ συνεφώνησαν" ὅμως οὕτως καὶ ἡμῖν καλῶς ἐφάνη καὶ ἐκρίναμεν ἱστορῆσαι ἔτι τὰ ὅσα ἐκ μακρᾶς ἀχοῆς ὑπὸ σοφῶν ἀνδρῶν ἐμάϑομεν καὶ “ὅσα 2 ἐγγράφως περὶ τῆς γενεαλογίας ταύτης εἴδομεν.

3. καὶ σαγάρεσι καὶ σάγαις χαρικχοῖς παΐχοις P 6. ἄνϑ' ἕχα- στον P, αὐϑεντιχῶς margo 9. ὑπάρχει P 11, G70y6- γους P 14. μπαγιαζήτης om P 15. ὀτϑουμαλίδων M. ἐρ- τογρούλλης M 16. ó om P yov P 17. εἰς ἀλλήλους P, omissis GÀÀ ὡς --- συνεφώγησαν 19. χαλὸν ἔδοξεν Ρ

paces. in bello et pugnis armis hisce utuntur: cá cii loricis, . arcubus, sagis aeneis; eorum vestimenta et cingula aurea sunt; in proelia - coronati procedunt, equorum frena, cincta pectoralia et scuticae item ex auro, universa eorüm vita simplex quidem, sed rigida, ferox et militaris semper. talis igitur Massagetarum et Demiris, eorum regis , conditio et vivendi ratio.

3 His missis , ad Baiazetem ameram et maiores eius praevertamur, - unde originem ducant et quae eorum facinora et res fortiter gestah fuerint, paucis dicturi.

Baiazetes ameras princeps quintus erat ex regia Oitosanidanin familia. primus enim Ertogrules erat, filius Gui. de his quum multi alii scripserint, sed valde in diversa abeant dissentiantque, quando- - quidem singula ut quisque viderat et audiverat, ita narrarunt; tamen . idem mihi quoque placuit , atque constitui, quae ex longinqua fama de eorum genere aut a viris doctis didicissem aut litteris invenissem consignata , exponere. 1

"mW wn m

ET NR OS RET

ἀπ Ὁ ΠΑΡ᾿ ἘΞ “69

εν 30. 'O ἀναξ Ἰωάννης ὃ Κομνηνὺς τινὲ καιρῷ ἐν τῇ ἑῴᾳ εὑρισχύμενος κατὰ τὰ μέρη τῆς ἐπαρχίας τῆς Νεοκαισαρείας πόλεως, μαχόμενος μετὰ τῶν Περσῶν xai τοῦ "Ixovíov σουλ- | qüvOv, xai πολλὰ φρούρια τῶν Περσῶν dq! ξαυτὸν ἐποιή- δοσατο" εἶχε δὲ μεϑ᾽ αὑτοῦ Ἰωάννην τὸν ἀνεψιὸν αὐτοῦ, υἱὸν Ἰσαακίου τοῦ σεβαστοκράτορος καὶ ἀδελφοῦ. ἡμέρας δὲ πολ- λὰς διατρῖβον τὸ στρατόπεδον ἐν ἐχείγοις τοῖς μέρεσι, xai τὰ ἀναγχαῖα πρὸς τοῖς ἄλλοις καὶ περὶ ἵππων ἐσπάγιζον διὰ ᾿ τὸ τόπον λυπρὸν καὶ χρημνωδὴ εἶναι, καὶ τὸ κλῖμα ἐκεῖνο io Ψυχεινὸν καὶ δοιμύτατον ἦν. τότε xai χειμῶνος ἐπιγενομέ- | 0v οἱ ἵπποι πλεῖστα ἐσαϑρώσαντο. ὃ δὲ βασιλεὺς τὴν τῶν ἵππων μεϑοδεύων κυλλύτητα, περιιὼν τὸ στράτευμα τὰ εὐ- | γενῆ τῶν ὀχημάτων συνέλεγε, καὶ ταῦτα διδοὺς Ρωμαίοις τὸ xai Ἰταλοῖς καὶ ὅπόσοι κοντοφύροι εἰδεσαν δεξιοστρόφοι, ἐπε- τὐστάμενος δι’ αὐτῶν ἀνθίστασθαι τοῖς πολεμίοις καὶ ἀντιμά- χεσϑαι. καὶ ταῦτα ὃ βασιλεὺς μεϑοδεύων, καὶ συμπλοκῆς μελλούσης γενέσθαι, ἱππότην ἐπίσημον ἐξ Ἰταλίας ὅρμώμε- yov ἔφιππον ϑεασάμενος παρεστῶτα πεζόν, ᾿Ιωάννην τὸν ἀνε- ψιὸν ἐκέλευσεν ἀποβῆναι τοῦ ᾿Αραβικοῦ ἵππου τούτου ἐφ᾽ οὗ

1, 20.] δέκατον ἔννατον et sic porro Ρ qui hic addit γνώμαν διά-- φοροι zt&Qi τοῦ πόϑεν κατάγεται τὸ τῶν Ὀτμανλήδων γένος ποι- χιλοτρόπως P. at M. διάφοροι ἱστορίαν περὶ τοῦ τῶν Ὀτϑμαγλέ-

du» γέγους πόϑεν χατάγεται ποικιλοτρόπως. 2. τῆς ἐπαρχίας el πόλεως om P 3. τοῦ τοῦ P 6. ἡμέραις δὲ πολλαῖς P 10. ψυχρὸν Ρ τι. ἐϑρώσαγντο P — 12. zvÀA.] ἔλλειψι» Ρ zt&- Quoy P, περὶ ὧν M 14. ὁπόσοις κοντοφόροις εἴδεσαν,, δὲ-- ξιοστρόφοις ἐπισταμένως δοράτια, ἀγνϑιστάτους πολεμίους xci παρέχειν χαὶ ἀντιμάχεσθαι M 16. τοῦ βασιλέως μεϑοδεύον-- τὸς Μ 17. ὡρμημένον ὃ

20. Iohannes Commenus imperator, in oriente quondam in prae- fectura Neocaesareae urbis cum Persis et sultano Iconii bellans, multa iis castella eripuit. habebat secum Iohannem, Isaacii sebastocratoris, fratris sui, filium, quum exercitus diu in locis illis moraretur, res ne- cessariae quum reliquae, tum equos pabulum deficiebat, propter solum gracile et saxosum , atque, ingruente hieme, propter coeli frigus et asperitatem summam, equi maxime conficiebantur. quorum perniciei imperator ita subvenit, ut exercitum obiens generosos deligeret eosque praeberet Romanis et Italis et quotquot perite hastas versabant, ho- rum opera hostibus obviam ire et resistere se posse confisus. haec ille administrans, quum proelium commissurus, equitem insignem, ex ltalia advectum, peditem adstare vidisset , Iohannem de Arabico equo, cui is insidebat, descendere eumque Italo tradere iussit. To- hannes, elati et supra modum ferocis animi, imperaLoris et patrui imperio repugnat, sermone audaciore oblocutus. verum quum diu illi

709 GEORGII PHRANTZAE

Bj» ἐποχούμενος, καὶ δοῖναι αὐτὸν τῷ Ἰταλῷ. ὃ δὲ φρονη- ματίας ὧν καὶ γαῦρος πλέον τοῦ δέοντος τῷ τοῦ βασιλέως καὶ ϑείυυ ἐντέστη κελεύσματι, αὐθαδεστέραν τὴν ἀντίρρησιν ποιησάμενος" μὴ ἐπὲ πολὺ δὲ ἔχων ἀνϑίστασϑαι τῷ ϑείῳ xai βασιλεῖ (ἑώρα πρὸς ὀργὴν yao ἐπιβράζοντα) ἄκων καὶ μὴ βουλόμενος τὸν ἵππον τῷ Ἰταλῷ δίδωσι, μετακελητίσας εἰς ἕτερον ὄχημα. αὐτὸς ἀϑυμίας πλήρης καὶ βράζων ϑυμῷ ἄντικρυς γενόμενος, φυγὼν πρὸς Πέρσας αὐτόμολος γίνεται. ὃν καὶ ἀσμένως καὶ ἀσπασίως προσεδέξατο ὃ ἀμηρᾶς καὲ πάν- τες οἱ βάρβαροι" καὲ τὴν ἐν Χοιστῷ πίστιν ἐξομοσάμεγος ἀντὲ Ἰωάννου Τζελεπῆς ὠνόμασται, καί τινα ὀνόματι Ka- μερὼ τοῦ ἀμηρᾶ ϑυγατέρα γυναῖκα ἔλαβε, καὶ προῖχα ἔδω- σεν αὐτῷ τόπους καὶ χώρας xoi πόλεις καὶ χρήματα πολλά. ἦν δὲ ὃ ἀνὴρ τῆς “Ἑλληνικῆς σοφίας οὐκ ἀμέϑεχτος xal ἐν τῷ λέγειν τῇ ᾿Αραβικῇ διαλέκτῳ ἱκανώτατος. ἦν δὲ καὶ φι- λοδωρύτατος καὶ δαψιλὴς ὃ νέος, ὃ πᾶσιν ἀρεστόν ἐστε, xai μᾶλλον τοῖς βαρβάροις, καὶ ἄλλως κοινωνικῶς τὸ ἦϑος τοῖς ὑπ’ αὐτὸν παρεχόμενος, ἤδη κράτιστον τοῖς. στρατηγοῦσιν, ἐν οἷς καὶ τρόπαια: ὅϑεν καὶ αἵρειν εὐθὺς τοῦ σχοποῦ, καὶ ὡς κοινὰ" τὰ ὑπ’ αὐτοῦ ἐχόμενα ἐποίει καὶ ἔλεγεν εἶ- vat. τοῖς πᾶσιν ἦν συμπονῶν ἐν ταῖς ἀνάγκαις αὐτῶν xci ἐβοήϑει καὶ ἐθεράπευε, καὶ τὰς διαφορὰς τὰς φυομένας &va-

3. χαὶ ἀναιδεστέραν M 5. ἐπιφράζοντα P τ 6. Ode με-

: ἐ ταβὰς P 7. βράττων ϑυμοῦ M 11. τζελεπὴς Ῥ. τζελεπῆς μὲν ἑρμηνεύεται τῇ τῶν Τούρχων διαλέχτῳ ἐξ εὐγενῶν χαταγύ-- μενος . Pachomius in margine M 17. toig ante fg«oB. om P

resistere non posset, quem iam ira effervescere videret, quamvis in- vitus, Italo equum concessit , atque ipse alium conscendit. mox, stomacho tumens et inflammatus ira, ad Turcas transfugit, atque cupide et amice excipitur ab amera cunctisque barbaris, deinde, eiurata Christi fide, pro Iohanne Tzelepes nominatur, et ipsius amerae fili- am, Camero nomine, cum dote locorum, regionum, urbium et pecu- niae haud mediocri in matrimonium accipit. erat iuvenis ille Graecae eruditionis haud expers, et peritissimus sermonis Arabici; idem mu- nificentissimus et lautissimus, quae res omnibus, inque primis bar- baris, grata esse solet, atque exhibebat se facilem subditis quum reli- quis, tum ducibus maxime, in quibus spes tropaeorum sita est. unde slatim instans operi, sua volebat et dicebat esse communia, omnibus in rebus angustis succurrebat, auxiliabatur et conferebat officia, atque exorientes inter eos controversias sedabat, componebat dirimebatque. nec quisquam eius vel verbis vel consiliis adversaba-

EEUPRETSLMUM

, Ϊ | E. | 5 ! ]

ἡ

LIB. I; CAP. XX. 71

μέσον αὐτῶν ἐθεράπευε καὶ διώρϑου xai εἰρήνευε. καὶ οὐ- J δεὶς ἀντιλέγετο τοῖς λόγοις καὶ ϑελήμασιν αὐτοῦ" καὶ ὑπὸ τοῦ πενϑεροῦ τοσοῦτον ἠγαπήϑη καὶ τῶν ἑτέρων πώντων ὥστε τὰ ὅσα ἤϑελεν ἔπραττε xal οἱ βάρβαροι ὡς δεύτερον IMoa- 5 usd ἐδόξαζον. οὗτος δὲ γεννᾷ υἱὸν ὀνόματι Σωλιμᾶν - Σιὼχ — dx τῆς Καμερώ, καὶ παιδεύσας αὐτὸν Ἑλληνικῇ καὶ ᾿Αἀραβικῇ σοφίᾳ, κατὰ πάντα ἐοικὼς ἦν τῷ πατρί, καὶ πλεῖστα ηὐλα- ᾿ βοῦντο αὐτὸν οἱ βάρβαροι. καὶ ἐν τῷ τόπῳ καὶ πάσῃ τῇ ἐπαρ- ᾿ς χίᾳ, ἔνϑα τὴν κατοίκησιν ἐποιεῖτο, αὐϑέντης καϑίσταται * τὸ χαὲ ἡ φήμη αὐτοῦ εἰς πᾶσαν τὴν ᾿Ασίαν διέδραμε καὶ διέρ- |Qs&. xai πλείστας νεαρὰς τῶν βασιλέων ῬΡωμαΐέων μεταγλωτ- τίσας ᾿Αραβιστὲ τοὺς Τούρκους τοῦ κρίνειν οὕτως ἐδίδαξεν. εὑρὼν δὲ καὶ εὐκαιρίαν τινὰ διὰ τὰς συγχύσεις ἃς ἐποίουν οἱ Ἰταλοὶ χατὰ τῆς Ρωμαίων ἀρχῆς, τὰ ὅσα ἐγγὺς τῆς δε- τὸ σποτείας αὐτοῦ Ῥωμαίων ὑπήκοα vq? ξαυτοῦ ἐποιήσατο. xai οὐδένα Χριστιανὸν ἀδικεῖν ποτὲ ἤϑελεν, ἀλλὰ μᾶλλον τοὺς τυχόντας ὑποτεταγμένους αὑτῷ πολλὰς χάριτας καὲ εὐεργε- σίας ἐποίει καὶ ἐχαρίζετο. καὶ ἦν αὐξάνων ὀλίγον πρὸς ὀλί- yov τὴν αὑτοῦ ἀρχήν. αὐτὸς γεννᾷ τὸν Ἐρτογρούλην πατέρα 9100 Ὀτϑμάνου.

Ἕτεροι μὲν ὑπὲρ τούτων συγγράψαντες ἑτέραν ὄγνγοιαν

ε

» $5. o ' - 2 3 ἔχουσιν, ὅτι αὐτὸς ὃ διαληφϑεὶς Τχελεπῆς οὐχ οὗτος ἦν Ó

ἐδέξαντο x«i ι. ἐθεράπευε xal διώρϑου)] ἐδιώρϑωγνε M 5. ἐδόξαζον Ρ Σωλιμάν - Σιάχ] locum vacuum P 7. εἰς πώντα ἔοικε M 20. ὀτμάγου P more suo 22. ὅτε οὐχ αὐτὸς ὅδε τζ. M

tur; atque a socero ceterisque omnibus tantopere diligebatur, ut et. faceret, quaecunque vellet, et barbari eum ut alterum Mehametum haberent. suscepit e Camero filium, nomine Solimanem Siachum, quem, Graecis Arabicisque litteris eruditum, sibi rebus omnibus simillimum reddidit, ac summopere barbari colebant. is in omni loco vel provincia, ubi sedem collocabat, constitaebatur princeps, ac fama eius totam pervagabatur Asiam. idem plurimas imperatorum Romanorum novel- las, in Arabicam linguam conversas, ut "Turcae in iudiciis adhiberent, effecit, idoneam autem occasionem nactus propter turbas, quas im- erio Romano Itali excitabant, quidquid Romanae ditionis suis fini- )us vicinum erat, in suam redegit potestatem, nec tamen ullum un- quam Christianum laedere voluit, quin imo, qui subiecti sibi erant, . eos beneficiis ac donis augebat, regni fines paulatim prolatans. ge- nuit hie Ertogrulem, patrem. Othmanis. Mii, qui de his rebus scripserunt, diversam opinionem secuti,

17

72 GEORGII PHRANTZAE

e

τοῦ ἄναχτος Ἰωάννου τοῦ ἹΚομνηνοῦ. ἀνεψιὸς ἀλλ᾽ ἕτερος συν- ὥνυμος καὶ αὐτὸς τὸ ὅμοιον ὄνομα ἔχων.

Ὅστις ἦν ὃ τοιοῦτος, λέγουσιν. (21. ) ὅ σουλτὰν ᾽Ἄζα- τίνης Χριστιανῶν γονέων ὑπῆρχεν υἱὸς καὶ τῷ ϑείῳ τετελε- ομένος βαπτίσματι, τύχης δὲ φορᾷ χρησάμενος xai αὐτός, 5 οἷα παρ᾽ ἐλπίδα συμβαίνει, σουλτὰν xat ἀμηρᾶς xai ἀρχηγὸς ἐγεγόνει τῶν Τούρχων" ὃς xai ἐν τῷ χρυπτῷ ἐτήρει τὰ τῆς εὐσεβείας κὺριώτερα, χαὶ ἐν τῇ; πόλει ἐλϑὼν ουμμαχίαν ἤτησε τῷ βασιλεῖ διὰ τὸν πόλεμον ὃν εἶχον ἀναμέσον Σκυϑῶν καὶ Todoxiy - αὐτὸς δὲ xai τὰς ϑείας εἰχόνας ἠσπάζετο, καὶκο πάντα εἰς προῦπτον τὰ τῶν Χριστιανῶν ἐργαζόμενος. ἐν δὲ τῷ ἐπαναστρέφειν ἔν τῇ ἀρχῇ αὐτοῦ ὃ xai υἱὸς αὐτοῦ Me- λὲκ παρὼν ἦν, καὶ διαβὰς τὸν Ἴστρον ἐκεῖ τὸ κοινὸν χρέος ἐπλήρωσε. ὃ οὖν υἱὸς αὐτοῦ ΙΠελὲκ διαβὰς πρὸς τοὺς ἐν "Aot Σκύϑας, ἀφ᾽ ὧν τὸ ἐνδόσιμον εἰληφὼς ἧκε ζητῶν τοῖς i Τούρκοις τὴν πατρικὴν ἀρχήν. τῶν μὲν οὖν ἄλλων vana πῶν πάντων ὡς δεσπότην καὶ αὐϑέντην xai ἀμηρᾶν αὐτὸν προσχυνησάντων, τὶς δὲ τοὔνομα ᾿Δμούριος οὐχ ὑπέσχετο, ἀλλὰ δῆμον ἀϑροίσας λῃστρικὸν πόλεμον ἤρατο κατ᾽ αὐτοῦ, xai τέλος τρεψάμενος ἐδίωξεν ἄχρι ϑαλάττης " χαὶ εἰς τὴν 3 κατὰ Πόντον Ἡράκλειαν διεσώϑη καταφυγών. ἔαρος δὲ ἐπι- στάντος παρὰ τοὺς Τούρκους αὖϑις ἐλϑὼν τὴν πατρικὴν ἐλα- —

“τως: a5

3. 21.] ἑτέρα διήγησις περὶ τοῦ πόϑεν χατάγεται τὸ τῶν Oruey- — λίϑων γένος MP. ὀτμαλίδων M 9. εἶχε P 12. ἐπαναστρέ- φεσϑαι M 13. ἦν om P 18. δὲ om P 19. ἤγειρε P

Tzelepem hunc non Iohannis Commeni imperatoris ex fratre filium , sed alium illi cognominem, fuisse dicunt.

Quis is fuerit, ita narrant. (21:.) Azatines sultanus Christia- nis parentibus és et sacro baptismate initiatus fuerat, sed fortu- nae ludibrio, sicut multa praeter exspectationem accidunt, sultanus et ameras et dux Turcarum factus erat. occulte tamen colebat prae- cipuas Christianae pietatis religiones, et Cpolim profectus imperato- ris auxilium adversus Scythas "lurcasque petitum, quibuscum ei bel- lum erat, sacras imagines venerabatur et omnes Christianorum ceri- monias palam obibat. revertens in regnum suum, postquam Istrum iransiit, Melec filio praesente, naturae satisfecit. Melec deinde in Asiam ad Scythas traiecit, a quibus impulsus, a Turcis pa- ternum regnum poposcit. quum reliqui satrapae omnes ut dominum et. principem et ameram eum venerarentur, quidam, Amurius nomine, detrectabat obedientiam, et collecta manu, praedatorio more bellum ei intulit tandemque fagatum usque ad mare persecutus est. ille Heracle- am Ponti salvus devenit. ineunte autem vere ad Turcas reversus, pa-

T NTC FILET Our Ψ P SERRE BH ES

Θ᾽ ncc.

LIB. I. CAP. XXI. ne

Bev ἀρχήν. ἀλλ᾽ οὐκ εἰς μάκρος xai αὐτὸς τὸν βίον ἀπολιμ-

— πάνει, λαϑραίως nagd τινων ἐῶν τῆς βουλῆς καὶ τῆς αὐλῆς — αὐτοῦ φονευϑείς. τῆς δὲ τῶν Τούρκων ἀρχῆς οὕτως φϑαρεί- σής, καὶ τῶν πραγμάτων ἐκείνων ἐξ εὐταξίας καὶ τύχης λαμ- δπρᾶς εἰς ἀταξίαν μεγίστην κεχωρηκότων, οὐ μόνον σατράπαι καὶ ὅσοι τῷ γένει καὶ δόξῃ διαφέροντες εἰς πλεῖστα ἕτεμιον,

τὴν ὅλην διέλαβον ἐγκράτειαν, ἀλλὰ καὶ πολλοὶ τῶν ἀδόξων xai ἀνωνύμων, ὕχλους τινὰς συμφερτώδεις προσεταιρισάμε-

νοι, πρὸς λῃστριχὸν ἀπέκλιναν βίον καὶ τὰς ὁμόρους χώρας

τὸ χαὲ πόλεις τῶν Ῥωμαίων καχῶς διετίϑεσαν. ἐκ τούτων τῶν ἀρχόντων εἷς ὑπῆρχεν, ὡς ἱστοροῦσι, καὶ Ó . . . - . . κατα- γόμενος μὲν ἐκ γένους οὐ τοσοῦτον περιφανοῦς, ὡς φασιν, ἐν δὲ ἀρεταῖς καὶ ἀνδρίαις περιβόητος" ἦν γὰρ συνετὸς xod ἐπιδέξιος καὶ ἐν τῷ λέγειν καὶ πράττειν πάνυ καλὸς καὶ ἐπι- τῦτήδειος. ὥρμητο δὲ ὃ ὄχλος ὃ ὧν μετ’ αὐτοῦ ἔκ τίνος ἐπαρ- χίας καλουμένης . . . . . ., καὶ διὰ τὴν σύνεσιν καὶ ἀρετὴν xai δικαιοσύνην αὐτοῦ πᾶν τὸ τῶν Τούρκων γένος ἰδόντες καὶ ἀκούσαντες, αὐτοὲ καὶ ὃ συγαϑροισϑεὶς ἐκεῖνος λαός, πλεῖστα ἠγάπουν καὶ ὑπετάσσοντο καὶ ἤκουον αὐτοῦ εὐλα- χοβῶς. οὗτος γεννᾷ τὸν . . . . . . υἱόν, ὃς καὶ τὴν πατρικὴν ἀρχὴν διαδεξάμενος εἰς τὰ πάντα ὕμοιος ἦν τῷ πατρί. καὶ κατὰ πᾶσαν τὴν ᾿Ασίαν ἡ φήμη αὐτοῦ ἔδραμε, καὶ ὑπ᾽ αὐὖὐ-

6. ἔτυχον 7. διέλαχον M 8. συφερτώδεις M. an συρφετώ-

δεις} προσεντερισάμενοι M 11. εἷς ὑπῆρχεν om Ρ |Ιο- cum yacuum om M 16. χαλουμένης cum loco vacuo om M 20. 10 - ..... om M

ternum regnum recepit, sed non multo post excessit e vita, a qui- busdam consiliariis et. proceribus aulicis dolo interfectus. "Turcarum regno hunc in modum turbato, et rebus ex ordine et splendida for- tuna in maximam confusionem traductis, non modo satrapae et quot- quot genere et auctoritate maxime insignes erant, totum impe- rium inter se distribuerunt, sed etiam multi ignobiles et obscuri ho- mines, e faece populi collectis gregibus, ad latrocinia incubuerunt ac finitimas regiones et urbes Romanorum misere vexarunt. in qui- bus unus erat, ut traditum est, .. .. . . genere, ut dicunt, non ita illustri oriundus, sed a virtute et strenuis facinoribus nobilis. erat enim prudens et promptus, atque in dicendo et agendo plane egre- gius. exierat grex eius e provincia, cui nomen . . .., quumque eius prudentiam, virtutem et iustitiam 'l'urcae viderent audirentque, omnes eum non secus atque ipsi socii eius summopere amabant, vereban- lur et audiebant diligenter. bic filium . ,.. habuit, qui, paterno imperio politus, rebus omnibus patri similis erat, cuiusque gloria per

zm

74 GEORGII PHRANTZAE

τὸν ὑποτεταγμένοι καὶ ἕτεροι πολλοὲ ἠγάπουν xai εὐλαβοῦντο, καὶ τὴν ἀρχὴν αὐτοῦ καλῶς διοίκει, καὶ παντοιοτρύπως xod ἑκάστην ἡμέραν 7v αὐξάνων. αὐτὸς γεννᾷ τὸν Ἐρτογρούλην. — Ὅμως μέν, εἴτε οὕτως ἦν εἴτε οὕτως, ἐάσωμεν ταῦτα, xai τοῖς φιλομαϑέσι καὶ τοῖς ἀναγινώσκουσι τὴν κρίσιν ἀφίημι b. διὰ τὴν ἀμφιβολίαν τῆς διηγήσεως καὶ τῶν ἱστορησάντων τὰς — ἐννοίας, καὶ ἐπὲ τὸν Ἐρτογρούλην ἐπανέλθωμεν. TTA 22. Ὑπῆρχεν οὗτος ὃ "EgroygovAgc δεινὸς eig và πάντα xai μεγαλόψυχος ὑπὲρ τὸν πάππον αὑτοῦ xai πατέρα, καὶ ἐν πολέ — μοις ἐν ὀλίγῳ καιρῷ δόκιμος ἐγεγόνει, καΐτινας τόπους καὶ χώρας τε ὑποτελεῖς “Ῥωμαίων αἰφνιδίως ἥρπασε. καὶ διὰ τὴν σύγχυ- | σιν τοῦ καιροῦ καὶ ὑπὸ τῶν ἑτέρων σατραπῶν τῶν ὅμοφύλων αὐτοῦ πολλά τινα φρούρια οὗτος ὕφ᾽ ξαυτὸν ἐποιήσατο, xGL — ἦν φοβερὸς τοῖς πᾶσιν. ἱστοροῦσι δέ τινες ὅραμα ἰδεῖν τοῦ- — τὸν τοιόνδε. ἐρχομένου ἐν μιᾷ τῶν ἡμερῶν ἐν τῇ ὁδῷ, καύ- 13 Boorog ὄντος πολλοῦ, ἔδοξεν αὐτῷ ἀναπαυϑῆναι μικρὸν (xe- κοπιακῶς γὰρ ὑπῆρχεν ἐκ τῆς ὁδοιπορίας), καὶ ἀναπεσὼν ὕπὸ . vj" σκιάν τινος δένδρου ἐκοιμήϑη. ἔνϑα ἐφάνη αὐτῷ οὐρεῖν — μετὰ πόγου μεγάλου αἷμα ἐκ τῆς κοιλίας αὐτοῦ" καὶ ὅπου τὸ οὖρον ἔπεσε, δένδρον πάνυ ὡραῖον μιχρὸν ἀνέφυεν, ἔχον 20 τοὺς κλάδους ὡς χρυσοῦς καὶ ἁπαλοὺς καὶ τρυφερούς, καὶ ἡ δίζα αὐτοῦ στερεώ, καὶ δι’ ὀλίγου καιροῦ τοσοῦτον οἱ τοῦ δένδρου κλάδον ηὐξύνθησαν ὥστε φαίνεσϑαι σχέπειν τὸν xó- .

2. διοίχουν M 8. 22.] περὶ τοῦ "EgtoygotAov MP 0nnoeiqye o. δίως om P 15. x«i χαύσων ἣν πολὺ M 50. ἀνέφηνε M ὲ

͵ Ὗ totam volitabat Asiam, multos is sibi alios subiecit, a quibus simili- ' ter amore et observantia colebatur, atque regnum suum tum pulcre administrabat tum omni modo in dies augebat. hic Ertogrulem genuit.

Sed mittamus haec, sive hoc sive illo modo se habent, reique | iudicium lectoribus discendi cupidis committamus propter narratio- nis ambiguitatem et diversas historicorum sententias, ad Ertogrulem ipsum iam reversuri.

22. Erat Ertogrules homo ad omnia impiger, et supra avum et patrem magnanimus; armis brevi tempore excelluit, ac loca nonnulla regionesque Romanis vectigalia confestim iis eripuit. idem, temporum perturbatione usus, etiam suae gentis satrapis castella non pauca ex- Lorsit eratque terribilis omnibus. tradunt monnulli, huiusmodi ei - visum oblatum esse. aliquando quum magno solis aestu iter face- | ret, libuit ei, ut fesso de via, paulum quiescere. itaque recu- bans sub umbra arboris obdormivit. mox ei magno cum dolore de venire urina profluere sanguinea visa est, et, qua in terram flueret, repente arbor sane quam speciosa enasci, ramis praedita aureis, te-

LIB. I. CAP. XXII. n

| euov ἅπαντα. χαὶ ὑποκάτωθεν τοῦ δένδρου σχέπης χαϑήμενα T ἦσαν πᾶν πετεινὸν πτερωτόν, xai μέσον τῶν πτηνῶν τούτων ᾿ τῶν πολλῶν καὶ ἀναριϑμήτων καί τινες ἀετοὶ ὑπῆρχον μικροί τὲ καὶ μεγάλοι. ἐκ μαχρόϑεν δὲ ἐξ ἐναντίας ro) δένδρου ἕτεροι ἀετοί τινες ἦσαν χαϑήμενοι, oxonsvovreg τὴν τοῦ δέν.-- . δρου καλλονήν, καὶ τοὺς ἀετοὺς καὶ τὰ πτηνὰ τὰ ὑποκάτω- — Se» ὡς τάχα μεμφόμενοι κατεγέλων. καὶ ἀὴρ μέν τις ἐκ τῆς τοῦ δένδρου δίζης ἐνεφύσησε πάνυ σφοδρῶς, καὶ ἀστραπαὲ καὲ βρονταὲ καὲ χειμὼν πολὺς" οἱ δὲ ἀετοὲ ἐκ μακροῦ ἱστά- L0 μενοι, μὴ δυνάμενοι ὑποφέρειν τὴν τοῦ πνεύματος καταιγίδα xai τοῦ χειμῶνος τὸ ἰσχυρόν, ϑέλοντες xai μὴ ϑέλοντες ὑπὸ τὴν σχέπην καὶ αὐτοὶ τοῦ δένδρου τοῦ ϑαυμαστοῦ xai εὐσκιο- φύλλου 7À9ov- ὧν τινῶν οἱ ὄνυχες ἐκ τοῦ χειμῶνος τοῦ πολλοῦ ἐκλάσθϑησαν, τινῶν δὲ αἱ πτέρυγες ἔπεσον καὶ οὐχέτι iB ἐδύγαντο πέτεαϑαι, τινὲς δὲ αὐτῶν καὶ τὸ καϑόλου ἐνεχρώ- ϑησαν. ἔξυπνος δὲ γενόμενος μετὰ φόβου 10 δραμά τινε Ov&t- ροκρίτῃ τῷ τὴν ἀστρολογίαν εἰς ἄκρον γεγυμνασμένῳ προσελ- ϑὼν διηγήσατο. αὐτὸς δὲ ἐκ τῆς τῶν πλανητῶν xai ζῳδίων καὶ ἀστέρων κινήσεως γνωρίσας εἶπεν αὐτῷ οὕτως “οἱ ὑπὰ ὁ σοῦ καταγόμεγοι βασιλεῖς μεγάλοι δι’ ὀλίγου γενήσονται, καὲ ἡ βασιλεία αὐτῶν λίαν αὐξυνϑήσεται ἐν τῷ κόσμῳ, καὶ αὐ. ϑέντας καὶ βασιλεῖς ἑτέρους δουλώσουσι xai ἐξώσουσι τῆς

4. x om P δέ τινες ἐξ P 5. ἕτεροι --- σχοπεύοντες om P 6. πετεινὰ Ρ 7. ἀνὴ Ρ 17. γευσαμένῳ ἐλϑὼν M 19. ἀπὸξ

neris et mollibus, et radice solida; brevi intervallo arboris rami adeo au- succreverant, ut totum orbem terrarum viderentur obtegere. sub tegmine arboris omne genus volucrum consederat, in quarum innumerabili mul- titudine etiam aquilae aliquot et parvae et magnae erant. procul, e re- gione arboris, aliae aquilae consederant, arboris pulchritudinem con- templantes, et alteras illas, quae sub arbore erant, aquilas volucresque . quodammodo deridentes. mox a radice arboris ventus vehementissimus exorlus est, et excitabantur fulgura et tonitrua et gravis tempestas. aquilae, quae procul erant, quum procellae impetum et vim tempe- statis sustinere non possent, ipsae quoque, quantumvis gravate, sub tegmen admirabilis et egregie umbrosae arboris se receperunt. harum aliis ungues vi tempestatis fracti erant, aliis pennae deciderant, ut non iam possent volare, aliae denique plane erant exstinctae, exper- gefactus Értogrules et perculsus animo, somniorum interpretem astro- logiae peritissimum adiit, eique visum enarravit. is , ex planetarum et siderum stellarumque motibus re cognita, sic respondit: ^a te oriundi reges brevi tempore magni evadent eorumque regnum mire

76 GEORGII PHRANTZAE

Ἢ ! ἀρχῆς xai ἀποκτεγοῦσι, xai πολλὰ ἔϑνη ὑποτελῆ ποιήσουσι, καὶ

δουλεύσουσιν ἑαυτοῖς, καὶ ἔσονται εὐλαβούμενοι καὶ qofegor | εἰς πᾶν ἔϑνος καὶ γένος xai γλῶσσαν καὶ φυλήν. ἀχούσας δὲ δ᾽ Ἐρτογρούλης περιχαρὴς γενόμενος, xai εἰς τὰ πάντα ἃ ἐποίεε

ἰσχυροτέρως καὶ μετὰ ἐλπίδων μεγάλων xai ἀγερώχου γνώμης 5 ἦν ἀγωνιζόμενος. μετώ τινας ἡμέρας νῆας λῃστρικὰς ὡς ἔνι οἰκονομήσας, διήρεις καὶ μονήρεις εὐϑὺς ἑτοιμάσας καὶ μετὰ ἀνδρῶν μαχίμων καλῶς παρασχευάσας, πολλὰς τῶν Κυκχλά- ὁων νήσους τὰς ἐν τῷ «Αἰγαίῳ πελάγει τῆς ᾿“σίας ἐλεηλάτησε | καὶ ἀνδραποδίσατο. περάσας δὲ καὶ πρὸς τὴν Θράκην ἐν τῇ τι ἐπαρχίᾳ Αἵνου καὶ Περιϑεωρίου πολλοὺς Χριστιανοὺς ἤχμα- λώτισε, καὶ ἕως τῆς Εὐβοίας ἐλθὼν καὶ τὴν Ἑλλαδα κατά τινας τύπους ἐζημίωσε. φϑάσας δὲ ἄχρι καὶ τῆς νήσου τοῦ Πέλοπος καὶ πολλὰ σκῦλα ποιήσας, τὸν πλοῦν τρέψας ἐν τῇ ᾿““΄σίᾳ ἐπανέστρεψε μετὰ πλήϑους αἰχμαλώτων καὶ πλούτου. ι καὶ ὑπὸ πάντων τῶν ἑτέρων σατραπῶν xai τοῦ κοιγοῦ λαοῦ ἀσπασίως ἐδέχϑη, καὶ μετὰ φωνῶν ἐτίμουν αὐτὸν οἱ βάρβα- 90." καὶ ἐκ τῶν σατραπῶν ἔκχτοτε μάλιστα ἦν εὐλαβούμε- γος, xai προτιμητέος ἐκ πάντων διὰ τὸ ἱκανῶς πλέειν xci ϑαλαττουργεῖν, διότι μὲν οὐκ εἰσὶν ἀγαϑοὲ τὸ γένος τοῦτο τῶν Τούρχων ἐν τῇ ϑαλάσσῃ πλέειν, αὐτὸς δὲ διὰ τὸ πλέειν

12. εὐρίπου M 19 τὸ εἶναι ἑχκαγοπλοῖον zci ϑαλαττουργόν M 20. μὲν om P τοῦτο Om P

gebitur per orbem terrarum , principes et reges alios domabunt, ex ipso- | rum finibus eos eiicient et occident, nationesque multas sibi vectiga- les facient subiicientque. denique venerabuntur eos et timebunt omnes populi, gentes, linguae, tribus? his auditis Ertogrules magna laeti-

tia perfusus, ad omnia, quae agebat, etiam alacriori studio summa- que cum fiducia et ferocia incumbebat. post aliquot dies, navibus praedatoriis, quantum fieri poterat, adornatis, navigiisque, quae par- tim simplici partim duplici remorum ordine instructa erant, confe- stim paratis et idoneo militum numero impletis, complures de Cycla- dibus insulis in mari Aegaeo sitis depopulatur earumque incolas re- digit in servitutem. mox in Thraciam traiectus, ex Aeni et Perithe- orii provincia non paucos Christianos captivos abducit et, ad Euboeam usque progressus, etiam Graeciae loca quaedam vexat. in ipsam adeo Peloponnesum pervenit, unde, magna ditatus praeda, in Asiam cur- sum reflexit et cum captivorum et divitiarum magna multitudine re- diit, a reliquis satrapis et universo populo benigne exceptus et bar- barorum honestatus acclamationibus. ex eo tempore prae ceteris sa- wapis dignitate et auctoritate insignis erat propter rerum maritima- rum navaliumque peritiam , quandoquidem Turcarum gens mari non exercitata est, ille autem ex navigandi arte sua laudem tanto

"ΕΥ̓ INN ΠΡ ΠΑ ΨΥ

TM

LIP. I. CAP. XXII. 77

τότε πλέον zv ϑαυμαζόμενος. οὗτος γεννᾷ τὸν Ὀτϑμάνον, ἐξ οὗ xai Ὀτϑιιανλίδες τὸ γένος ἐκλήϑη ἅπαν. | 23. ᾿ΑΑἀποβιώσαντος οὖν τοῦ "EoroygovAov σταϑεὶς ἐν τῇ ἀρχῇ ὃ υἱὸς αὐτοῦ ᾿Οτϑμάνης, ὡς εἴπομεν, τὴν ὠρχὴν τὴν 5 πατρικὴν εἰς χεῖρας ἔλαβεν, ἔτει ἐπὸ χτίσεως xóguov cwoy , καὶ ἐν ὀλίγῳ καιρῷ ὁμοφωνήσας μετὰ τῶν ἑτέρων σατραπῶν, - καὶ πολέμους τινὰς ποιήσας κατὰ τῶν ὑπηκύων Ῥωμαίων" καὶ ἦν τὰ πάντα τοῦ πολέμου διοικῶν καὶ κυβερνῶν 0 Ὀιτϑμά- γῃς. εἶτα οὐκ ἤρεσεν αὐτῷ ἵνα κοινῶς οἱ πάντες ὃν ὦσιν τὸ χαὲ οὐδεὶς ἀεὶ διαφέρῃ τοῦ ἑτέρου. μετὰ μιχρᾶς τινὸς ἀφορ- μῆς αἰτίαν εὗρεν, καὶ διαφορᾶς ἀναμέσον γενομένης εἰς σύμ-- βασιν ἦλϑον ὅπως τὰ ὅσα ἐκ τῆς ἀρχῆς Ῥωμαίων ἐκέρδησαν μερίσωσιν, ἵνα ἕκαστος εἰς τὸ τυχὸν χύριος καὶ δεσπότης μύ- vov γνωρίζηται. xai πρῶτον μὲν οἱ τοῦ ᾿Αμορίου παῖδες, Ó τὸ Χασσὰν xai ΠΠαχουμέτ, ἔλαβον τὰ ἀπὸ τοῦ Σαγγάρεως πο- ταμοῦ μέχρι Παφλαγονίας, τὰ δὲ περὲ τὴν ]αγνησίαν xa Πέργαμον καὶ Ἔφεσον ó Σασάν, τὰ δὲ ἐχεῖϑεν μέχρι Σμύρ- γης καὶ τῶν παραλίων τῆς ᾿Ιωγίας ὃ Σαρχάνης, τὰ δὲ πλείο- va τῆς lMecoqovy(ag καὶ ἔτι μέχρι (Φιλαδελφίας καὶ τῶν ἐγ- φογίστα πάντων ἀπὸ τοῦ Ἰαιάνδρου ποταμοῦ ᾿Αντιοχείας ἃ Καραμάνος ᾿ΔΑλισσούριος, τὰ δὲ ἀπὸ τῆς «υδίας καὶ Αἰο-

3. 33.] περὶ 100 Or9uávov ΜΡ 5. λαβὼν ἔτει ix τοῦ κόσμου γενέσεως M 10. διαφέρειν P 11. ἀναμέσου αὐτῶν γεν. P 14. παῖδες om P 15. μεχεμέτης P διέλαβον M 17. Πέρ- ᾿ γαμον] Πρινήνην M χασὰν P 21. ἀλησούριος P A iloií-

Joc] χοχλίδος P

maiorem manciscebatur. hic Othmanem genuit, a quo universa fami- lia nomen Othmanidarum invenit.

23. Ertogrule mortuo, eius filius Othmanes, in regno, ut dixi- mus, collocatus, paternum imperium suscepit, anno mundi 6773. is aliquamdiu cum ceteris satrapis concors, bella quaedam adver- sus Romanos gessit, ipse omnem rem bellicam administrans et ad. ornans. mox eidem non placuit, ut communia cuncta haberent, nec quisquam sua ab alienis secerneret, facili opera causam reperit, unde exorto dissidio, tandem pepigerunt, ut, quaecunque de Romano imperio detraxissent, distribuerent inter se, et, quae. cuique pars obtigisset, eius is dominus et princeps esset. ac primum quidem Amo- rii filii, Chassan et Mahumetus, acceperunt, quidquid terrarum a San- gario fluvio usque ad Paphlagoniam . porrigitur; Magnesiam, Prienen, Ephesum et quae his oppidis adiacent regiones, Sasan accepit; inde ad Smyrnam et maritimam oram loniae quae pertinent, obtinuit Sar- chanes; maiorem partem Phrygiae Magnae, adeoque Philadelphiam

78 GEORGII PHRANTZAE

λίδος & vot ΠΗυσίας τῆς πρὸς τὸν “Ελλήσποντον ὁ ἸΚαλάμης χαὶ ὃ υἱὸς αὐτοῦ Καράσης, τὰ δὲ περὲ τὸν Ὄλυμπον xoi ὕσα τῆς Βιϑυνίας ἑξῆς ὃ Ὀτϑμάνης. καὶ οὕτως τὴν αἰχμώ- λωτον γῆν ἐκείνην μερίσαντες zai ὅρια ἐπιθέντες, ὃ Ὀτϑμά- — γος φίλαρχος ὧν xai πλεονέχτης οὐκ ἠρέμησεν, ἀλλὰ ἀπο- 5 πηδῶν rà ὅρια τῶν ἑτέρων, ἀδικῶν αὐτούς, πολὺν τόπον ἔξ αὐτῶν περιεποιήσατο καὶ πολλὰ ἐλύπει αὐτούς. καὶ ϑέλων παντοιοτρύπως ἵνα αὐξήσῃ τὴν ἑαυτοῦ μερίδα καὶ ἀρχήν, εἶτα πόλεμον ποιήσας κατὰ Ῥωμαίών μέρος τῆς Βιϑυνίας ὑφ᾽ ξαυτὸν ἐποιήσατο, καὶ μετὰ τοῦ τῆς περιφήμου πόλεως “Σδ- τα βαστείας ἀμηρεύοντος πόλεμον ποιήσας καὶ πιάσας αὐτὸν ἀπέ- — χτειγε, καὶ ἐγκρατὴς καὶ κύριος ἐγένετο τῆς τοιαύτης πόλεως καὶ ἐπαρχίας, καὶ πᾶσαν τὴν ἀρχὴν ἐκείνην ὑπέταξεν. ἐχεῖϑεν ἡ βασιλεία αὐτοῦ ἀρχὴν λαβοῦσα ἐφημίσϑη καὶ ἐμεγαλύνϑη. εἶτα πάλιν στραφεὶς τὰ ὅσα ἐδυνήϑη ὑπὸ τῶν ἑτέρων ὅμο- T φύλων σατραπῶν xoi συντρόφων αὑτοῦ τῆς ἐχείγων μοίρας , λῃστρικῶς καὶ μετὰ συμβάσεως, τινὰς τύπους καὶ φρούρια ἔλαβεν. εἶτα ὠπέϑανεν, βασιλεύσας ἔτη xg, ἔτους com, i»- διχτιῶνος τα΄. xai ὃ υἱὸς αὐτοῦ Ὀρχάνης ἐγκρατὴς τῆς ma- | τρικῆς ἀρχῆς γέγονεν. w— 24. Ὀρχάνης δέ, ὡς εἴπομεν, κύριος τῆς βασιλείας γε- ψόμενος τοῦ πατρὸς τῷ πατρὶ εἰς πάντα ἦν μιμούμενος, καὲ 14. ἐφίστη xal ἐμεγάλυνεν M 21. 24.] περὲ τοῦ ὀρχάνου P, capite non distincto. περὲ τῆς βασιλείας Ὀρχάγου M 22. τοῦ — μιμούμεγος x«i om P à

usque, et proxima omnia a Maeandro fluvio usque Antiochiam, Cara- manus Alissurius; terram a Lydia et Aeolide usque ad Mysiam, quae est in Hellesponto, Calames cum Carase filio; finitima Olympi et inde quae patet pars Bithyniae, Othmanes habuit. hunc in modum . terra, quam armis occupaverant, distributa et constitutis finibus, Oth-.— manes, dominandi habendique cupidine incensus, quiescere non po- tuit, sed ultra fines evagatus, reliquos laedebat, ac inulta iis loca eri- piebat aflligebatque eos graviter; atque omni modo nisus, ut augeret regnum suum, mox etiam Romanos armis adortus est et partem Bithy- niae sibi subiecit, ac principem Sebastiae, urbis clarissimae, aggres-. sus, ipsum captum occidit, urbem eius et totam provinciam in pote- statem suam redegit sibique vindicavit. ab his profectum initiis, re-. gnum eius inclaruit et auctum est. deinde rursus ad aliorum satrapa- rum popularium sodaliumque provincias conversus, quidquid inde potuit locorum et castellorum , sive vi sive pactis usurpavit. tan- . dem, expletis in regno annis duodetriginta , mortuus est, anno 6801, indictione 11, herede Orchane filio relicto. à;

24. Orchanes igitur regno paterno potitus, patrem in omnibus

LIB. I1. CAP. XXIV. 79

$r&& τρόπον καὶ ἀφορμὰς ἵνα πλουσίως αὐξήσῃ τὸν κλῆρον χαὶ τὴν βασιλείαν αὑτοῦ, xai. ἡμέραν τε καὶ νύχτα οὐχ ἡσύ-

χαζεν ἀεὶ πολέμους ἔχειν xad ἐγωνέζεσϑαι. χαὶ μάχην ἐγεί- | gag κατὰ τῶν ὁμοφύλων αὑτοῦ ἀμηράδων xai πολλὰς νίκας

5ήἤρατο καὶ πᾶσαν τὴν Πυσίαν νόμῳ πολέμου ἐκέρδησε, z1v-

xaoviay- καὶ Φρυγίαν xai Καρίαν καὶ ἕως ϑαλάττης τῆς περὲ τὸν Εὐρυμέδοντα ποταμόν, καὶ τὸ ἐναπολειφϑὲν. μέρος τῆς

Βιϑυνίας, Νικομήδειαν καὶ Νίκαιαν xai ἕτερα πολίχνια οὐκ ὀλίγα B

xai ἄστυα, καὶ τὴν περίφημον καὶ ὡραίαν πύλιν τῆς Προύσης; ἣ κεῖταε ὑπὸ τοὺς πόδας τοῦ Ὀλύμπου, ὑπὸ τῶν Ῥωμαίων ἀρχομένην ἐκέρδησεν. ἐν ἐκείνῳ τῷ πολέμῳ τῆς Προύσης xai τὸν πόδα τὸν δεξιὸν ἐπλήγη. περάσας δὲ xoi ἐν τῇ Χερρο- , Ll , , , , 2 ^ Uu γήσῳ τῆς Θράκης πολίχνιά τινα πολεμήσας ἐπῆρεν ὕστερον δὲ τὴν ἀδελφὴν τοῦ βασιλέως Ἰωάννου sig γυναῖχα. λαβὼν * * » - RE » 3 , l1 u$ διὰ τὴν συγγένειαν τῷ βασιλεῖ τῷ καὶ γυναικαδέλφῳ τὰ ἐν

τῇ Χερρονήσῳ φρούρια αὖϑις ἐχαρίσατο, ὡς ἀλλαχοῦ ἔφη-

μεν, χκαὲ TQ γυναιχαδέλφῳ βοηθήσας εἰς τὴν βασιλείαν τὴν πατρικὴν ἀποκατέστησεν. εἶτα ἀπέϑανεν, ὃς ἐβασίλευσεν ἔτη πεντήκοντα καὶ ἑπτὰ χαὲ μῆνας ἐννέα καὶ ἡμέρας (f, καὶ ὃ ουἱὸς αὐτοῦ ᾿ΑΙμουράτης τὴν ἀρχὴν διεδέξατο.

25. Mec τὸν ϑάνατον οὖν τοῦ Ὀρχάνου ὃ ᾿Αἰμουράτης

5. ἥρετο P 9. πόλιν Προύσαν P 10. παρὰ Ρ 15. xe om P 18. ἀποϑαγὼν γὰρ ὃς M ἕτεροι μὲν λέγουσιν, ἑξήκοντα ἔτη ἐβασίλευσεν. Pachomius in margine P 21. 25.} πιερὶ τῆς βασιλείας ᾿Δμουράτη M, περὶ τοῦ ἀμουράτου P, capite non distincto. ovy om P

rebus imitabatur, ac modum quaerebat occasionesque, opes et regnum, "quantum posset, augendi, nec unquam cessabat commovere bella et certamina. itaque populares principes adortus, multas de iis victorias reportavit, armisque sibi paravit totam Mysiam, Lycaoniam, Phry- giam, Cariam, usque ad mare et Eurymedontem fluvium progressus. idem reliquam. partem Bithyniae, Nicomediam et Nicaeam et alia non pauea oppida. et. urbes, inque primis celebratissimam | et. pulcher- rimam Prusam, ad radices Olympi montis sitam, quae etiam tum Ro- manis parebat, suis provinciis addidit. in bello Prusensi in dextero pede vulneratus est, copiis item in Chersonesum Thraciae transductis, oppida nonnulla expugnavit, quae tamen postea, imperatoris Iohan- nis sororem in matrimonium adeptus, huic et uxoris fratri propter affinitatem ultro concessit, ut alibi diximus ; atque auxilio suo effe- cit, ut levir in paternum imperium restitueretur. deinde mortuus est, postquam regno praefuit annos septem et quinquaginta , menses no-

vem, díes duodecim; ac suscepit imperium filius eius Amurates. 25. Post mortem Orchanis Amurates imperio potitur anno 6858,

80 GEORGII PHRANTZAE

εἰς χεῖρας λαβὼν τὴν τῆς βασιλείας ἐξουσίαν, ἐν ἔτει Gown ἰνδιχτιῶνος ιβ΄, ὃς ἦν εἰς τὰ πάντα ἐπιτήδειος, ἀνδρεῖος xai

ἀγχίνους ὑπῆρχε καὶ πολύτροπος καὶ ἐν τοῖς πολέμοις δεξιὸς

ὑπὲρ πάντας τοὺς προγόνους αὑτοῦ, καὶ πολλὰ κατώρϑωσεν ἔργα μνήμης ἄξια εἰς αὔξησιν τῆς. αὑτοῦ ἀρχῆς xai βασι- 5 λείας. οὗτος πρῶτος μέν, ὡς εἰρήκαμεν, ἐν τοῖς τῆς Εὐρώ- πῆς μέρεσι περάσας τὴν Καλλιούπολιν χατέλαβεν, εἶτα xab | τὴν ᾿Αδριανούπολιν. ὅμοίως καὶ ἕτερον οὐχ ὀλίγον μέρος τῆς

Θράκης xai ἸΠακεδονίας ἔλαβεν. ὕστερον δὲ ἀγάπην καὶ δρ-

χωμοσίαν μετὰ τοῦ βασιλέως κὺρ Ἰωάννου ἐποίησεν. dmo- τί στατησάντων τινῶν τῶν σατραπῶν αὐτοῦ ἐν τῇ ἠῴᾳ μετὰ TOU - βασιλέως περάσας ὁμοθυμαδὸν τούτους ἐτροπώσατο" καὶ

μάχην ποιήσας μετὰ τῶν τοῦ '44uogíov ἀπογόνων πᾶσαν Πα-

φλαγονίαν xai ἕως τοῦ ποταμοῦ τοῦ Σαγγάρεως αὐτοὺς νικήτ σας καὶ διώξας ἐκυρίευσε. καὶ ἐν τῷ skies περᾶσαι αὖϑις τὶ ἐν τῇ Εὐρώπῃ μαϑῶὼν ὅτι ὃ υἱὸς αὐτοῦ Μωσῆς μετὰ τοῦ τοῦ βασιλέως υἱοῦ τοῦ κὺρ ᾿“Ανδρονίκου ἀπεστάτησαν, λίαν λυπούμενος ἦν. καὶ περάσαντες ταχέως ἦλϑον, καὶ στρατὸν - στείλαντες xaT αὐτῶν, νικήσαντες αὐτοὺς, ἔφυγον. ὕστερον - πιάσαντες αὐτοὺς ὃ μὲν ἀμηρᾶς τὸν υἱὸν αὑτοῦ εὐϑὺς ἐϑα- αἱ γάτωσεν, ὃ δὲ βασιλεὺς τὸν υἱὸν αὑτοῦ ἐτύφλωσεν. εἶτα μάχην κατὰ τῆς Βουλγαρίας καὶ Σερβίας ποιήσας πολὺ μέρος ὑφ᾽ ἑαυτὸν ἐποιήσατο καὶ νίχας μεγάλας ἤρατο. καιροῦ δέ .

ι. εἷς χεῖρας om P 2. ἣν om P: malim ὧν 3. ἀχηνὸς M 6. πρῶτος om M 7: κατέλαβεν — ᾿Ἰδριαγούπολιν om M 9. δρχομοτιχὰ M 17. toU anle χὺρ om P μ18. λυπηϑεὶς xai M -

j | indictione 12. is in rebus omnibus strenuus, fortis et solers, atque versulia et peritia rei bellicae supra omnes maiores insignis, multa | praeclara facinora ad augendum regnum edidit. namque primus in Euro- pam traiectus, ut supra docuimus, Calliopolim, mox etiam Adriano- polim, atque aliam haud exiguam partem "Phraciae et Macedoniae : occupavit, postea foedus et amicitiam cum Iohanne imperatore iniit; - et cum eodem in Asiam traiectus, quosdam e satrapis suis, a fide - desciscentes, coniunclis viribus ad officium revocavit, atque Amorii po- - steris certamine divictis fugatisque, tota Paphlagonia usque ad Sanga- - rium flumen potitus est, deinde in Europam reversurus, Mosem filium — cum Andronico, lohannis filio, defecisse magno cum dolore audi- - vit. confestim traiecti, exercitum adversus eos mittunt, vincunt eos

fugantque; mox iisdem comprehensis, ameras statim filium suum morte - mulctavit, imperator suum privavit oculis. tum Bulgaris et Serviis | bello illato et praeclaris reportatis victoriis, magnam iis provincia- |

LIB, I. CAP. XXVI. 81

| Ttv0g παρελϑόντος πάλιν κατὰ τοῦ δεσπότου “αϊζάρου τοῦ b τῆς Σερβίας κρατοῦντος πόλεμον ἐποιήσατο. τρέψας xai νι- ᾿χήσας αὐτὸν ἐδίωξε, καὶ τὸν στρατὸν αὐτοῦ διεσκόρπισε, xai πολλὰς πόλεις καὶ χώρας τῆς Σερβίας αὖϑις ἐκράτησε. τριά- Bxovra καὶ ἑπτὰ μάχας ποιήσας μεγάλας πάντοτε ἣν τροπαι- οὔχος xci νικητής. ὕστερον δὲ ὑπὸ τοῦ προρρηϑέντος δεσπό-

του. “αζάρου ἐφονεύϑη δόλῳ, βασιλεύσας ἔτη τρία καὶ εἴκο- σι. οἱ δὲ βιζίριδες αὐτοῦ, μὴ εἰδότος τινός, στείλαντες τὸν υἱὸν αὐτοῦ ΠΠπαγιαζήτην ἤγαγον" καὶ ἐγκρατὴς τοῦ στρα- lo τοπέδου καὶ πάσης ἀρχῆς ἐν Εὐρώπῃ τὸ καὶ ᾿“Ισίᾳ ἐγένετο. ἦν δὲ οὗτος ὃ ΠΙπαγιαζήτης λίαν τοῖς πᾶσι φιλοδωρότατος

καὶ δαψιλής, xai τοῖς αὐϑένταις xai ἄρχουσι Χριστιανοῖς

τοῖς ὑποτεταγμένοις καὶ δεδουλωμένοις αὐτῷ καὶ εὑρισκομέ-

| voic ἐν τῇ αὐλῇ αὐτοῦ πλεῖστα σιτηρέσια καὶ ἑτέρας εὐεργε- ὅ σίας xa9' ἑχάστην ἐχαρίζετο, συνεσϑίων καὶ συνομιλῶν αὐτοῖς μετὰ πλείστης χαρᾶς καὶ ἱλαροῦ προσώπου [οὐ διέλιπε ποιεῖν].

26. ἴἥρξας τῆς βασιλείας ὃ λεγόμενος ᾿Δλευτορὴς ἐν

ἔτει ςωπα΄, ἰνδιχτιῶνος ς΄. ἐν δὲ τῇ τῶν Τούρχων διαλέχτῳ

ἀλευτορὴς ἀστραπὴ καὶ ἄρκον λέγεται - καὶ διὼ τὸ εἶναι αὐ- οτὸν ὀξὺν εἰς πάντα καὶ δρμητικόν, xoi τὸ πᾶν ταχέως xai μετὰ βίας ϑέλειν ποιεῖν ὡς ἀστραπήν, ἐπωνόμασαν οὕτως.

φυβηϑεὶς δὲ ἵνα μὴ ὃ ἀδελφὸς αὐτοῦ Πουσουλμάνος ἐνωτισϑῇ

τὸν τοῦ πατρὸς ϑάώνατον καί τι ἐναντίον συμβῆ, μηχανῇ ἐλογί.

11. περὶ τοῦ μπαγιαζίτου. ἣν δὲ ὃ ἀμηρῶς οὗτος λίαν P 15. διέλειπεν P, omisso ποιεῖγ. 17. 206.] περὲ τῆς βασιλείας ἥπα- γιαζήτου ΜΡ 21. ϑέλων ΜΡ οὕτως om M

rum partem eripuit. intermisso aliquo tempore, Lazarum, Serviae despotam, bello denuo aggressus, devicit fugavitque, et dissipato eius exercitu, multas rursus urbes et regiones Serviae in potestatem suam redegit, septem et triginta magnis proeliis conflictatus, e qui- bus omnibus superior ac victor discessit. tandem ab eo, quem ante nominavi, Lazaro dolo necatus est, regno potitus annos tres et vi- ginti. vezires. eius, sciente nemine, Daiazetem, eius filium, arcessi- verunt, qui exercitum et universum in Europa et Asia regnum in po- testatem suam accepit. erat Baiazetles erga omnes liberalissimus et sumtuosus, atque Christianis principibus sibi subiectis, qui in ipsius regia essent, benignissime alimenta et alia beneficia quotidie tribue- bat, nec cessabat hilariter vultuque laeto cum iis vivere et convivari.

26. Suscepit imperium Aleutores qui dicitur, anno 688:, in- dictione 6. nimirnm "Turcico sermone aleutores fulmen et ursum significat. quia enim ad omnia acer et promptus erat et. falminis instar celeriter cuncta et cum impetu fieri volebat, idcirco hoc eum cogno- mento appellarunt. veritus autem, ne Musulimanus frater, patris morte

Phrantzes. 6

-

9

32 GEORGII PHRANTZAE

σατο" στείλας εὐθὺς ὡς ἐκ προσώπου TOU πατρὸς προσεχα- λέσατο, οὗτος δὲ μὴ εἰδὼς τὰ γενόμενα ἐν ἀκακίᾳ ἐλϑὼν zai πιασϑεὶς ὑπ᾽ αὐτοῦ ἀπεπγίγη, καὲ οὕτως ἀμερίμνως διῆγεν. ὡς δὲ τὸ ἔαρ ἤγγικε, πάντα τὸν στρατὸν αὑτοῦ συναϑροίσας

χαὲ ἐν τῇ Aaa περάσας, εἰς τὴν “Ἵρμενίαν ἐλϑων, πολε- 5.

μήσας πᾶσαν Jue καὶ τοὺς Κολχοὺς ἐτροπώσατο καὶ τὴν "Ἄμαστριν καὶ τὸν ὠμηρᾶν αὐτῆς τὸν Ζῖνον. εἶτα στρατεύεε κατὰ τοῦ ἀμηρᾶ Σαρχάνου, νικᾷ αὐτόν τε xai τὸν ᾿ἐμηρᾶν ΤΠΠ]αεδές. τοῦ δὲ φϑινοπώῤου ἐπιστάντος, τοῦ ripae d- ϑὼν χατὰ τοῦ Θεχόει ἀμηρᾶ xai Meszyowy γιχήσας αὐτοὺς κα καὶ διώξας καὶ κύριος τῆς αὐτῶν ἀρχῆς πάσης ἐγέγετη καὶ τὰς γυναῖχας καὶ τέκνα αὐτῶν ἠχμαλώτισεν. εἶτα ἐν τῇ Εὐ- ρώπῃ αὖϑις ἐπιστρέψας ἐχστρατεύει κατὰ τῶν Οὐγγρῶν, xai

ἅπαξ καὶ δὶς αὐτοὺς ἐνίκησε, καὶ τῆς ᾿Αλβανητίας μέρος

, ^ - -ν - » ἐδούλωσε. xai κατὰ τοῦ lMrLa vov τῆς Βλαχίας ἀρχοντος α ? ' , 5 3 στρατεύει, πολὺν τε τύπον ζημιώσας, εἶτα ὃ lMiArLag ἤλϑεν εἷς μάχην φανερὰν ἔν τινε τόπῳ δυσχόλῳ, ὃ ἀμηρᾶς δὲ με- ϑοδεύων τὸ τοῦ τόπου ἀτύχημα, τὴν μάχην καταλιπὼν ἄνε- , e ?Í , ,? ' , » * c χώρησεν. vortgov tig συμβάσεις ἔλθοντες, τέλος ἔταξεν O

MiAzGag διδόναι αὐτῷ, καὶ εἰρήνευσαν, καὶ ἐκ τῶν ἐναπολει.- ἃ

φϑέντων τῆς Βουλγαρίας καὶ Σερβίας πολὺν τύπον ἔλαβε. xai

μετὰ τοῦ βασιλέως τῆς Γερμανίας Σιγισμόνδου πόλεμον ποιή- 7. ἐγδίνουν M, ἐνδήνουν P. vide infra. 9. μαεδέτ P 10. πεχοὴ P μεϑεύου P 16, 7€ om P ᾿ἐλϑὼν M 35. ποιήσας P -

audita, sibi obesset, fraudem comminiscitur. statim misit, qui eum

tanquam patris nomine arcesserent. ille, rerum ignarus nec quidquam . formidans mali, adest; comprehensus strangulatur. ita deinceps sol- .

licitudine vacuus Baiazetes , vere appropinquante, copias omnes iu

unum colligit, atque in Asiam traiectus, impressionem facit in Ar- - meniam totamque sibi subiicit. idem Colchos domat atque Amastrim . et huius urbis ameram, Dinum. deinde contra Sarcanem ameram du- | cto exercitu , ipsum et Maédes, alium ameram, devincit, auctumno - vergente et inita hieme Thechoeium et Methenem ameras aggressus, -

ipsis victis ac fugatis, tota eorum terra potitur , uxores cum liberis in servitutem rapit. tam in Europam reversus, in Hungaros movet, eosque semel atque iterum vincit, ac partem aliquam Albaniae oc-

cupat. idem adversus Miltzam, Blachiae principem , profectus, multa | loca eius vexat, sed quum ad iustum proelium in locum quendam | difficilem Miltzas prodisset, incommoditati loci cedens, omissa pugna, - revertit. postea ad pactiones ventum est, quibus Miltzas tributum illi pensurum se esse promisit, et pax convenit. idem e locis reliquis 1

MITT

TUN

T. cen net c —— Be. CSS -

3

νον ΤΟ ΟὟ ΟΣ DNO

LIB. I, CAP. XXVI. 33

σαντες, καὶ ἕως τῆς Νικοπόλεως ὃ Σιγισμόνδος ἔφϑασε, καὶ τὰ στρατεύματα συνηντήϑη, καὶ καχοβουλίας ἕνεχεν τὰ τῶν 1 - x bi M “Χριστιανῶν εἰς ἄκρον ἐσφάλησαν, καὶ τρέψαντες αὐτοὺς μετὰ | qürov πολλοῦ χαὲ αἰχμαλωσίας ἐδίωξαν. εἶτα τὴν Κωνσταν- S rwovzoAw xai ἡμετέραν πατρίδα ἐλθὼν ἀπέκλεισε πολιορκῶν αὐτήν. xai τοσοῦτον ὀξὺς εἰς τὰ πάντα ἦν ὥστε οὐκ ἠρχεῖτο ' 4, ᾿ 2 ^ ' , * póvo» τὴν πόλιν πολιορχεῖν, ἀλλὰ τὸν l'iaxovum - πασιᾶν καὶ τὸν Βρενέζην στείλας μετὰ στρατοῦ χιλιάδων πεντή- ^ 5 - ' ΄ κοντὰ καὶ $5 ἦλθον κατὰ τῆς Πελοπογνήσου, xai εἰσελϑόν- - , : [LU 5 7 οτες ἐν τῇ νήσῳ τὰ ὅσα ἐδύναντο κακὰ ἐποίησαν, ἔφϑασαν δὲ χαὶ ἕως ἐγγὺς τῆς Κορώνης καὶ Πεϑώνης, εἶτα στραφέντες " "ν» τὴν παλαιὰν καὶ ὀνομαστὴν πόλιν τοῦ ᾿Ζίργους πολεμήσας ἔλα- βον, καὶ ὑπὲρ τὰς τριάκοντα χιλιάδας αἰχμαλώτους λαβόν- - , - τες ἐν τῇ ᾿“Ισίᾳ dnoixovg ἐποίησαν, xai τὰ τείχη αὐτῆς ya- δ᾽ λάσαντες ἔρημο ἐλιπον, ἐν & 9γ᾽, ἐνδικτιῶνος ε. ΔΊ € ἔρημον χατέλιπον, ἐν ἔτει Gy, ἰνδικτιῶγος ε. Zfi- ^ c 2 ^ t , c - - voc δὲ ὃ ἁμηρᾶς xai oi ἕτεροι ot τῆς ἀρχῆς ἐξωσθϑέντες παρὰ -ν , , , , , τοῦ lünzaeywbrrov, ἐλθόντες πρὸς τὸν βασιλέα Ντεμίρην, * 5 € , ' , xAalovreg τὴν ἀδικίαν ἣν ἠδικήϑησαν: καὶ ὃ Ντεμίρης 9é- λων αὐτοῖς βοηϑῆσαι, στείλας πρέσβυν τινὰ εἰς τὸν Ππαγια- , e » ^ - οζήτην λέγων ὗτι οὐκ ἔστι δίκαιον κατὰ τῶν ὁμοφύλων μᾶλλον ^ , Uu * , 1 xai ὁμοπίστων πράττειν οὕτως, καὶ παρήνει αὐτὸν ἵνα τὴν , * & L4 , 5 , ? , , L » ἐρχην ἑνὸς ἑκάστου avOtc δώσῃ, εἰ ϑέλει ἵνα φίλοι ἔσωνται.

5. ἕγεχα Ρ 4. ἐδίωξεν Ρ 8. χιλιάδας Μ 13. ὑπὲρ om P ιή. c94 ^ P 22. ϑέλει φίλους ἔσεσϑαι P

. Bulgariae et Serviae non pauca accepit. deinde adversus Sigismun- ilum, imperatorem Germaniae, bello excitato, quum Nicopolim usque Sigismundus processisset, et occurrissent sibi exercitus, imprudentia factum est, ut Christiani funditus devicti, cum magno hominum par- iim occisorum partim captorum. clade fugarentur. iam Cpolim patri- am